Arama
Ömer Muhtar kimdir? Ömer Muhtar’ın Libya’nın bağımsızlığındaki rolü…
Libya'da İtalyanlara karşı direnişin önderi Ömer Muhtar, gösterdiği destansı mücadeleyle tarihe adını altın harflerle yazdırmış bir isim. Uyguladığı stratejik savaş taktikleri ile Libya topraklarını işgal eden İtalyanları büyük hezimete uğratmış; savaşlardaki başarılarıyla "Çöl Aslanı" lakabı ile anılmıştı. 22 yıl süren mücadelesi boyunca pek çok İtalyan komutanı mağlubiyetle ülkesine göndermişti. Pusuya düşürülerek İtalyan güçleri tarafından yakalanan Ömer Muhtar, 1931 yılında idam edildi. Peki, Ömer Muhtar kimdir? Ömer Muhtar'ın Libya'nın bağımsızlığındaki rolü nedir?
1928 yılı başında İtalya'ya sürgüne gönderilen Muhammed Rızâ serbest bırakılıp Bingazi'ye dönünce Ömer Muhtar'a bir mektup yazarak İtalyanlara teslim olmasını istedi. Yine ret cevabı alan İtalyanlar bu defa Rıza tarafından Cebelülahdar ahalisine hitaben yazılan bir mektubu uçaklarla yerleşim yerlerine attılar.
Bundan da bir sonuç alamayınca bölgenin kırsal kesimlerinde yaşayan bütün halkı kamplarda toplamaya başladılar. 23 Eylül 1930 tarihinde İtalyanlarla yapılan Kerisse çarpışmasında Ömer Muhtar'ın yakın adamlarından Fudayl bin Ömer ile birlikte 40 adamı şehit oldu. Trablusgarp direnişinin önemli bölgelerinden olan Kufra'nın merkezi Tâc köyü 18 Ocak 1931'de İtalyanların eline geçti.
Direnişe en büyük destek Mısır'dan geldiği için Graziani, Akdeniz sahilindeki Sellûm yakınında deniz kıyısından güneydeki Cağbûb'a kadar uzanan yaklaşık 270 kilometrelik bir mesafeyi 2 metre yüksekliğinde ve 3 metre genişliğinde dikenli tellerle kapattırdı. Böylece mücahitlerin yardım temin ettikleri tek yön de kesilmiş oldu.
Bölgedeki yerli ahali önce Aynülgazâle kampına kapatıldı, dört ay sonra da 1934 yılına kadar kalacakları Akīle, Makrûn, Sulûk ve Berîka kamplarına doldurularak mücahitlerin yerlilerle irtibatı kesildi.
Verimli arazilerin tamamı İtalya'dan buraya göç ettirilen ailelere verildi. Kamplarda bulunanların yarısı açlık ve hastalık yüzünden öldü.
Bazıları da mücahitlere bağlılıklarını devam ettirdikleri bahanesiyle idam edildi. Sadece Berîka kampında 1930-1932 yılları arasında 30 bin kişi öldü.
Ömer Muhtar, yaşının ilerlediği gerekçesiyle Mısır'a gidip yerleşmesi yolundaki tavsiyelere karşılık mücadeleyi sürdürmeye kararlı olduğunu bildiriyordu. Bu azminden ötürü kendisine "çöl aslanı" unvanı verilmişti.
Ancak 11 Eylül 1931 tarihinde adamlarıyla birlikte sahâbeden Seyyid Râfi'in kabrini ziyarete gittiklerinde İtalyan çemberi içinde kaldılar.
Ömer Muhtar burada İtalyanlara esir düştü, yapılan mahkemede "İtalyan tebaasına bir isyankâr" olarak yargılandı ve 15 Eylül 1931'de idama mahkûm edildi. Ertesi gün de Sulûk kampında tutulan 20 bin civarındaki halkın önünde asılarak idam edildi.
Afrika'daki Avrupa sömürgeciliğinin karşısında en önemli direniş hareketlerinden birini ortaya koyan Ömer Muhtar, Berka halkının Senûsiyye içinde kendi rızalarını kazananlara verdiği "seyyid" unvanı ile ve "şeyhü'ş-şühedâ" olarak anıldı. Hayatı ve faaliyetleri pek çok araştırmaya konu oldu.