Arama
Necip Fazıl'ın sır gibi sakladığı konak ve komşuları
Necip Fazıl, Cumhuriyet dönemi edebiyatçılarının en büyük isimlerinden bir tanesiydi. Üstadın hayatı, bakış açısı, edebi yönü birçok alanda insanların yolunu aydınlattı. Biyografisi hakkında birçok eser yazıldı, kendisi de otobiyografik sayılacak eserlerinde kendisinden mesajlar verdi. Ancak Necip Fazıl, Sultanahmet'e doğru inen sokağın hangi sokak olduğunu hiç söylemedi. İşin tuhaf tarafıysa nice Necip Fazıl'ı araştıran kalemlerin doğduğu konağı merak edip de sormamasıydı…
"Bir Yalnızlık Gecesinin Vehimleri" adlı eski bir hikâyesinde anlattığı ev harem ve selamlıklı, iki kapılı, yirmi odalı taş ve tuğladan yapılmış bir konaktır. Adı geçen eserindeki tasvirine göre, selamlık kapısının önünde, bodrum katının üstünde birkaç merdivenle çıkılan köşeleme mermer bir sahanlık ve hemen yanında küçük bir bahçe vardır. Mermer sahanlıkta üst katın çıkıntısının oturduğu iki mermer sütun ve giriş kapısı bulunur.
Asıl bahçe konağın arkasındadır; iki ucunda uşak odası ve çamaşırhanenin bulunduğu bu bahçenin ortasında "yakın bir tanıdık gibi suratının bütün çizgileriyle tanıdığı" dut ağacı yükselir. Bu dut, Bir Adam Yaratmak 'ta incir ağacına dönüşecektir. Konak tarafında da dikine batırılmış çakıl taşlarından daracık bir yol bulunur.
Necip Fazıl, yaşadığı ve doğduğu yerle alakalı tasvirlerini bolca yapmış olsa da Sultanahmet'e doğru inen sokağın hangi sokak olduğunu nedense yazmamıştı. Bunun yanı sıra Necip Fazıl'ın hayranlarının ve onun hakkında yazıp çizenlerin merak edip de konağın yerini belirlememiş olmaları da şaşkınlık uyandıran bir unsurdur.
Hâlbuki O ve Ben'deki "Bahçeye, komşu konakların arka cepheleri bakıyor. Şu Esvapçıbaşı'nın, şu bilmem kimin evi..." cümlesinden yola çıkılarak, yani II. Abdülhamid devrinin ünlü şahsiyetlerinden biri olan Esvapçıbaşı İlyas Bey'in konağı tespit edilerek Necip Fazıl'ın dedesi Mehmed Hilmi Efendi'nin konağının yeri de az çok belirlenebilirdi.
Esvapçıbaşı İlyas Bey, İkinci Abdülhamid döneminde saraydaki tiyatronun yönetmeniydi. Yıldız Saray Tiyatrosu'nda oynanacak oyunun seçimi konusunda da belli bir işleyiş vardı. Tiyatronun müdürü Esvapçıbaşı İlyas Bey, ya sultanın istediği oyunu oyunculara bildirir ya da bir oyun seçilmemiş ise bu seçimi kendisi üstlenirdi.