Arama
Ahmet Mithat Efendi’ye ait kütüphanenin hazin sonu
Ahmet Mithat Efendi, kaleme aldığı yazılarla ve gerçekleştirdiği yayınlarla edebiyat tarihimizde kendine yer edinmiş önemli bir isim. Ahmet Mithat Efendi, edebiyat ve yayıncı kimliğinin yanı sıra büyük bir kütüphanenin de sahibiydi. Kütüphanesi, yerli ve yabancı pek çok kitaba, ansiklopediye, el yazması esere ve kendi el yazısıyla kaleme aldığı pek çok yapıta ev sahipliği yapıyordu. Binlerce kitabın bulunduğu bu kütüphane, Ahmet Mithat Efendi'den daha önce hayata gözlerini yuman damadı Muallim Naci'nin kitaplarını da barındırıyordu. Peki, Ahmet Mithat Efendi'nin kütüphanesine ne oldu?
📌 Tam açıklığa kavuşturulmasa da bu haberdeki bilgiler kütüphanenin dağılmadan önceki mevcudiyetine ait olmalıydı. Yine aynı habere göre "kitaplar, merhumun veresesinden 1500 liraya bazı kitapçılar tarafından satın alınmış ve teker teker satılmak üzere müzayedeye çıkarılmıştır."
Bir başka kısa haberde ise "Ahmet Mithat Efendi'nin el yazılarından mürekkep zengin bir muhabere koleksiyonu ile el yazısı bazı eserlerden" söz edilir. İşin bu kısmı ise biraz muğlâktı. Raporu hazırlayacak iki kişiye bu el yazısı koleksiyon hiç gösterilmemiş miydi? Onlar kimlerin eline geçmişti? Bu soruların cevabı belli değil.
📌 4 yıl sonra ise Mahmut Yesari'nin yazdığı bir yazıda, Ahmet Mithat Kütüphanesi hakkında şu satırları kaleme almıştır:
"Bundan bir iki sene evvel Ahmet Mithat Efendinin kütüphanesi satılmıştı. Bu satışa kan ağladım. Kitaplar bir kütüphanede parça parça yok pahasına satıldı. Kitapların bir kısmını gördüm. Mithat Efendi'nin çalışma tarzı hakkında biraz fikir edindim. Kitapların arasında notlar yazılmış kâğıtlar vardı ve satır altları çizilmişti. Yarım kalmış tercümelere de tesadüf ettim. Kitaplar el yazması ender ele geçen kitaplar değildi ama gene kıymetli idi."
📌 Dönemin Maarif Vekili Hasan Âli Yücel, yıllar sonra bir yazı kaleme almış ve konuya ışık tutmuştu: "Sekiz on sene önce Mithat Efendiye ait bazı evrak ve belgeler elime geçmişti. Bunlardan bir kısmını dostum Hakkı Tarık'a vermiştim. Sözünü ettiğim jübilede teşhir edilmişti. Bu evrak arasında dikkati çeken epey şey vardır. Onlardan birini buraya alacağım. Bu parça Tercüman'da neşredilmiş mi, vaktim olup arayamadım."
Tüm bunlar, büyük oranda, Ahmet Mithat Efendi Kütüphanesine ne olduğunu, bir kütüphanenin hazin hikâyesini ortaya koymuş oluyor.