Arama
Aşık edebiyatı hakkında bilinmesi gereken terimler
Aşık edebiyatı, halk diliyle ve hece vezniyle meydana getirilen, saz eşliğinde söylenen şiirlerden oluşan geleneksel edebiyatımızın adıdır. Aşık edebiyatını, sade bir dil kullanarak şiirlerini daha çok hece vezniyle yazan ve saz çalarak yurdu dolaşan aşıkların eserleri oluşturur. İslamiyet öncesi sözlü edebiyat geleneğinin bir devamı olan, temsilcilerinin adları ve yaşadıkları çağlar belli olan aşık edebiyatı hakkında bilinmesi gereken terimleri derledik.
Âşıklık geleneği içinde, âşıkların ustalıklarını sergilemek için bir nev'i söz hüneri olarak baş vurdukları bir gelenektir. İçinde (b, p, m, v, f) dudak ve diş-dudak sesleri bulunmadan söylenen şiir demektir.
Saz şairlerince koşma, belli biçimdeki şiirlerin değil, özel bir ezgiyle söylenen şiirlerin adıdır. Koşma tür anlamı dışında, bir ezginin de adıdır.
Âşıklık geleneğinde manzum bilmece. Halk şiirinde muamma bir kimsenin ya da varlığın adını gizleyen şiir demektir.
Âşıklık geleneği içerisinde genç âşığın usta ve devrân sürmüş âşık yanında yıllarca çıraklık ettikten sonra ustasının izniyle nâsibini aramaya çıkması.
Semai, halk şiirinde hecenin sekizli ölçüsü ile koşma biçiminde düzenlenen ve özel bir ezgi ile söylenen şiirlerdir. Semâi sözcüğü Arapçadır. Bir kurala bağlı olmadan işitilerek öğrenilen anlamındadır.
Gönül gurbet ele çıkma
Ya gelinir ya gelinmez
Her dilbere meyil verme
Ya sevilir ya sevilmezYöğrüktür bizim atımız
Yardan atlattı zatımız
Gurbet ilde kıymatımız
Ya bilinir ya bilinmezBahçemizde nar ağacı
Kimi tatlı kimi acı
Gönüldeki dert ilacı
Ya bulunur ya bulunmaz
(Erzurumlu Emrah)