Arama
Afrika’da hangi ülke neyi hedefliyor?
Çin'in Afrika yatırımları, DEAŞ'ın bölgeye göç dalgası, ABD'nin "terör bahanesi"ne, bir de İsrail eklendi. Son dönemde tüm dikkatler Afrika üzerinde toplanmış durumda. Peki, küresel güçlerin Afrika yolunda başlattıkları hamleler neler ve ne hedefliyorlar? Afrika'ya "getiri sağlayan" ülkeler, Afrika'dan ne götürecek?
Afrika'ya "getiri sağlayan" İsrail'in, Afrika'dan "ne götüreceği" meselesi de zihinlerde büyük bir soru işareti.
İsrail'in eğitim ve beceri kapasitesinin transfer edilmesi, sürdürülebilir büyümenin yolunu Afrika ülkelerine açmakla birlikte, Afrika'daki İsrail etkisini de artırıyor.
Güney Sudan, Etiyopya ve Eritre'de ciddi bir siyasi ve askerî ağırlığı olan İsrail, zaman içinde ekonomik anlamda da ciddi bir ağırlık kazanabilir. İsrail gerek kamu kuruluşları, gerekse özel şirketler vasıtasıyla Afrika'da gerçekleştirdiği projelerin reklam ve propagandasını da başarılı bir şekilde yürütüyor: "İsrail kalbi ve zihniyle 1 milyon Afrikalı insanın hayatını sonsuza dek değiştirdi".
Afrika'da su ve güneş enerjisi kullanımında Kenya, Etiyopya ve Güney Afrika'da çok ciddi projeler gerçekleştiren İsrail'in bu çabaları, karşılıklı iyi ilişkiler çerçevesindeki bir "hayır işi"nden ziyade, Afrika'da siyasi ve ekonomik etkinlik kazanma çabası olarak görülüyor. İsrail'in Afrika'daki kazanımları, BM'de siyasi destek sağlamasının da yolunu açacak.
Ayrıca İsrail'in, Afrika'ya yönelik gerçekleştirdiği tarımsal iş birliği ve teknik kalkınma yardımlarını, "Nil'den Fırat'a büyük İsrail ideali" perspektifinden de okumak mümkün.
Afrika ülkeleri ile ilişki ve işbirliğini geliştiren, bölgeye yardım eli uzatan ülke ise, Türkiye.
Afrika'yı stratejik bir bölge olarak gören Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kıtayı Türk dış politikasının gelecek dönemdeki önemli bir açılım alanı olarak kabul ediyor. Bu durum Türkiye'nin bölgeye yönelik siyasi ve ekonomik ilişkilerinde de kendisini gösteriyor.
2009'da Afrika'daki 12 ülkede büyükelçilik düzeyinde diplomatik temsilciliği olan Türkiye'nin, bugün 40 büyükelçiliği bulunuyor. Ankara'da ise, 33 Afrika ülkesinin büyükelçiliği yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, bölgeye yönelik yaptığı dış geziler de, Türkiye'nin Afrika'ya yönelik artan ilgisinin başka bir göstergesi.
Erdoğan, başbakan olarak göreve başladığı 2002 yılından bu yana, 28 Afrika ülkesini ziyaret etti. Bu yılın başında gerçekleştirdiği Afrika turunda, Moritanya ve Mali'ye de giderek, bölgede ziyaret ettiği ülke sayısını 30'a çıkardı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son Afrika temaslarına daha yakından bakmak gerekirse dört ana boyutun varlığından söz edilebilir: siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel. Siyasi açıdan değerlendirildiğinde bu ziyaretler, Türkiye'nin küresel dış politika vizyonu bağlamında, Afrika'ya stratejik bir değer atfettiğini gösteriyor.
Türkiye, 2009'dan bu yana, Afrika Birliği'ne yılda 1 milyon dolar tutarında bütçe desteği sağlıyor.
Afrika'daki toplam Türk yatırımlarının ise, 6 milyar doları aştığı tahmin ediliyor. Afrika ile ikili ticaret hacmi 2017 yılında, 18,8 milyar dolara yükseldi. Bu rakam, 2003 ile kıyaslandığında, ticarette üç kat artış olduğu anlamına geliyor.
Türkiye, Afrika'nın askeri alanda ilerlemesine katkı sağlayacak adımlar da atıyor. Eylül 2017 sonu itibarıyla tam olarak işlevsel hale gelen Somali'nin başkenti Mogadişu'daki Türk Askeri Eğitim Merkezi, Somali Ulusal Ordusunun belkemiğini oluşturacak personeli eğitiyor.
Türkiye'nin açtığı Türk Askeri Eğitim Merkezi on yıllardan bu yana kabile gruplaşması ve çatışmalarına sahne olan ülkede, ordunun yeniden yapılandırılması, Somali'ye bir umut ışığı niteliğinde görülüyor.
Dünyada milli gelirine oranla en fazla insani yardım yapan ülke konumundaki Türkiye'nin, Afrika'nın farklı bölgelerinde açtığı hastaneler ise, binlerce kişiye şifa dağıtıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katılımıyla 2015'te Somali'nin başkenti Mogadişu'da hizmete giren hastane, Somalilerin sağlık alanında umudu oldu. Doğu Afrika'nın en modern ve donanımlı sağlık merkezi kabul edilen hastaneye, Sağlık Bakanlığı 5 yıl boyunca uzman personel ve finansman desteği verecek. Hastane, 5 yıl boyunca iki ülke tarafından ortak işletilecek ve süre sonunda Somali'ye bedelsiz devredilecek.
Afrika'da Türkiye'nin desteğiyle hizmete giren bir diğer sağlık kurumu da, Nyala Türk-Sudan Araştırma ve Eğitim Hastanesi. Bu hastane, Türkiye'nin en büyük insani yardım projelerinden biri olarak biliniyor.
Konumu itibariyle bölgenin merkezinde bulunan hastane sadece Sudan'dan değil; Kamerun, Çad, Gambiya ve diğer civar ülkelerden gelen hastalara da şifa dağıtıyor.
Öte yandan Türk Kızılayı, 2017'nin başında Cumhurbaşkanı Erdoğan öncülüğünde kuraklığa maruz kalmış Doğu Afrika ülkelerine yardım etmek amacıyla Türkiye'de ülke çapında "Umudu Ol" bağış kampanyası başlattı ve 20-21 Temmuz 2017'de "Afrika'da Sağlık Kongresi" İstanbul'da düzenlendi.