Arama
Dağın içinde askeri üs: Zeljava
İnsanlık tarihi aynı zamanda bir yapılar tarihidir. Geçmişten günümüze kadar pek çok alana dair yapı inşa edilmiş ve hayatımızda var olmuştur. Bu yapıların bir kısmı zamana yenik düşmüş bir kısmı ise günümüze ulaşmıştır. Soğuk Savaş döneminin en bilinen simgelerinden biri olan ve dağın içine inşa edilen Zeljava Hava Üssü, Yugoslav - Hırvat Savaşı boyunca ağır tahribata uğrasa da günümüze ulaşan önemli askeri yapılardan biridir.
◾ Zeljava'nın bu denli tedbirli bir durumda olmasının amacı, tehlike oluşturan bir durumda, 30 gün boyunca dışardan yardım almadan ve kendi kendine yetecek şekilde yaşam imkanı sunmasıdır.
◾ Burada yeterli yiyecek, yakıt ve mermi gibi askeri teçihizat stoğu bulundurulur ve her türlü olası saldırıya hazırlık yapılır. Zeljava Hava Üssü'nün yer altı kısmında toplamda 3.5 kilometrelik tüneller bulunur. Askeri uçaklar ise buraya yerleştirilen 20 kilometrelik borular sayesinde depolarını yakıt ile doldurabilmektedir.
◾ 1968 yılında yapımı tamamlanan bu üs, Yugoslavya için erken uyarı radar ağında önemli bir noktayı temsil etmektedir. Zeljava döneminin en önemli savaş uçaklarının ve teçhizatlarının depolandığı önemli bir merkezdir.
◾ Örneğin; 1970'lerden 1990'lara kadar NATO'nun korkulu rüyası Sovyet yapımı "K212 Kub" isimli savunma sistemi, üs bünyesinde yer alır.
↪K212 Kub, 15 yıl kadar Doğu Bloğu'nun hava savunması sisteminde kullanılır.
◾ Zeljava Hava Üssü'nün kaynaklarda geçen bilgilere göre Hırvatistan Savaşı'nda aktif olarak kullanıldığı, bir savaş merkezi olduğu görülür.
Hırvatistan Savaşı (1991-1995)
◾ Yugoslav topraklarında yaşayan Hırvatlar, 1991-1995 tarihleri arasında bağımsızlıkları için savaşır, savaşın en önemli noktası ise Zeljava Hava Üssü olur.
◾ Hırvat milliyetçi lider Franjo Tudjman önderliğinde 25 Haziran 1991 tarihinde bağımsızlıklarını ilan ederek ayaklanan Hırvatlara, büyük çoğunluğu Sırplardan oluşan Yugoslav ordusu müdahale eder.
Franjo Tudjman kimdir?
Franjo Tudjman, Hırvat asker, siyasetçi ve tarihçidir. Hırvatistan'ın bağımsızlığında önemli bir rol oynamış ve savaştan sonra da Hırvat cumhurbaşkanı olmuştur.
◾ Dört yıl süren savaş Hırvat kaynaklarında "Anavatan Savaşı" Sırp kaynaklarında ise "Hırvatistan Savaşı" olarak geçer. Savaşın ilk bölümü, 1992'de Yugoslav ordusunun Hırvatistan topraklarındaki operasyonlarına son vermesiyle biter.
◾ Hırvatistan Savaşı'nda on binden fazla insan yaşamını yitirir. Daha önce imzalanan 14 anlaşma bozulur ve Ocak 1992'de Birleşmiş Milletler önderliğinde tekrar ateşkes sağlanır. Savaş, Bosna Savaşı ile birlikte 14 Aralık 1995 tarihinde imzalanan Dayton Anlaşması ile sona erer.