Arama

Uzaktaki kardeşimiz: Mağcan Cumabayoğlu

Yirminci yüzyıl Kazak edebiyatına zirveyi yaşatan Mağcan Cumabayev, Türkistan bölgesinde Türklerin sesi olur. Alaş Orda Hareketi ile başta kendi milleti olan Kazaklar ile Kırgız, Tatar, Özbek ve daha nice bastırılmış, işgale uğramış Türk devletlerinin en büyük savunucusu olur. Anadolu'daki Türkleri dahi unutmayan usta şair, "Uzaktaki Kardeşime" şiiri ile gönüllerde taht kurar.

'SASIK GÖL'ÜN EVLADI MAĞCAN

◾ Halkının özgürlüğü için canını hiçe sayan Bayev, Kazakistan'ın Sasık Göl civarında (Kuzey Kazakistan) 25 Haziran 1893 tarihinde dünyaya gelir.

◾ İleride, halkının vereceği en büyük mücadelenin tohumu olacak olan Alaş Orda grubuna katılacak ve ömrü boyuncada milletini aşağı çekmek ve topraklarını işgal etmek isteyen düşmanlara karşı yekvücut duracaktır.

TÜRK AYDINININ GÜÇLÜ KALEMİ

◾ Kazak topraklarında 45 yıllık bir hayat süren Mağcan, halkı için önce kalemi ile daha sonrada kendini feda ederek korumuş Türk kahramanıdır.

◾ İlk eğitimini ailesinin yanında alan Cumabayoğlu, yüksek öğrenimini Türk Cumhuriyetlerinden biri olan Başkurdistan'ın başkenti Ufa'da alır.

Kazak Türkçesi sözlüğü

İLK KİTABI: ÇOLPAN

◾ Rusya sınırları içerisindeki ilk Müslüman Üniversitesi kabul edilen ve Ufa'da yer alan Galiye Medresesi'nde İstanbul ve Mısır gibi önemli kentlerde yetişmiş hocalardan dersler alır.

◾ Mağcan'ın yeteneklerini bu medresede hocası Alimcan İbrahimov keşfeder. Yazmaya olan başarısını gören hocası, 1912'de Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da kaleme aldığı "Çolpan" adlı kitabının basılmasına büyük katkı sağlar.

TÜM TÜRKLERİ TEK ÇATI ALTINDA TOPLAYAN FİKİR DERYASI

◾ Medresede eğitim alırken oradaki öğrencilerin Kazak, Kırgız, Tatar, Özbek diye ayrılmasından oldukça rahatsızlık duyan Mağcan, tüm Türklerin tek çatı altında birleşmeleri ve kendi topraklarını dışardan gelecek herhangi bir düşman saldırısına karşın birlikte müdafa etmeleri gerektiği düşünmektedir.

◾ Bu düşünceden yola çıkarak Kazakistan merkezli kurulan Alaş Hareketi'ni, bu davada aynı fikirde ve yanında olan arkadaşları ile kurmuş olur.

TÜRKİSTAN TÜRKLERİNİN ÖZGÜRLÜK HAREKETİ: ALAŞ ORDA

◾ Kazakistan'ın resmî açıklamasına göre Alaş adı, Kazakların efsanevi atası Alaş Han'dan alır. Alaş Han, Orda Han'ın diğer bir ismidir. Alaş kelimesi ilerleyen zamanda Kazak Türkleri arasında şifre olarak kullanılır.

◾ Alaş Orda, 1917 Sovyet Rus Devrimi'ni takip eden günlerde çekirdek kadrosunu Kazak gazetesi etrafında toplanan Kazak aydınlarının oluşturduğu milli bir hareket ve bu hareketin kurduğu milli muhtar hükûmettir.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN