Arama
Uzaktaki kardeşimiz: Mağcan Cumabayoğlu
Yirminci yüzyıl Kazak edebiyatına zirveyi yaşatan Mağcan Cumabayev, Türkistan bölgesinde Türklerin sesi olur. Alaş Orda Hareketi ile başta kendi milleti olan Kazaklar ile Kırgız, Tatar, Özbek ve daha nice bastırılmış, işgale uğramış Türk devletlerinin en büyük savunucusu olur. Anadolu'daki Türkleri dahi unutmayan usta şair, "Uzaktaki Kardeşime" şiiri ile gönüllerde taht kurar.
TÜM TÜRKLERİ TEK ÇATI ALTINDA TOPLAYAN FİKİR DERYASI
◾ Medresede eğitim alırken oradaki öğrencilerin Kazak, Kırgız, Tatar, Özbek diye ayrılmasından oldukça rahatsızlık duyan Mağcan, tüm Türklerin tek çatı altında birleşmeleri ve kendi topraklarını dışardan gelecek herhangi bir düşman saldırısına karşın birlikte müdafa etmeleri gerektiği düşünmektedir.
◾ Bu düşünceden yola çıkarak Kazakistan merkezli kurulan Alaş Hareketi'ni, bu davada aynı fikirde ve yanında olan arkadaşları ile kurmuş olur.
TÜRKİSTAN TÜRKLERİNİN ÖZGÜRLÜK HAREKETİ: ALAŞ ORDA
◾ Kazakistan'ın resmî açıklamasına göre Alaş adı, Kazakların efsanevi atası Alaş Han'dan alır. Alaş Han, Orda Han'ın diğer bir ismidir. Alaş kelimesi ilerleyen zamanda Kazak Türkleri arasında şifre olarak kullanılır.
◾ Alaş Orda, 1917 Sovyet Rus Devrimi'ni takip eden günlerde çekirdek kadrosunu Kazak gazetesi etrafında toplanan Kazak aydınlarının oluşturduğu milli bir hareket ve bu hareketin kurduğu milli muhtar hükûmettir.
ALAŞ ORDA KAHRAMANLARI
◾ Rusya'nın Ruslaştırma Politikasına karşı, başta Kazakistan olmak üzere Türkistan bir yumruk olur. Tüm engellemelere rağmen Kazak Alaş Orda üyeleri Türk dünyası üzerinde planlanan oyunları bozmak için milli ve birleştirici bir yol izler.
◾ Alaş hareketi, Mağcan Cumabayoğlu, A. Bökeyhanov, A. Baytursunov, M. Dulatov, H. Dosmuhamedov, J. Dosmuhamedov, İ. Jaynakov, B. Alibekov, A. Turlubayev gibi isimler öncülüğünde kurulur.
ÇOK YÖNLÜ BİR KİŞİLİK
◾ 1913 ve 1916 yılları arasında Omsk'ta Öğretmen Okulu'nu bitirir. Yine o dönemler çıkan özgürlükçü "Birlik" ve "Alqa" gibi fikirlere destek verir. Genç yaştan itibaren Kazakistan'ın pek çok yerinde öğretmenlik, redaktörlük ve gazetecilik yapar.
◾ 1917 yılında gerçekleşen Rus Devrimi'nden sonra Özerk bir Kazak hükûmetinin kurulması yönünde faaliyetlere katılır ve uzun yıllar bu uğurda mücadele verir.
CUMABAYOĞLU'NUN KALEMİNİ BESLEYEN UNSURLAR
◾ Onun kalemini kolektifleştirme, kıtlık, alfabe değişim ve durmak bilmeyen Rus baskıları besler. Rusya'da pek çok alanda eğitim alan Mağcan; edebiyat ve gazetecilik alanlarında kendini iyiden iyiye geliştirir.
◾ Fakat hükûmete ters düşen fikirleri ve düşünceleri savunmaktadır. En büyük suçu ise Rus rejimini eleştirmektir. Kazak milli şaire, suçlu olduğu iddia edilerek ceza alması için bir kampanya başlatılır.