Arama
Martin Luther King Amerika tarihinde neyi değiştirdi?
Martin Luther King'in yaşamında belirgin bir dönüm noktası, siyahi bir kadının yerini "beyaz bir vatandaşa vermemesi" olayıydı. Bu hadise, onun ırkçılığa karşı başlattığı mücadeleyi tetikleyerek, siyahilere yönelik adaletsizlikleri şiddet içermeyen eylemlere dönüştürdü. Kısa sürede geniş kitlelere ulaşan bu eylemler, medyanın ilgi ve desteğiyle güçlendi. Martin Luther King'in "Bir hayalim var!" konuşması, insan hakları için 25 bin kişiyle birlikte yürüdüğü tarihi bir anı olarak hafızalara kazındı. Düzenlenen yürüyüşler, siyahi vatandaşların sivil haklara kavuşmasında önemli bir mihenk taşı oldu.
◼ Irkçılıkla çok erken yaşlarda tanışmak zorunda kalan King, henüz çocukken beyaz arkadaşlarıyla alışveriş yapması yasaklanmıştı. Çocukluk dönemine dair bu trajik anları şu şekilde hatırlıyordu:
Onlarla oynamaya gittiğimde her zaman bir bahane buluyorlardı, hep meşgullerdi.
◼ Dedesi Ebenezer, Baptist Kilisesi'nde başrahip olmasının da etkisiyle kendisi de Baptist bir rahipti. İlk eğitimini kilisede ve Atlanta'da devam ettiği okulda tamamladı. Daha sonra Morehouse Koleji'nden 1948 yılında çok iyi bir dereceyle mezun oldu.
◼ Üniversite yıllarında çeşitli aktivist gruplarında yer alan Martin Luther King, aktivist öğrenci hakları lideri Benjamin Mays ile tanışarak onun fikirlerinden etkilendi.
◼ Sosyal hak hareketinin lideri olarak geçirdiği 13 yılda King, 25'ten fazla kez gözaltına alındı. King Center'a göre bunlardan çoğu hafif suç ve sivil protesto ihlali suçlarıydı. Hukuki yaptırımların hedefi de olsa Martin Luther King hiçbir zaman hapis cezası almadı.
◼ Ekim 1960'ta Atlanta'da gözaltına alındı ve Georgia Eyalet Hapisanesi'nde tutuldu. Eşi Coretta'ya cezaevinden şunları yazacaktı:
"Ailemizin çektiği bu ızdırap umarım bir şekilde Atlanta'nın daha iyi bir şehir, Amerika'nın daha iyi bir ülke olmasına hizmet edecek."
◼ Amerika Birleşik Devletleri 1967'de Vietnam'da savaş halindeyken "Amerikalı Sivil Haklar" aktivistleri kendi ülkelerinde kendi hak, özgürlük ve eşitlik savaşlarını veriyorlardı.
◼ Dr. Martin Luther King, 4 Nisan 1967'deki "Vietnam'ın Ötesinde: Sessizliği Kırmanın Zamanı" başlıklı konuşmasında savaşa değindi. İki haftadan kısa bir süre sonra Stanford Üniversitesi'nde yaptığı "Diğer Amerika" başlıklı konuşmayla odağını ırksal adalet mücadelesine kaydırdı.
◼ Martin Luther King, konuşmasının başında "Milletimizin ve dünyamızın karşı karşıya olduğu o kadar çok sorun var ki, her yere gidebiliriz" dedi. "Ama bu öğleden sonra konuşacağım bir konuyu kullanmak istiyorum: Diğer Amerika." King konuşmasında, yan yana iki farklı Amerika yapısından bahsetti. Birincisini şu şekilde açıkladı; Amerika'da milyonlarca genç çeşitli ihtiyaçları için yaşam alanı, zihinleri için eğitim ve kültür, ruhsal ve düşünsel dünyalarını beslemeyecek insanlık onuru ile yetişmektedir.
◼ İkinci Amerika'nın ise durumunu açıklarken; ikinci Amerika'nın, ulusun vatandaşlarının yoksulluk içinde yaşadığı yer olduğunu izah etti. Siyah Amerikalı deneyimini tanımlamadan önce, bu Amerika'yı işgal eden, yoksul beyaz insanlar da dahil olmak üzere çeşitli ırklardan söz etti: "Amerikalı zenci, kendisini üçlü bir gettoda yaşarken buluyor. Bir ırk gettosu, bir yoksulluk gettosu, bir insani sefalet gettosu."
◼ 1 Aralık 1955 tarihinde Rosa Parks adlı siyahi bir kadın, Jim Crow Yasaları gereği "yerini bir beyaz vatandaşa vermemesi" nedeniyle tutuklandı. O yıllarda birçok sosyal ve kamusal alanda beyazlar öncelikliydi ve siyahilerin söz hakkı yok denecek kadar azdı. Yaşanan bu ırkçılık olayı üzerine King, "Montogomery Otobüs Boykotunu" düzenledi. Bu boykot bir yıldan uzun sürdü.
◼ Dikkatleri üzerine çeken Martin Luther King boykot nedeniyle tutuklandı. Boykot, Amerikan Yüksek Mahkemesi'nin eyaletler arası otobüslerde ve diğer ulaşım araçlarında ırk ayrımcılığının sona ermesine kadar sürdü.