Ömer Muhtar kimdir? Ömer Muhtar’ın Libya’nın bağımsızlığındaki rolü…
Libya'da İtalyanlara karşı direnişin önderi Ömer Muhtar, gösterdiği destansı mücadeleyle tarihe adını altın harflerle yazdırmış bir isim. Uyguladığı stratejik savaş taktikleri ile Libya topraklarını işgal eden İtalyanları büyük hezimete uğratmış; savaşlardaki başarılarıyla "Çöl Aslanı" lakabı ile anılmıştı. 22 yıl süren mücadelesi boyunca pek çok İtalyan komutanı mağlubiyetle ülkesine göndermişti. Pusuya düşürülerek İtalyan güçleri tarafından yakalanan Ömer Muhtar, 1931 yılında idam edildi. Peki, Ömer Muhtar kimdir? Ömer Muhtar'ın Libya'nın bağımsızlığındaki rolü nedir?
Giriş Tarihi: 24.12.2019
17:10
Güncelleme Tarihi: 24.12.2019
17:19
DİRENİŞİN MERKEZİNİ İŞGALE KARAR VERDİLER
22 Nisan 1927'de Derne'de Ömer Muhtar'ın İtalyan ordusunun yedinci taburuna büyük zayiat verdirmesinin ardından İtalyan işgalindeki bölgelerde mevcut Senûsî zâviyeleri ve camiler kapatılıp şeyhler tutuklandı.
Bingazi işgal edildiği halde buranın çevresindeki Berka bölgesi direnişin merkezine dönüştüğü için İtalya 1928'de burayı topyekûn işgale karar verdi.
DİRENİŞTEN VAZGEÇMESİ İÇİN MUHTAR’A PARA TEKLİF ETTİLER
Berka bölgesine 1923-1929 yılları arasında Bongiovanni, Mombelli, Teruzi ve Sicilliani vali tayin edilmiş, ancak bunlar Ömer Muhtâr karşısında başarısız kalmıştı. 1929'da Trablusgarp ile Bingazi birleştirildi ve sömürge genel valiliğine Pietro Badoglio getirildi. Yeni vali yerli ahalinin direnişini her çareye başvurarak kırmaya kararlıydı.
Muhammed Rızâ es-Senûsî ve Şârif el-Garyânî, İtalyanlar adına 6 Nisan 1929'da Ömer Muhtar ile görüştüler ve direnişten vazgeçtiği takdirde Hicaz'a veya Mısır'a gidebileceğini, ayrıca kendisine para verileceğini söylediler. Bu teklifler reddedildiği gibi valinin bu yolda şahsî girişimleri bir sonuç vermedi.
DİRENİŞ MEVZİLERİ UÇAKLARLA BOMBALANDI
10 Ocak 1930'da sömürge genel vali yardımcılığı ve Sirenayka valiliğine o güne kadar tayin edilenlerin en acımasızı olarak bilinen Rodolfo Graziani getirildi. Ömer Muhtar kumandasındaki mücahitlerin Libya'dan ve dış dünyadan yardım almalarını önlemek için buranın Fizan, Kufra ve Mısır ile bağlarının koparılması kararlaştırıldı.
Bu amaçla 15 Ocak 1930 tarihinde Cebelülahdar'daki direniş siperleri uçaklarla bombalanırken 24 Ocak günü Fizan'ın merkez şehri Merzûk, 25 Şubat'ta ise buranın batısındaki Gât kasabası işgal edildi.
DİRENİŞTEN VAZGEÇMELERİ İÇİN UÇAKLARLA MEKTUP ATTILAR
1928 yılı başında İtalya'ya sürgüne gönderilen Muhammed Rızâ serbest bırakılıp Bingazi'ye dönünce Ömer Muhtar'a bir mektup yazarak İtalyanlara teslim olmasını istedi. Yine ret cevabı alan İtalyanlar bu defa Rıza tarafından Cebelülahdar ahalisine hitaben yazılan bir mektubu uçaklarla yerleşim yerlerine attılar.
Bundan da bir sonuç alamayınca bölgenin kırsal kesimlerinde yaşayan bütün halkı kamplarda toplamaya başladılar. 23 Eylül 1930 tarihinde İtalyanlarla yapılan Kerisse çarpışmasında Ömer Muhtar'ın yakın adamlarından Fudayl bin Ömer ile birlikte 40 adamı şehit oldu. Trablusgarp direnişinin önemli bölgelerinden olan Kufra'nın merkezi Tâc köyü 18 Ocak 1931'de İtalyanların eline geçti.
GRAZİANİ, MÜCAHİTLERİN YARDIM ALDIĞI TEK YOLU KAPATTI
Direnişe en büyük destek Mısır'dan geldiği için Graziani, Akdeniz sahilindeki Sellûm yakınında deniz kıyısından güneydeki Cağbûb'a kadar uzanan yaklaşık 270 kilometrelik bir mesafeyi 2 metre yüksekliğinde ve 3 metre genişliğinde dikenli tellerle kapattırdı. Böylece mücahitlerin yardım temin ettikleri tek yön de kesilmiş oldu.
Bölgedeki yerli ahali önce Aynülgazâle kampına kapatıldı, dört ay sonra da 1934 yılına kadar kalacakları Akīle, Makrûn, Sulûk ve Berîka kamplarına doldurularak mücahitlerin yerlilerle irtibatı kesildi.