Arama
5 sözcük 5 alıntı
Türkçede başka anlamlarla doğan fakat zaman içinde değişen birçok sözcük var. Bu sözcüklerden bazılarının anlamına baktığımızda, hikayesini araştırdığımızda hayrete düşeriz. Anlamlarını ve hikayelerini okuduğunuzda hayrete düşeceğiniz beş kelimeyi ve onlarla ilgili yazılmış beş enfes alıntıyı sizler için derledik.
🔹Eski Türkçe tǖş "durma, durak, dinlenme, uyku, rüya" sözcüğünden evrilmiştir. Düş, Eski Türkçe "rüya" anlamına gelen tül sözcüğü ile eş kökenlidir.
🔹"Düş"ün anlamı zamanla durmaktan dinlenmeye, öğle uykusuna oradan da rüyaya evrilmiştir.
🔹Türkiye Türkçesinde "rast gelmek, denk gelmek" manasıyla kullanılan "düş olmak" deyimi, aynı sözcüğün dilimizde başka bir anlamda da yaşadığını gösterir.
"sen bir düş imişsin kuşluk çağında
soluma tükürdüm: Rabbım Gafurdur
bilesin kavuşmak yok İslamlıkta
kavuşan kısmısı ancak gavurdur."
(Süleyman Çobanoğlu, Tekfurun Kızı)
🔹Eski Türkçeden geçen yaş sözcüğü günümüzde "doğduğumuz günden itibaren geçen ve yıllarla ölçülen zaman" anlamıyla kullanılsa da eskiden genç manasıyla da bilinirdi.
🔹Hatta "Ağaç yaşken eğilir" atasözündeki yaş kelimesi genç anlamındadır.
🔹İnsanın ömrüyle arasında bir dava olan yaş, kimi zaman bir matematik problemi kimi zamansa bir şiirin en unutulmaz dizesi kimi zaman hayatımızdaki en önemli gün dönümü olarak karşımıza çıkar.
Kelime köklerinden duyguların izine
🔹Cahit Sıtkı Tarancı'nın yazdığı ve Türk şiirinin efsanelerinden olan Yaş Otuz Beş şiiri de bir insanın ölümle ve yaşıyla derdini en iyi anlatan metinlerden biridir.
"Yaş otuz beş! yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider."
(Cahit Sıtkı Tarancı, Otuz Beş)
🔹Eski Türkçeden beri dil hafızamızda yer alan esen kelimesi "sağ sâlim, âfiyette, sıhhatte, selâmette, sıhhatli" anlamlarına gelir.
🔹Halk arasında esenlemek, esenleşmek şekliyle fiil olarak kullanılan bu güzel kelime ayrıca Anadolu ağızlarında rüzgâr, hediye, veda gibi anlamlarıyla da kullanılır.
🔹Günümüzde hala kullanılan "Esen kal, esenlikle kal" kalıbı "Hoşça kal, selâmette kal" manasındadır.
Dilimize Yerleşmiş 10 Uydurma Kelime