Arama
Manas diyarı Kırgızistan
Türkistan coğrafyasının ayrılmaz bir bütünü ve Kazakistan halkının kardeşi olarak kabul edilen Kırgızlar, özgürlükleri için tarihte, başta Çin ve Rusya olmak üzere pek çok devletle mücadeleye girdiler. 31 Ağustos 1991'de bağımsızlığını kazanan Kırgız Türklerini gelin tarihi, kültürel ve sosyal manada daha yakından tanıyalım.
🔺 10. yüzyılda Çin saldırıları üzerine daha batıya, bugünkü Kırgızistan topraklarına doğru çekilen Kırgızlar, 13. yüzyılda Moğolların hâkimiyeti altına girer ve Çağatay Hanedanı'nın bir parçası olurlar.
🔺Çağatayların güçsüzleşmesi üzerine bir süre bağımsız kalan Kırgızlar, 15. yüzyıl başlarında Timur Devleti'nin hâkimiyeti altına girer. Bu süreçte Moğol saldırılarından yorgun düşen Kırgızların bir kısmı Kazakların olduğu bölgelere yerleşir ve onlarla yaşamaya başlar.
🔺 19. yüzyıl ortalarında başlayan Rus istilalarının ardından 1876 yılında bugünkü Kırgızistan toprakları Rus hâkimiyetine girer ve halkın Ruslara karşı kalkıştığı isyan hareketleri bastırılır.
🔺 Sovyetler Birliği'nin kurulmasının ardından 1924'te Kara-Kırgız Özerk Bölgesi olarak isimlendirilen Kırgızistan, 1991'de birliğin diğer üyeleri gibi bağımsızlığını ilan eder.
Kırgızistan Nüfusu
🔺 Kırgızistan nüfusunun birçoğunu Müslümanlar, az bir bölümünü ise Ortodokslar oluşturur. Etnik yapıyı ise, çoğunluk Kırgız, geri kalan ise Özbek ve Ruslar teşkil eder. Kırgızistan'da başlıca konuşulan diller arasında Kırgızca, Özbekçe ve Rusça yer alır. Ülkede okuma yazma bilenlerin oranı ise % 98 olarak kayıtlara geçer.
Kırgızistan'ın coğrafi konumu ve iklimi
🔺 Kırgızistan, güneyde ve batıda Özbekistan ve Tacikistan, güneydoğuda Çin, kuzeyde ve batıda Kazakistan ile sınıra sahiptir. Orta Asya'da Sovyetlerin dağılmasından bağımsızlığını ilan eden cumhuriyetlerden biri olan Kırgızistan'ın iklimi onun coğrafi konumuna bağlıdır. Çoğunlukla ılıman iklim, güneyinde ise astropikal iklim hâkimdir.
🔺 İklimin keskin karasallığı, kuraklığı, yılın dört mevsiminin birbirinden farklılığı, Kırgızistan'ın deniz ve okyanustan uzaklığı, çöllerle sınırdaş olmasından kaynaklanır. Dağlık bölgenin ikliminin bölgelere göre ılımandan keskin karasallığa, göllerin etkisi ile deniz iklimine kadar değiştiği görülür.
Kırgızistan'ın ekonomisi ve geçim kaynakları
🔺 Kırgızistan refah düzeyi ve ortalama gelir bakımından dünyanın yoksul ülkeleri arasındadır. Bağımsızlık öncesi dönemde ekonomisinin tamamen Sovyetler Birliği'ne bağlı olması nedeniyle 1990'lı yıllarda büyük ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalan Kırgızistan'da yoksulluk oldukça yaygındır.
🔺 Ülke ekonomisi büyük oranda madencilik, tarım, hayvancılık ve yurt dışında çalışan vatandaşların aktardığı dövizlere endekslidir. Dağlık yapısı nedeniyle ülke topraklarının tarıma elverişli kısmı çok azdır.
🔺 Yetiştirilen başlıca ürünler; pamuk, tütün, şeker pancarı, patates, mısır, çilek ve sebze-meyvedir. Küçük ve büyükbaş hayvancılığın yanı sıra at yetiştiriciliği ve ipek böcekçiliği, kümes hayvanı yetiştiriciliği, arıcılık ve nehir balıkçılığı da yaygın faaliyet kolları arasındadır.
🔺 Kırgızistan doğal kaynaklar ve madenler açısından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. 100'den fazla madene sahip olan ülkede başta kömür olmak üzere zengin altın, uranyum, petrol, doğal gaz, cıva, bakır, demir, volfram, antimon, maden suyu ve tuz kaynakları bulunur.
🔺 5 milyar tondan fazla kömür rezerviyle Orta Asya coğrafyasındaki rezervlerin yarısına sahip olan Kırgızistan, ayrıca akarsulardan elde ettiği elektrik enerjisini de komşu ülkelere satar.
🔺 Ülke yönetimi, başta altın madenlerinin değerlendirilmesi ve yeni hidroelektrik santrallerin inşası olmak üzere bu sektörü güçlendirme ve yabancı yatırımcıları ülkeye çekme gayreti içindedir. Doğal güzellikleriyle de ön plana çıkan Kırgızistan'da son yıllarda turizm sektöründe de hareketlilik yaşanmakta.
Kırgızistan'ın şehirleri ve başkenti
🔺 Kırgızistan'da bölgeler, eyalet ve bölge anlamına gelen "oblast" kelimesiyle isimlendirilir. Toplamda 7 oblast (Çuy, Celalabad, Talas, Issık Göl, Batken, Narın ve Oş) ve başkent Bişkek ve Oş şehri olmak üzere 2 özerk şehir var.
Oblast ne demek?
Oblast, Slavca bir kelimedir. Eyalet ve bölge anlamına gelir. SSCB döneminde önemli bir yere sahip bu yerleşim birimleri özerk cumhuriyet kavramından sonra gelir.
🔺 Kırgızistan doğal güzellikleriyle meşhur bir ülkedir. Bu güzide coğrafyanın, turizme katkı sağlayan vadileri, gölleri ve dağları vardır. Bu coğrafyanın gölleri sırasıyla; Ala Gölü, Çatır Gölü, Issık Gölü, Sarı-Çelek Gölü ve Son Gölü'dür. Bu göllerin hepsi birbirinden güzeldir. Fakat aralarından biri diğerlerine göre farklı ve özeldir. O da Issık Gölü'dür.
Issık Gölü 📍
🔺 Issık Gölü'nün çevresi çok soğuk olmasına rağmen göl buz tutmaz. Bu nedenle buraya, Kırgız Türkçesi'nde sıcak anlamına gelen Issık adı verilir. Dünyanın 2. en büyük dağ gölü ve aynı zamanda dünyanın en büyük krater gölü olan Issık Gölü, doğa harikalarından biri kabul edilir.