Hür Azerbaycan'ın hür kelimeleri
Dünya üzerindeki bütün milletler, geçmişten günümüze kadar bağımsızlıkları için mücadele ettiler. Vatan topraklarında hür yaşamak ve gelecek nesillere "vatan" bırakmak milletlerin yegane gayesiydi. Azerbaycan halkı da bu mücadeleyi onurlu bir şekilde yürütür. İşte bu minvalde Azerbaycan Türkçesi'ndeki özgürlük, bağımsızlık ve hür kelimeleriyle anlamca bağlantılı olan sözcükleri manalarıyla bir araya getirdik.
Giriş Tarihi: 18.10.2022
12:20
Güncelleme Tarihi: 08.11.2023
14:02
🔸 Yurd / yurt 🔸
➡ Eski Türkçe kökenli "yurt" kelimesi "bir milletin üzerinde yaşadığı, hâkim olduğu ve kültürünü oluşturduğu toprak, vatan" anlamlarına gelir. Günümüzde Türkiye Türkçesi'nde de sıkça rastlarız.
🔸🔸🔸
Türk elləri bir-birinə yadlanır, Qazax, Qırğız, Türkmən, Özbək adlanır, Azəri Türk yanır, içdən odlanır, Ana yurdun içdən halı duman hey Qoca Türkün düşdüyü dərd yaman hey
🔸🔸🔸
Türk yurdu birbirine yabancılaşır Kazak, Kırgız, Türkmen, Özbek adlanır, Azerbaycan Türkü yanar, işten ateşlenir, Ana yurdun içten hali duman ey, Koca Türk'ün düştüğü dert yaman ey.
Almas İldırım - Qara Dastan
Elmas Yıldırım kimdir? Azerbaycan Türkü şair Elmas Yıldırım, 1907 yılında Bakü'de dünyaya gelir. 14 Ocak 1952'de Malatya'da vefa eder. Azerbaycan'daki kayıtlar onun asıl adının Yıldırım, soyadının ise Almaszade olduğunu göstermektedir. Türkiye'deki resmî kayıtlarda da asıl adı Yıldırım, soyadı ise Elmas olarak geçer. Fakat, Türkiye'de uzun süre 'Şengel' soyadını da kullanır. Azerbaycan Halk Edebiyatı'nda mühim bir isim olmuştur.
🔸 Müzəffər / Muzaffer 🔸
➡ Arapça kökenli bir kelime olan "muzaffer" , "savaşta zafer kazanmış, bir mücâdelede başarı, üstünlük elde etmiş, galip" anlamlarına gelir. Bu kelime Türkiye Türkçesi'nde de sıkça kullanılır
🔸🔸🔸 Anam məni mərd doğubdur Atam səngər, anam çöl. Anam mənə döyüş deyib, Əsir düşmə, oğul, öl....
🔸🔸🔸
Anam beni mert doğurdu. Atam siper annem bozkır. Annem bana savaş der, Esir düşme, öl der.
Eski Türkçeden Anadolu ağızlarına geçen kelimeler
🔸 Mərd / Mert 🔸
➡ Farsça kökenli "mert" kelmesi "yiğit, cesur kimse, bahadır, kahraman" anlamlarına gelir.
➡ Azerbaycan halkının sesi, Elmin Nurlu'nun "Türk haqdır,haqqıyla haqqa tapandır " şiiri ise bu sözcüğe verilecek en güzel örnektir.
🔸 🔸 🔸
Türk haqdır, haqqıyla haqqa tapandır, Mərdliyi,ərliyi haqla biləndir. Ya var ol türklüklə,ya da ki,yox ol, Əks halda,başqa bir çarəniz yoxdur. 🔸 🔸 🔸 Türk haktır, hakkıyla hakka tapan, Mertliği, erliği hakla bilendir. Ya var ol Türklükle ya da yok ol, Aksi halde başka bir çareniz yoktur.
Elmin Nurlu kimdir? Azerbaycanlı şair ve yazardır.
🔸 Əsgər / Asker 🔸
➡ Arapça kökenli "asker" kelimesi, "ordunun her kademesinde görevli subay, astsubay, çavuş, onbaşı ve erlere verilen isim" anlamlarına gelir. Azerbaycanlı Barat Vüsal 'ın "Əsgərə Məktub" şiiri ise bu bu sözcüğer bir örnektir.
🔸🔸🔸
Əsgərim, bilirəm hardasan indi, Hansı sərhəddəsə... hardasa, öndə! Mən də qızınıram sən qızınanda, Mən də üşüyürəm sən üşüyəndə! 🔸🔸🔸 Askerim, nerdesin şimdi, Hangi sınırdasın.. Sınırda, önde! Ben de hırslanırım sen hırslandığında, Ben de üşürüm sen üşüdüğümde!
Baş üstünde taşınan gelenek: Türkistan Başlıkları
Barat Vusal kimdir? Barat Vusal, 1951 yılında Gazakh bölgesinin Kosalar köyünde doğar. Barat Vusal , Azerbaycanlı bir şair, yayıncı, halk figürü, onurlu sanatçı, Azerbaycan Yazarlar Birliği'nin Kazak Bölümü başkanıdır. 1998 yılında Halil Rıza Ulutürk ve 2008 yılında Samad Vurgun edebiyat ödüllerinin sahibi olur.
🔸 Müstəkil / Bağımsız 🔸
➡ Türkiye Türkçesi'nde olduğu gibi Azerabaycan Türkçesi'nde de "bağımsızlık" anlamına gelen birçok kelime bulunur. Bunlardan biri de "Müstəkil" sözcüğüdür. Arapça kökenli olan bu kelime, "bağımsız olmak" anlamına gelir. Bu terime en güzel örnek Elmin Nurlu'nun "Türk oğlu Türkəm!" adlı şiiridir.
🔸🔸🔸
Hürriyyət varisi türk oğlu türkəm! Müstəqil türk elin hürr bir gənciyəm. Türklükdür məni yüksəldən.
🔸🔸🔸
Hürriyet varisi Türk oğlu Türk'üm! Özgürlük Türk ilinin hür bir genciyim. Türklüktür beni yükselten.
Kazan Türklerinin kadın kahramanı:Süyümbike
Elmin Nurlu kimdir? Azerbaycan'ın bağımsızlığı üzerine şiirler yazmış şair.