Arama
Martin Luther King Amerika tarihinde neyi değiştirdi?
Martin Luther King'in yaşamında belirgin bir dönüm noktası, siyahi bir kadının yerini "beyaz bir vatandaşa vermemesi" olayıydı. Bu hadise, onun ırkçılığa karşı başlattığı mücadeleyi tetikleyerek, siyahilere yönelik adaletsizlikleri şiddet içermeyen eylemlere dönüştürdü. Kısa sürede geniş kitlelere ulaşan bu eylemler, medyanın ilgi ve desteğiyle güçlendi. Martin Luther King'in "Bir hayalim var!" konuşması, insan hakları için 25 bin kişiyle birlikte yürüdüğü tarihi bir anı olarak hafızalara kazındı. Düzenlenen yürüyüşler, siyahi vatandaşların sivil haklara kavuşmasında önemli bir mihenk taşı oldu.
◼ 1 Aralık 1955 tarihinde Rosa Parks adlı siyahi bir kadın, Jim Crow Yasaları gereği "yerini bir beyaz vatandaşa vermemesi" nedeniyle tutuklandı. O yıllarda birçok sosyal ve kamusal alanda beyazlar öncelikliydi ve siyahilerin söz hakkı yok denecek kadar azdı. Yaşanan bu ırkçılık olayı üzerine King, "Montogomery Otobüs Boykotunu" düzenledi. Bu boykot bir yıldan uzun sürdü.
◼ Dikkatleri üzerine çeken Martin Luther King boykot nedeniyle tutuklandı. Boykot, Amerikan Yüksek Mahkemesi'nin eyaletler arası otobüslerde ve diğer ulaşım araçlarında ırk ayrımcılığının sona ermesine kadar sürdü.
◼ ABD geneline yayılan Montogomery Otobüs Boykotu hem siyahilerin ırkçılığa karşı bir aşama kaydetmesine hem de bu boykotun lideri konumunda olan King'in ABD genelinde tanınırlık ve popüler bir lider haline gelmesini sağladı.
◼ Martin Luther King, otobüs boykotunda ve daha sonra gerçekleştirecekleri birçok eylemde ve konuşmasında sivil haklar temelinde şiddet içermeyen protestolarıyla tanınırlığını dünya genelinde gerçekleştirecekti.
◼ Eylül 1958'de, ruhsal problemleri olan akıl hastası bir kadın, Martin Luther King'in kitabı olan "Stride Toward Freedom"ın imza günü için King'in bulunduğu imza salonuna gitmişti. Elindeki kitabı imzalaması için Harlem'deki imza salonuna giden kadın, Martin Luther King'i bıçaklayarak yaraladı.
◼ Hemen hastaneye kaldırılan King için, o dönem doktorlar ölümden döndüğünü söyledi. Çünkü bıçak aort damarının çok yakınından geçmişti. Martin Luther King, kendisini ölümle burun buruna getiren kadının akıl hastası olduğunu öğrendikten sonra "Ona karşı öfkem yok" demiş ve tedavi edilmesini istemişti.
◼ ABD'de ırkçılığa karşı daha önceleri de defalarca gösteri ve protestolar gerçekleştirildi ancak çoğunluğu öfkeli kalabalıkların oluşturduğu bu gösteriler genellikle şiddete dönüşüp sonuçsuz kalıp tutuklamalara ve ölümlere sebep oluyordu.
◼ Martin Luther King, bu durumun farkında olarak ilk günden ölümüne kadar olan süreçte hiçbir şekilde şiddeti körükleyecek, hak arayışının dışına çıkarak haksız duruma düşürecek her türlü şiddet, nefret ifadeleri içeren eylem ve söylemden uzak durdu. Eylemlerin amacından sapmasından korkuyordu. Bu sayede medyanın da dikkatini çekerek ulusal çapta tanınarak destek buldu. Lideri olduğu yurttaş hakları hareketinin etkileri özellikle 1960'lı yıllarda ABD'de en önemli gündem maddesi oldu.
◼ Lincoln Anıtı önünde düzenlenen yürüyüşe farklı etnik gruplardan geniş kitleler katıldı. "I Have a Dream" (Bir Hayalim Var) adlı konuşmasıyla Martin Luther King, Amerikan tarihindeki en etkili ve önemli konuşmalardan birine imza attı.
*I have a dream (Bir Hayalim Var) konuşmasından bir alıntı:
I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the colour of their skin, but by the content of their character.
Bir gün, dört çocuğumun da derilerinin rengi ile değil de kişilikleri ile yargılanacağı bir ülkede yaşayacaklarına dair bir hayalim var.
◼ Bu eylemlerin sonucunda, "Yurttaş Hakları Kanunu" (Civil Rights Act of 1964) ve "Oy Hakkı Kanunu" (Voting Rights Act of 1965), Amerikan Anayasası'na girdi. Martin Luther King'in şiddet içermeyen tutumu ve insan haklarına yönelik çabaları, 1964 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanmasını sağladı, aynı zamanda ırksal ön yargıları kırmada büyük başarı elde etti.