Arama
Osmanlı denizcilerinin atası: Gazi Umur Bey
Selçuklu'nun son dönemlerinde yükselen Moğol baskınları, beylikleri Batı Anadolu sahillerine yönlendirdi. Bu durum karadan verdiğimiz mücadelenin denizde de etkin hale gelmesini sağladı. Bu nedenle özellikle de Aydınoğullarının birer sahil beylikleri kurması, denizcilik alanındaki gelişmemizin önünü açtı. Böylece Umur Bey'in tarih sahnesine çıkması gerçekleşti. Peki, Gazi Umur Bey kimdir? Umur Bey hayatı hakkında kısa bilgiler...
📌 Düsturname'de Umur Bey'in yirmi bir yıl gazâda bulunduğu, bu süre içinde yirmi altı sefer yaptığı, vefatında otuz dokuz yaşında olduğu belirtilir. Onun gazâ şöhreti Osmanlı kaynaklarında da yankı bulmuştur.
◾ Osmanlı dönemine ait tahrir kayıtlarında Umur Bey'in arazi tahriri yaptırdığı, mülk sahiplerine nişanlar verdiği, kendisinin Birgi, Keles, Tire ve Alaşehir'de cami, mescid ve medrese gibi hayır eserlerinin bulunduğu hakkında atıflar vardır.
📌 Bir dönem gaziler "Gazi Umur Bey canı için" şeklinde yemin ederken, Yeniçeriler ilk zamanlarda Umur Bey'in giydiği şekilde başlık taktı.
◾ Oruç Bey, deniz gazilerini "Umur Bey müridleri" diye anardı.
◾ Onu yakından tanıyan Bizans İmparatoru Kantakuzenos hatıratında son derece akıllı ve mantıklı düşünen biri olduğunu ifade etti..
(x) Osmanlı hakimiyetini kuran ünlü Türk denizcisi Oruç Reis kimdir, neler yapmıştır?
◾ Dindar bir kişi olarak tanınan Gazi Umur Bey'in manevi hocasının Rifai Şeyhi Seyyid Mükremüddin olduğu belirtilir.
◾ Gazi Umur Bey'in vakfettiği köy ise zamanla büyüyerek Gaziemir adını alır ve kurucusu Umur Bey'in atlı bir heykeli yapılır.
◾ Büyük denizcinin mezarı İzmir'in Ödemiş ilçesindeki tarihi Birgi Mahallesi'nde babası Aydın oğlu Mehmet Bey'in türbesinde bulunuyor.
◾ Vefatının üzerinden asırlar geçmesine rağmen hala tarihteki sayılı denizcilerden biri olarak görülen Gazi Umur Bey, son yıllarda "mavi sularda" yeniden adından söz ettirmeye başlayan Türkiye'nin denizcilik faaliyetlerine ilham kaynağı oluyor.
◾ Gazi Umur Bey adına kaleme alınan, Enverî'nin yeniden düzenleyip Mahmud Paşa'ya sunduğu Düsturname'de büyük bir gazi olarak ahlaklı ve son derece dindar biri gibi tanıtılmasına özel bir önem verildiği dikkati çeker.
◾ Umur Bey'in adına bazı eserlerin yazıldığı da bilinir. Kul Mesud Kelile ve Dimne'yi onun isteği üzerine Farsça'dan çevirmiştir. İbnü'l-Baytâr'ın el-Müfredât adlı eserinin de onun için tercüme edildiği belirtilir.
(x) İslam alimi İbnü'l-Baytâr'ın dilinden şifalı bitkiler