Arama
Türklere dostluğu, İslam'a saygısı ile bilinen Gülnar Hanım
Rus edebiyatını Osmanlı'ya, Türk edebiyatını ise Ruslara tanıtan bir kültür köprüsüydü Gülnar Hanım. Anadili Rusça haricinde 9 dili iyi şekilde biliyordu. Bir kongre sırasında devrin önemli simalarından Ahmet Mithat Efendi ile tanışması, onun yaşamında bir dönüm noktası oldu. İstanbul'a gelen Gülnar Hanım, hem Türk kültürüne hem de İslam'a hayranlık duymuş; Türk kültürünü Batıya tanıtabilmek amacıyla çalışmalarda bulunmuş, Rusçadan pek çok eseri de Türkçeye tercüme etmişti. Onun bu çabaları, dönemin padişahı Sultan II. Abdülhamid'in Şefkat nişanıyla takdir edilmişti.
Kazan kentinde Tatarların bulunduğu bir ortamda yetişmesi nedeniyle küçük yaşta Tatarca öğrendi.
🔷
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda esir düşen Türk askerleriyle gittiği Petersburg'daki Türk elçiliğinde kaleme aldığı yazıları göstererek buradaki çalışanların yardımları sayesinde Türkçeyi de iyi bir şekilde öğrendi.
Kazan Üniversitesi'ndeki eğitimi sırasında şarkiyatçılığa yönelmesini Kazanlı âlim Kayyum Nâsirî sağladı.
Rus edebiyatını Osmanlı'ya, Türk edebiyatını ise Ruslara tanıtan bir kültür köprüsüydü #GülnarHanım. #İslam'a hayranlık duymuş, Türk kültürünü Batıya tanıtmaya çalışmış, Abdülhamid'in Şefkat nişanıyla takdir edilmişti. https://t.co/IhOQAnC3RU
Gülnar Hanım, anadili dışında 9 yabancı dil daha öğrenmiş; Türk kültürü ve İslami değerler konusunda kendi kendini yetiştirmişti.
🔷
Almanca, İngilizce, Fransızca, İtalyanca ve Rumcanın yanında Tatarca, Türkçe, Arapça ve Farsça bildiği; hatta Sanskritçeyi bile öğrendiği kaydedilir.
Batı edebiyatının yanı sıra İslam edebiyatları üzerinde de çalışmış, kendisini bu kültür üzerinde yetiştirmiş ve ilk Rus kadın şarkiyatçı olarak tarihe geçmiştir.
▶10 soruda modern Rus edebiyatının kurucusu Aleksandr Puşkin
Gülnar Hanım'ın Osmanlı coğrafyasında tanınması ise 1889 yılında İsveç'in başkenti Stockholm'de gerçekleşen uluslararası kongrede Ahmet Mithat Efendi ile tanışmasıyla gerçekleşti.
🔷
Kongre süresi boyunca Norveç'in başkenti Oslo'dan başlayarak Avrupa'nın pek çok şehrinde bulunan ikili, Paris'e varıncaya kadar 4 hafta boyunca istişarelerde bulundular.
Gülnar Hanım, Ahmet Mithat Efendi ile birlikte Doğu ve Batı medeniyeti, bu iki dünya arasındaki kültür ve ahlak farkları, İslam ile diğer dinlerin karşılaştırılmasına dair fikir alışverişi sağladı.
📌 Türk aydınlar da gönlünde Türk sevgisi olan Gülnar Hanım'ın varlığını, Ahmet Mithat'ın yazdığı Avrupa'da Bir Cevelân isimli eser ile öğrendiler.
Eser tefrika halinde Tercümân-ı Hakîkat'te basıldığı için Türk okuyucusu hemen Gülnar Hanım ile tanışmış oldu.
🔷
Ahmet Mithat ile iletişimi devam eden ve sık sık mektuplaşan Gülnar Hanım, 13 Ekim 1890'da Odesa üzerinden İstanbul'a geldi.
Burada Türk aile hayatını, kadınların yaşamını yakından tanımak, seçkin çevrelerle temas kurmak isteyen Gülnar Hanım, Ahmed Cevdet Paşa'nın ailesini ziyarete gitti ve o dönemde Cevdet Paşa'nın edebiyat ve basın dünyasında gerçek adını gizleyen kızı Fatma Aliye ile tanıştı.
📌 Fransızca yapılan bu görüşmeyi Fatma Aliye babasına aktarmış; Cevdet Paşa dikkate değer bulduğu için bu konuşmayı yazıya dökmesini istemiş, metni Mabeyn'e arz etmişti.
İstanbul'da bulunduğu sırada hazır tercüme ve yazıları derhal Tercümân-ı Hakîkat'te tefrika olarak yayımlanmaya, ardından kitapları basılmaya başladı.
🔷
Osmanlı ve Rusların kültür ve edebiyat anlamında alışverişte bulunmamasını eksiklik olarak gören Gülnar Hanım, ilk olarak Rus edebiyatını Türklere tanıtacak eserleri tercüme ederek işe başladı.
Puşkin ve Lermentof tercümelerinin yanı sıra Batıda İslam aleyhinde yazılan, yanlış yargı ve zanlar barındıran reddiyeleri de Türkçeye çevirdi.
📌 Yabancı olduğu halde onun Türkçeyi kullanmaktaki yeteneği oldukça dikkat çekti. Eserlerinin sayısı arttıkça Türkçe kabiliyeti de gelişti; İstanbul'da bulunduğu 7 ay boyunca Osmanlıca dersleri aldı.