Arama
10 maddede edebiyatın gür sesi: Baki
Baki, döneminde "şairler sultanı" anlamına gelen "Sultânü'ş-şuarâ" unvanıyla anılırdı. Kaleme aldığı şiirler ile edebiyatın çehresini değiştiren şairin şöhreti, Anadolu ve Rumeli'yi aşıp Hint saraylarına kadar yayıldı. Çağdaşlarına göre daha sade ve anlaşılır bir dil kullanan usta kalem, Türk şiirinin önemli isimler yetiştirdiği bir yüzyılda yaşadığı halde hepsini gölgede bıraktı. Sizler için, kubbede hoş sada bırakan Baki'nin hayatını ve hafızalarda yer edinen şiirlerini derledik.
📌Henüz yaşarken Babürlülerin egemenliğindeki Hindistan'da, Safevîlerin kültür merkezlerinde Bâkî Divanı'nın okunurdu. Mekke'de Heratlı Veysi bin Muhammed tarafından istinsah edilirdi.
📌Şiirlerinde şekil mükemmelliğini sağlamaya, edebi sanatları ustalıkla kullanmaya ve kelime oyunların yapmaya çalışan şair, "Divan", "Fazail ül-Cihad", "Maalim-ül-Yakin fi Siret-i Seyyid-il-Mürselin" ve "Fazail-i Mekke" eserlerini kaleme aldı. Eserleri, 16'ncı yüzyıl Osmanlı toplumunun beğenisine uygun, sanat incelikleri ve hayal güzellikleriyle dolu olan Baki, çağdaşı şairlere göre daha sade ve anlaşılır bir dil seçti.
📌 Divan şairi, duru ve temiz bir İstanbul lehçesinin yanı sıra şiirlerinde halk deyimleri ve söyleyişleri de kullandı.
📌 Şair, Kanuni Sultan Süleyman döneminde hazırlanan divanında 27 kaside, 2 terkib-i bend, 1 terci-i bend, 7 tahmis, 619 gazel, 24 kıta, bir tarih ve 38 müfrede yer verdi.
Âvâzeyi bu âleme Davûd gibi sal
Bâkî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş
Davut Peygamber gibi güzel sesini, yumuşak ve tatlı söyleyişini bütün âleme duyur; bu gök kubbe altında (her şey gelip geçicidir), sana kalacak olan hoş bir sedâ olacaktır.
Tîgin adem diyânna râșen tarîkdir
A'dâ-yi dîni durma kılıçtan geçir hemân
Senin kılıcın ölüm ülkesine giden parlak, aydınlık bir yoldur; din düşmanlarını durma, hemen kılıçtan geçir.
Deryâ-misâl askerin içre alemlerin
Feth zafer sefinesine açtı bâdbân
Deniz gibi uçsuz bucaksız askerinin ortasında dalgalanan bayrakların, fetih ve zafer gemisine yelken açtı.
