Arama
Osmanlı hanedanının tek kadın şairi; Adile Sultan
II. Mahmud'un kızı olan Adile Sultan, Osmanlı hanedanı mensupları arasında yetişen tek kadın şairdi. Bir divan oluşturacak kadar şiiri olan Sultan'ın bazı eserleri bestelendi. Aynı zamanda oldukça hayırsever biri olan Adile Sultan, bütün servetini hayır işlerinde kullandı. Sultan'ın hayatını etkileyen bir olay, yaşamını tümünden değiştirecekti. Peki, Adile Sultan'ın hayatını etkileyen büyük olay neydi?
Yirmi yaşında iken, Tophane Müşiri daha sonra sadrazam olan Mehmed Ali Paşa ile evlenmesi uygun görüldü. Nikâhları 28 Nisan 1845 tarihinde kıyıldı. Ertesi yılın şubat ayında bir hafta devam eden muhteşem bir düğünle evlendiler.
Âdile Sultan'ın düğün töreni, XIX. yüzyılda Osmanlı sarayında yaşanan en ilgi çekici hadiselerden biri olarak tarihe geçti. Bir hafta süren düğün, Düğün bugünkü Haydarpaşa Tren İstasyonunun bulunduğu yerde ve arkasındaki geniş çayırlıkta yapıldı. Burada bulunan kasırda İstanbul'daki sefirler, maslahatgüzarlar ve diğer misafirler ağırlanmış ve baloncu Komaski'nin balonu ile uçuşu seyredildi.
Sultan'ın dört çocuğundan üçü daha küçük yaşlardayken vefat etti. Daha sonra kocasının ve hayatta kalan son evladının da vefat etmesi Âdile Sultan'ı çok etkiledi. 1869 yılından sonra kendisini hayır işlerine adayan Âdile Sultan, on dört vakıf kurarak hayırseverliğin güzel örneklerinden birini verdi.
1899 yılında vefat eden Sultan'ın mal varlığının bir kısmı satılarak yardıma muhtaçların iaşesinde kullanıldı. Mülklerin birçoğu ise eğitim kurumu olarak kullanıldı.
Dindarlığı ve yardım severliğiyle tanınan Âdile Sultan'ın Fındıklı'daki sarayı âlim ve şeyhlerin sık sık toplanıp sohbet ettikleri, muhtaç ve fakirlerin her zaman başvurduğu bir yer haline geldi.
Âdile Sultan, fukara evlerini ve mekteplerini tamir ettirir, çocuklarını mektebe başlatır, gelinlik kızlarına çeyiz yaptırır, hastalarına baktırır, kurumuş çeşmelere su getirtir, susuz yollara kuyu kazdırırdı. Böylece haberdar olduğu ihtiyaç sahiplerinin imdadına yetişmeye çalışırdı.
Âdile Sultanın ölünceye kadar terk etmediği bir adedi de Muharrem aylarında kazanlarla aşure pişirtip halka dağıttılmasıydı. Ramazan ayının son günlerinde de Hazreti Halid Türbesi'nde "Kadınlar Mescidi" olarak adlandırılan bölümde itikafa girerdi.
Âdile Sultan maddi durumu oldukça iyi olan bir hanım sultandı. Fındıklı'da sahil sarayı, Kandilli 'de sarayı, Kuruçeşme'de Esma Sultan'dan kalma yalısı, Üsküdar'da Validebağı'nda ve Kâğıthane civarında ayrıca sarayları vardı. Vefatından sonraki yıllarda Kandilli 'deki yazlık sarayı ve korusu Kandilli Kız Lisesi'ne bırakıldı, Koşuyolu'ndaki köşkü ve korusu sağlık kurumu olmak üzere öğretmenlerin, Fındıklı'daki sarayı ise sırasıyla Meclis-i Mebusan, Güzel Sanatlar Akademisi ve Mimar Sinan Üniversitesi kullanımına tahsis edildi.
Galata Mevlevihanesi'nde büyük avlunun ortasında yer alan sekiz mermer sütunlu şadırvan ve sarnıcı da Âdile Sultan yaptırdı. Sarnıcın üzerindeki beyitte övgü ve duadan sonra Galata Dergâhı'na Âdile Sultan sarnıç yaptırınca dedelerin cömertlikten suya kanmış oldukları yazılıdır.