Arama
Zenbilli Ali Efendi kimdir?
Osmanlı'da şeyhülislamlar, padişahların yanında, devlet işlerini istişare ettikleri önemli bir konuma sahipti ve padişahlar tarafından oldukça hürmet görürlerdi. Bu alimlerden biri de Zenbilli Ali Efendi'ydi. Fetva isteyenlerin sorularını evinin camından devamlı olarak sarkıttığı zenbil denilen sepete koyar, cevaplarını da yine buradan verirdi. Peki, Kanuni Sultan Süleyman hangi konuda Zenbilli Ali Efendi'den fetva istemişti?
İlk eğitimini, Pîrî Mehmed Paşa'nın annesi tarafından dedesi olan Lârendeli Mevlânâ Hamza'dan aldı. Ardından İstanbul'a gidip Molla Hüsrev'in derslerine devam etti.
Molla Hüsrev müftülüğe tayin edilince, Bursa'ya giderek burada Sultâniye müderrisi olan Mevlânâ Hüsâmzâde Mustafa Efendi'den ders almaya başladı. Öğrenimini tamamlayınca Hüsâmzâde onu kendisine yardımcı tayin etti ve kızı ile evlendirdi.
Önce Fatih Sulan Mehmet zamanında, Edirne Medresesi'nde müderris olarak tayin edildi. Daha sonra sırasıyla Bursa'daki Kaplıca Medresesi'ne ve Amasya'daki II. Beyazıt Külliyesi'ne müderrislik yaptı. Burada Amasya müftülüğüne gönderildi.
Ali Cemâlî Efendi, Amasya müftülüğünden sonra Bursa'da Hüdavendigar Medresesi'ne, ardından Bursa Sultâniyesi'ne (Yeşilcami Medresesi) tayin edildi.
II. Bayezid, İstanbul'da yaptırdığı, bugün Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi olan medresenin müderrisliğini haftada bir gün ders okutmak üzere 50 akçe ile kendisine verdi.
Bundan sonra, İstanbul'daki Beyazıt Medresesi müderrisliğiyle II. Bayezid'e ait evkafın nezaret cihetinin şeyhülislamlığa dönüşecek olan İstanbul müftülerine verilmesi âdet haline geldi.
II. Bayezid'in ardından tahta çıkan Yavuz Sultan Selim de Zenbilli Ali Efendi'yi saltanatı süresince müftülük görevinde bıraktı. Kanûnî Sultan Süleyman döneminde ölümüne kadar bu görevde kaldı. Kanûnî zamanında Rodos Adası'nın fethinde bulundu ve camiye çevrilen Saint Jean Katedrali'nde ilk cuma namazını kıldırdı.
Fetva almak üzere kendisine başvuranların işlerini kısa sürede sonuçlandırmak için evinin penceresinden sarkıttığı zenbille soruları alıp cevapları yine zenbile koyup vermesinden dolayı halk arasında "Zenbilli Müftü, Zenbilli Ali Efendi" olarak tanınmıştı.
Zenbilli Ali Cemâlî Efendi fıkıh, usul, edebiyat, lugat, nahiv, tefsir ve hadis sahasında otorite sahibi, vakur bir ilim adamı idi. Uzun süre fetva makamında kaldığı halde hayatının sonuna kadar tevazuyu elden bırakmamıştı.