Arama
Sadeliğin azameti Molla Cami
Hayatını ilim yolunda feda eden, muhakeme ve farklı açılardan meseleleri değerlendirme yönleri ile öne çıkan Molla Abdurrahman Cami, Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'a getirmek için özel çaba harcadığı bir alimdi. Çocuk yaşlardan itibaren ilim vadisinde bir yolcu olan Cami; kıvrak zekası ve mukayeseli düşünce yapısı ile Hüseyin Baykara'nın da hürmetini kazanmıştı.
Ali Şir Nevai'de Molla Cami'den etkilendi
◾ Ali Şir Nevai'nin hayatı boyunca en çok etkilendiği isim Molla Cami'dir. Cami'nin edebiyat, tasavvuf ve ahlaki meseleler ile alakalı alanlardaki çalışmalarını ihtimamla takip eden Nevai büyük alim ile olan irtibatını daima sıkı tuttu.
◾ Yürüdüğü yol itibariyle Molla Abdurrahman Cami'nin bir talebesi olarak kabul edilen Ali Şir Nevai, yazma faaliyetlerind ehocasını takip ederek farklı alanlarda mühim eserler kaleme aldı.
Şöhreti
◾ Ebu'l Berekat künyesi ile bilinen büyük alim ve şair, doğduğu mekana atfen Camî olarak meşhur oldu. Bunların dışında Horasanî, Deştî, Şirazî ve Herevî gibi mahlaslarla da bilindi.
◾ Edebiyatçılar tarafındna Hatemu'ş Şuara, babası tarafından İmadeddin halk tarafından ise Nureddin, Nuru'l Hak, Mevlana, Molla gibi mahlaslarla yaşadığı devirde oldukça büyük bir şöhrete ulaştı.
Eserleri
Molla Abdurrahman-ı Cami'nin yazdığı eser sayısı kitaplarda kırk beşin üzerinde zikredilse de bunların bazıları maalesef günmüze ulaşamamıştır. Cami'nin eserlerini manzum (şiirsel) ve mensur (düzyazı) halinde ayırmak en isabetli görüş.
En meşhur manzum eserleri
◾ Divanları
Büyük bir şair olan Molla Cami'nin müstakil eserler dışındaki şiirleri üç ayrı divan içerisinde toplandı. Ayrıca divanlarda bulunan mukaddime bölümlerinde Cami, önemli poetik görüşler serdetti.
◾ Heft Evreng
Yedi efsanevi aşk hikayesinin mesnevi formundan müteşekkil.
◾ Hadis-i Erbain
Çihil Hadis olarak meşhur olan kitap Farsça manzum bir Kırk Hadis tercümesidir.
Mensur eserleri
İlmi bakımdan çağının ilerisinde bir noktada bulunan Molla Abdurrahman-ı Cami büyük bir hezarfendi. Yazdığı telif eserler ile büyük alim adını sonraki kuşaklara taşıdı.
Hezarfen nedir?
Bin fen sahibi anlamına gelen tabir pek çok alanda uzmanlaşmış kişileri tanımlamak için kullanılırdı.
◾ ed Dürretü'l fahire
DFatih Sulktan Mehmed'in talebiyle yazılan eser Tasavvuf - Felsefe ve Kelam alanlarının mukayese ve muhakemelerine dair orijinal ilk eserdir. Cami'nin en mühim telif eseri kabul edilen kitap Araapça olarak yazıldı.
◾ Nefahetü'l Üns
Tasavvufi terimlerin izahlarını ve büyük sufilerin hayat hikayelerini içerir.
◾ Risale fi'l vücud
Varlığın mahiyeti ve Allah Teala'nın varlığının ispatına dair önemli bilgiler ihtiva eder.
◾ el Fevaidü'z Ziya'iyye
Cami'nin Arap gramerine dair kalem alıdğı bu eser, esasında tek oğlu Ziyaeddin Yusuf için yazıldı. Molla Cami adıyla bilinen eser yüzyıllar boyunca medreselerde okutulmuş, bu eseri geçen talebeler Molla olarak anılmıştır.
◾ Nakdü'n nusus fi şerhi Nakşi'l fusus
Eser esasında İbn Arabi'nin meşhur kitabı "Füsusu'l Hikem"in şerhidir.
◾ Risale-i Musiki
Eserde Molla Cami müzik ilmine dair nazariyelerden bahseder.
◾ Eşi'atü'l-Lema'at
Fahreddin Iraki'nin "Lemaat" adlı eserini şerhidir.
◾ Baharistan
Farsça olan eser ahlaki edebi öğütlereden meydana gelir.
◾ Şevahidü'n nübüvve
Peygamberi Efendimiz, risaleti, ehl-i beyt başta olmak üzere dini büyük isimlerin hayatlarını anlatan bir kitaptır.
Mezarı bile mesele oldu
◾ 1492 yılında 78 yaşında iken Herat'ta vefat eden ve Taht mezarlığına defnedilen büyük alimin mezarı hakkında tarih içinde farklı hikayeler ortaya çıktı. Haşim Rıza bu hikayelerden en önemli olarak gördüğü ikisinden Divan-ı Kamil-i Cami eserinin mukaddimesinde bahsetti.
◾ Rivayetlerin ilkine göre Şia'ya yönelik eleştirilerinden dolayı Şah İsmail mezarı tahrip etti. İkinci rivayete göre ise Şah İsmail'in Herat'ı almasından evvel yakınları tarafından büyük alimin mezarını bilinmeyen bir yere taşındı.