Arama
Hür Azerbaycan'ın hür kelimeleri
Dünya üzerindeki bütün milletler, geçmişten günümüze kadar bağımsızlıkları için mücadele ettiler. Vatan topraklarında hür yaşamak ve gelecek nesillere "vatan" bırakmak milletlerin yegane gayesiydi. Azerbaycan halkı da bu mücadeleyi onurlu bir şekilde yürütür. İşte bu minvalde Azerbaycan Türkçesi'ndeki özgürlük, bağımsızlık ve hür kelimeleriyle anlamca bağlantılı olan sözcükleri manalarıyla bir araya getirdik.
🔸 Əsgər / Asker 🔸
➡ Arapça kökenli "asker" kelimesi, "ordunun her kademesinde görevli subay, astsubay, çavuş, onbaşı ve erlere verilen isim" anlamlarına gelir. Azerbaycanlı Barat Vüsal 'ın "Əsgərə Məktub" şiiri ise bu bu sözcüğer bir örnektir.
🔸🔸🔸
Əsgərim, bilirəm hardasan indi,
Hansı sərhəddəsə...
hardasa, öndə!
Mən də qızınıram sən qızınanda,
Mən də üşüyürəm sən üşüyəndə!
🔸🔸🔸
Askerim, nerdesin şimdi,
Hangi sınırdasın..
Sınırda, önde!
Ben de hırslanırım sen hırslandığında,
Ben de üşürüm sen üşüdüğümde!
Baş üstünde taşınan gelenek: Türkistan Başlıkları
Barat Vusal kimdir?
Barat Vusal, 1951 yılında Gazakh bölgesinin Kosalar köyünde doğar. Barat Vusal , Azerbaycanlı bir şair, yayıncı, halk figürü, onurlu sanatçı, Azerbaycan Yazarlar Birliği'nin Kazak Bölümü başkanıdır. 1998 yılında Halil Rıza Ulutürk ve 2008 yılında Samad Vurgun edebiyat ödüllerinin sahibi olur.
🔸 Müstəkil / Bağımsız 🔸
➡ Türkiye Türkçesi'nde olduğu gibi Azerabaycan Türkçesi'nde de "bağımsızlık" anlamına gelen birçok kelime bulunur. Bunlardan biri de "Müstəkil" sözcüğüdür. Arapça kökenli olan bu kelime, "bağımsız olmak" anlamına gelir. Bu terime en güzel örnek Elmin Nurlu'nun "Türk oğlu Türkəm!" adlı şiiridir.
🔸🔸🔸
Hürriyyət varisi türk oğlu türkəm!
Müstəqil türk elin hürr bir gənciyəm.
Türklükdür məni yüksəldən.
🔸🔸🔸
Hürriyet varisi Türk oğlu Türk'üm!
Özgürlük Türk ilinin hür bir genciyim.
Türklüktür beni yükselten.
Kazan Türklerinin kadın kahramanı:Süyümbike
Elmin Nurlu kimdir?
Azerbaycan'ın bağımsızlığı üzerine şiirler yazmış şair.
🔸 Vətən / Vatan 🔸
➡Türkiye Türkçesi'nde olduğu gibi Azerbaycan Türkçesi'nde de "bir kimsenin doğup büyüdüğü ve yaşadığı yer, yurt" anlamlarına gelir.
➡ Vətən kelimesini en güzel anlatan şiir, "Məmməd Araz'ın "Bizi Vətən Çağırır" şiiridir.
🔸🔸🔸
"İndi bizim ölümlə,
Çarpışan çağımızdı.
Ölümün boğazından,
Yapışan çağımızdı.
Ölümlə tərcümansız
Danışan çağımızdı.
Qılınc qap, Vətən oğlu
Bizi Vətən çağırır!"
🔸🔸🔸
Şimdi bizim ölümle
Savaşan çağımızdı.
Ölümün boğazında
Yapışan çağımızdı.
Ölümle tercümansız,
Konuşan çağımızdı.
Kılıcını kap, vatan oğlu,
Bizi vatan çağırır.
Mehmet Araz kimdir?
Azerbaycanlı şairdir. 14 Eylül 1933, Nurs köyünde dünyaya gelir. Şiirlerinden seçmeler Türkiye'de Kültür Bakanlığı Yayınları arasında çıkar. Birçok şiiri bestelenir. Azerbaycan halkı için önemli şairler arasındadır.
🔸 Azad / Özgür 🔸
➡ Azad, Azerbaycan Türkçesi'nde "serbest bırakma, serbestlik" anlamlarına gelir. Azerbaycan'ın sembol isimlerinden Halil Rıza Ulutürk'ün, Azatlığın Sesi şiiri, adeta bir milletin, özgürlük isteyen bir halkın sesi olur.
🔸🔸🔸
"Azadlığı istəmirəm
Zərrə-zərrə, qıram, qıram,
Qolumdaki zincirləri
Qıram gərək, qıram, qıram.
Azadlığı istəmirəm
Bir həb kimi, dərman kimi,
İstəyirəm-torpaq kimi,
Güneş kimi, cahan kimi.
Çəkil, çəkil, ey qəspikar
Mən bu yurdun gur səsiyəm,
Gerek deyil sısga bulaq,
Mən ummanlar təşnəsiyəm!..."
🔸🔸🔸
Özgürlüğü istemiyorum,
Zerre zerre, gram gram.
Kolumdaki zincirleri kırmam gerek.
Özgürlüğü istemiyorum,
Bir ilaç ,bir derman gibi.
Toprak gibi istiyorum.
Güneş gibi cihan gibi.
Çekil, çekil ey hırsız,
Ben bu yurdun gür sesiyim.
Zayıf bahara gerek yok,
Ben çöller susamışım!
Halil Rıza Ulutürk kimdir?
21 Ekim 1932'de Azerbaycan'ın Salyan kentine bağlı Pirebbe köyünde dünyaya gelen Halil Rıza Ulutürk, Azerbaycan Türklüğünün mühim halk şairlerinden biridir.
11 maddede Türk dilinin en eski metinleri: Orhun Kitabeleri
🔸 Torpak / Toprak 🔸
➡ Eski Türkçe bir kelime olan "toprak", "yer kabuğunun, toz durumuna gelmiş canlılara yaşam ortamı sağlayan yüzey bölümü" anlamına gelir. Azerbaycan Türkçesi'nde -r ile -p yer değiştirmiş bu şekilde kullanılmıştır.
🔸🔸🔸
"Kim ki, sevmir öz dilini
İtsin mənim gözlərimdən ilim-ilim.
Bu Azeri torpağının
Günəşidir mənim dilim."
🔸🔸🔸
Kim ki sevmez öz dilini,
Benim gözlerimde bir değeri yoktur.
Bu Azerbaycan toprağının,
Güneşidir benim dilim.