Arama
Uzaktaki kardeşimiz: Mağcan Cumabayoğlu
Yirminci yüzyıl Kazak edebiyatına zirveyi yaşatan Mağcan Cumabayev, Türkistan bölgesinde Türklerin sesi olur. Alaş Orda Hareketi ile başta kendi milleti olan Kazaklar ile Kırgız, Tatar, Özbek ve daha nice bastırılmış, işgale uğramış Türk devletlerinin en büyük savunucusu olur. Anadolu'daki Türkleri dahi unutmayan usta şair, "Uzaktaki Kardeşime" şiiri ile gönüllerde taht kurar.
TÜRKİSTAN TÜRKLERİNİN ÖZGÜRLÜK HAREKETİ: ALAŞ ORDA
◾ Kazakistan'ın resmî açıklamasına göre Alaş adı, Kazakların efsanevi atası Alaş Han'dan alır. Alaş Han, Orda Han'ın diğer bir ismidir. Alaş kelimesi ilerleyen zamanda Kazak Türkleri arasında şifre olarak kullanılır.
◾ Alaş Orda, 1917 Sovyet Rus Devrimi'ni takip eden günlerde çekirdek kadrosunu Kazak gazetesi etrafında toplanan Kazak aydınlarının oluşturduğu milli bir hareket ve bu hareketin kurduğu milli muhtar hükûmettir.
ALAŞ ORDA KAHRAMANLARI
◾ Rusya'nın Ruslaştırma Politikasına karşı, başta Kazakistan olmak üzere Türkistan bir yumruk olur. Tüm engellemelere rağmen Kazak Alaş Orda üyeleri Türk dünyası üzerinde planlanan oyunları bozmak için milli ve birleştirici bir yol izler.
◾ Alaş hareketi, Mağcan Cumabayoğlu, A. Bökeyhanov, A. Baytursunov, M. Dulatov, H. Dosmuhamedov, J. Dosmuhamedov, İ. Jaynakov, B. Alibekov, A. Turlubayev gibi isimler öncülüğünde kurulur.
ÇOK YÖNLÜ BİR KİŞİLİK
◾ 1913 ve 1916 yılları arasında Omsk'ta Öğretmen Okulu'nu bitirir. Yine o dönemler çıkan özgürlükçü "Birlik" ve "Alqa" gibi fikirlere destek verir. Genç yaştan itibaren Kazakistan'ın pek çok yerinde öğretmenlik, redaktörlük ve gazetecilik yapar.
◾ 1917 yılında gerçekleşen Rus Devrimi'nden sonra Özerk bir Kazak hükûmetinin kurulması yönünde faaliyetlere katılır ve uzun yıllar bu uğurda mücadele verir.
CUMABAYOĞLU'NUN KALEMİNİ BESLEYEN UNSURLAR
◾ Onun kalemini kolektifleştirme, kıtlık, alfabe değişim ve durmak bilmeyen Rus baskıları besler. Rusya'da pek çok alanda eğitim alan Mağcan; edebiyat ve gazetecilik alanlarında kendini iyiden iyiye geliştirir.
◾ Fakat hükûmete ters düşen fikirleri ve düşünceleri savunmaktadır. En büyük suçu ise Rus rejimini eleştirmektir. Kazak milli şaire, suçlu olduğu iddia edilerek ceza alması için bir kampanya başlatılır.
VERMEK İSTEDİĞİ MESAJ
◾ Kalemiyle Türk topluluklarının sesi olmayı hedefleyen ve bunu da başaran Mağcan; Ural Dağı, Künşığıs, Qoylıbaydın Qobızı, Ötirik Ertek gibi şiirleri ile vermek istediği mesajı duyurur.
◾ Şiirlerinde insanları "Doğulu" ve "Batılı" olarak ikiye ayırır. Doğulu olanları yani Türkleri yüceltirken Batılı kesmi yani Türk topluluklarını sömüren devletleri ciddi manada eleştirir.