10 soruda "hüznün" şairi Turgut Uyar

📌 Turgut Uyar'ın şiirlerinde hakim olan hüzün, çocukluk yıllarına dayanıyordu. Uyar, 'Hüzünlü bir çocuktum. Nedense hep ağlamaya hazır. Ağabeyim bana sataştıkça annem 'Yapma oğlum derdi ona; o içli bir çocuk' derdi' cümleleriyle çocukluk günlerini anlattı. 📌 Turgut Uyar, 4 Ağustos 1927 tarihinde Ankara'da Fatma Hanım ile Hayri Bey'in altı çocuğundan beşincisi olarak dünyaya gelmişti. Babası orduda harita binbaşısı olarak görev yapan bir memur, annesi ise ev hanımıydı. 📌 Babasının görevinden ötürü ilköğrenimi farklı şehirlerde okurken orta öğrenimine maddi nedenlerden dolayı yatılı askeri okulda devam etmek zorunda kalmıştı Uyar. Fakat maalesef ki bu okulda mutsuzluk yakasını bırakamamıştı: 'Asker okullarında hiç mutlu olmadım. Genellikle yatılı okullarda mutlu olan çocuk yoktur sanıyorum. Başkalarının, hatta somut başkalarının değil de, hiç kavrayamadığım bir otoritenin belirlediği ve çoğu zaman saçma bulduğumuz bir şeyler yaşamak...' 📌Ailesinden uzaklarda tamamlanmış bir eğitim hayatı olmuştu onunki... Çocukluktan itibaren hüzünlü yanını hasretlerle besledi. 'Vaiz Sokağı Numara 70 Ben sana kürk alamam doğrusu 📌 Uyar'ın şiire başlama serüveni ilkokul yıllarına dayanıyordu. Çocukluğunun askeri disiplininde geçmiş katı yönünü şiirle estetize eden şair, o yıllarda manzumeler yazmaya başladı. Ömer Hayyam, Nedim, Yahya Kemal, Tevfik Fikret, Ahmet Haşim gibi şairlerin eserlerini okudu. Uyar, 'Taklit ettiğimi bile bile onlara özenerek, bildiğim ve becerdiğim kadar terkipli filan gazeller mazeller yazardım. Hatta Makbere Mezar adıyla bir nazire bile yazmıştım'. şeklinde ifade ediyordu bu etkiyi. 📌 Okuduğu bu klasik eserler ise yıllar sonra edebi zevkini şekillendirecek ve Türk şiirinde bambaşka bir ufuk olan İkinci Yeni'nin doğmasına zemin hazırlayacaktı. 📌 Böylece 'Yad' isimli ilk şiiri 1947'de Yedigün dergisinde yayımlandı, 1948'de Kaynak dergisinin açtığı bir şiir yarışmasında ikincilik kazandı. Yarışmadan sonra, seçici kurulda bulunan şair-yazar Nurullah Ataç, birincilik adayının Uyar olduğunu açıklayarak, ileride çok iyi bir şair olacağını söyledi. 'Güzeldir sevgilim her dakka her an 📌Zamanla şiir ikliminde kendisini geliştiren Uyar, Garip akımı etkisinde şiirler yazarken, bir süre sonra imgelerin zengin bir şekilde kullanıldığı İkinci Yeni'nin büyüsüne kapılmış bir vaziyette buldu kendisini. Böylece İkinci Yeni akımının öncüleri arasına adını yazdırdı. Fakat kendisine ait şiir tarzıyla her zaman farklılığını da ortaya koydu. Garip tesirinde gelme bir özellik olan sadelik ve anlaşılırlık şiirinin peşini asla bırakmadı. 📌 Uyar, 1959'da Dünyanın En Güzel Arabistanı adlı şiir kitabı yayımlandı. Bu kitaptaki şiirleri 1955-1958 yılları arasında Yenilik, Pazar Postası, Yeditepe, Seçilmiş Hikayeler Dergisi, Şairler Yaprağı gibi dergilerde yayımlanan şiirlerden oluşmaktaydı. 📌 Kitap, Uyar'ın dil, tema, imge, anlatım biçimi, biçim/öz ilişkisi açısından büyük bir değişimi yansıttığı ilk İkinci Yeni kitabı olma özelliği taşıyordu. İkinci Yeni'nin şiirimize getirdiği yenilikler 📌'Arz-ı Hal' şiiri ile Dünyanın En Güzel Arabistanı isimli şiirinde göze çarpan değişiklikler vardı. Şiire giren yeni temalarla karşılaştığımız bu edebi anlayışı Turgut Uyar şöyle ifade etmekteydi: 'Arz-ı Hal yayınlandığında yirmi yaşındaydım. 'Arabistan' yayınlandığında ise otuz iki. Okuduklarım değişmişti, mekânım değişmişti. Türkiye'de yeni bir toplumsal-siyasal yapı oluşuyordu. Ben de bu yapı içindeydim. Değişmeler etkiliyordu ister istemez. Hazır bulduğumuz şiir belki yetmiyordu bu yeni oluşum içindeki insana. Yani bu değişim bir bakıma zoraki bir değişim değildi. Tam tersine kendini zorlayan bir eğilimdi. Yeni insana, daha doğrusu değişen insana yeni anlatım olanakları aramak çabasıydı.' Göğe baktıran şair Turgut Uyar neden şiir yazmayı bıraktı? 📌 Turgut Uyar'ın 1959'da yayımladığı üçüncü kitabı 'Dünyanın En Güzel Arabistanı'nda yer alan şiirlerden biri olan 'Göğe Bakma Durağı', kendi şiir serüveni içerisinde hem oluşturulan modern yapı ve ses, hem de modernist yaklaşımlarla yeni imgeler kurma açısından dönüm noktası olarak gösterildi. 📌 Uyar, 'İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım' mısrasıyla, 'insanların sahip olduğu güzelliklerin herkese eşit olarak dağıtıldığını ve onları görebilmek için büyük çaba sarf etmeden, sadece başını kaldırıp bakmanın yeterli olduğunu' aktarıyordu. Gökyüzü herkese eşit bir şekilde bahşedilmişti, insanların yapması gereken tek şey ise yalnızca başlarını kaldırıp onun güzelliğini fark etmekti. 'İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım 📌 Yayımlandığı sırada büyük tartışmalara neden olan Divan, isminde de anlaşılacağı üzere Uyar'ın geleneksel ögelerden yararlanarak oluşturduğu eseriydi. 📌 Kitapta, 1967-1970 yılları arasında, çoğunlukla Papirüs, Yeni Dergi, Dost, Türk Dili gibi dergilerde yayımlanan şiirleri yer almaktaydı. Şair Divan'da, yeni bir biçimsel denemeye ihtiyaç duymuş ve bu ihtiyacını da divan şiirinin ses özellikleriyle gidermeye çalışmıştı. Turgut Uyar Divan'ından 20 çarpıcı alıntı... 📌 Kitapta divan edebiyatı nazım biçimlerinden gazel ve rubailer ile nazım türlerinden münâcaat ve naat ile karşılaşırız. Şekil açısından yararlanmanın söz konusu olduğu eserde, içerik noktasında divan şiirinin düşünce dünyasından herhangi bir etki görülmez. Geleneğin içerik noktasını şiirlerine taşıyan isim İkinci Yeni'nin en önemli isimlerinden Sezai Karakoç'tur. 'Büyüyen Giden Hüzüne Gazel Bir güzel aşk yılının ortasında 📌 Şairin, şiirlerinin yanı sıra, şiirinin poetikasını (şiir anlayışını) ortaya koyduğu 'Efendimiz Acemilik', 'Çıkmazın Güzelliği' gibi yazıları Türk şiirinin bir döneminin kavranmasında başvurulan temel metinler arasında yer aldı. 📌 Uyar, Abdülhak Hamid Tarhan'dan Orhan Veli Kanık'a kadar geçen süreci, her şairin bir şiirini esas alarak incelemeye tabi tuttu. 📌 Çocukluğundan beri hastaneleri sevmeyen Uyar, eşi Tomris Uyar'ın ısrarları neticesinde doktora görünmeyi kabul etti. Kendisine siroz teşhisi konuldu. 1985 yılının 22 Ağustos'unda ardından birçok eşsiz dize bırakarak hayata gözlerini yumdu. Şiir ➡ 1950: Arz-ı Hal 📌Uyar'ın 'Tütünler Islak' kitabı 1963 Yeditepe Şiir Armağanı, Tomris Uyar'la birlikte Lucretius'tan yaptığı 'Evrenin Yapısı' çevirisiyle 1975 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü, 'Kayayı Delen İncir' 1983 Behçet Necatigil Şiir Ödülü, yeni şiirlerinin eklendiği ve tüm şiirlerini toplayan 'Büyük Saat' kitabıyla 1984 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.

10 soruda "hüznün" şairi Turgut Uyar

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

"Uluslararası Ankara Caz Festivali" Kerem Görsev Trio konseri ile başladı

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Rahman’ın has kulları

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

PODCAST I İsrail'i kuran karanlık aile

Sincan değil Doğu Türkistan

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

İsmet Özel'in Başyapıtı: Üç Mesele I Kitap Dedektifi

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Tarihi güzellikleriyle kendisine hayran bırakan Osmanlı şehri: Mostar

Çağımızın ilginç hastalığı: Paris Sendromu

Arama

10 soruda "hüznün" şairi Turgut Uyar