Arama
Şeyh Galip kimdir? Hayatı ve eserleri nelerdir?
Şeyh Galip; Baki, Fuzuli, Nef'i ve Nedim'in de aralarında bulunduğu divan edebiyatının beş büyük temsilcisinden biridir. Yirmi altı yaşında, bir iddia sonucunda kaleme aldığı Hüsn ü Aşk'ı, altı ayda bitirmiştir. Sözden çok anlama önem vermiş, bunu da "Afet bana itibar-ı amme" şeklinde dile getirmiştir. Divan edebiyatının önemli şairlerinden Şeyh Galip'i, vefatının 221'inci yılında rahmetle anıyoruz.
Divan edebiyatının önemli örneklerinden biri olan eser, kurgusal anlamda "Hüsn" (güzellik) ismindeki kız ile "Aşk" ismindeki erkeğin aşkını anlatan, tasavvufi bir tema ve temele sahip bir mesnevidir. Her satırında tasavvufi simgeler bulunan eserdeki, kişi ve yer isimleriyle, benzetmeler, İranlı Şevketi Buhari'nin Sebk-i Hindi (Hint üslubu) ile yazılmıştır.
"Hoş geldin eya berid-i canan
Bahşe-t bana bir müvid-i canan
Can ola feda-yı ıyd-i canan
Bisüd ola mı ümid-i canan
Yarin bize bir selamı yok mu" dizelerine de imza atan şair Galip, 28 yaşındayken Konya'da Mevlana'nın dergahına katıldı.
Birkaç yıl sonra İstanbul'da Yenikapı Mevlevihanesi'ne giren Galip, aynı yıl padişah olarak tahta çıkan Üçüncü Selim tarafından saraya davet edildi ve Galata Mevlevihanesi Şeyhliği'ne getirildi.
Üçüncü Selim'in Galata Mevlevihanesi'nde sık sık ziyaret ettiği usta edebiyatçı, bu dönemde "Galip Dede" olarak anılmaya başladı.
Galip, Divan ile Hüsn ü Aşk eserlerinde, şiirde kendine has bir üslup geliştirmeyi başarmasının yanında, iki eserde de yenilik vurgusunu sürekli ön planda tuttu. Zengin kelime haznesine sahip olan Galip, baştanbaşa mecazlarla örülmüş şiirleriyle de okuyucunun ilgisini gördü. Eserde, tasavvuf yolundaki bir salikin seyr ü sülük-i ruhanisi anlatılmaktadır.
Başarılı şair ayrıca "Şerh-i Cezire-i Mesnevi" ile "Es-Sohbetü's-Safiyye" adlı eserleri de edebiyatseverlerle buluşturdu.
Sütlüce'deki evinde, 1791 yılına kadar şeyhlik yapan Galip, 8 yıl süren dergah şeyhliği sırasında Sultan III. Selim, Valide Sultan ve padişahın kız kardeşi Beyhan Sultan'ın yakınları arasında yer aldı.
Şeyh Galip, 3 Ocak 1799'da, henüz 42 yaşındayken vefat etti ve Galata Mevlevihanesi'nin avlusundaki türbeye defnedildi.
Şeyh Galip'in çileye girdiği dergâh; Konya'da Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin türbesi etrafında oluşan Mevlânâ Külliyesi'dir.
Çilesini tamamladığı dergâh ise Yenikapı Mevlevîhânesi'dir. İstanbul'da Mevlânâkapı dışında 14. yüzyılın sonunda kurulan ve Mevlevî kültürünün gelişiminde önemli yeri olan mevlevîhânedir. Mevlevîliğin İstanbul'daki en önemli irşad ve kültür merkezlerinden olan Yenikapı Mevlevîhânesi'nden birçok edebiyat, mûsiki ve hat ustası feyiz almıştır. Buhûrîzâde Mustafa Itrî Efendi, Şeyh Galip, Hamâmîzâde İsmâil Dede Efendi bunlar arasında en tanınmış simalardır.