Arama
Hür Azerbaycan'ın hür kelimeleri
Dünya üzerindeki bütün milletler, geçmişten günümüze kadar bağımsızlıkları için mücadele ettiler. Vatan topraklarında hür yaşamak ve gelecek nesillere "vatan" bırakmak milletlerin yegane gayesiydi. Azerbaycan halkı da bu mücadeleyi onurlu bir şekilde yürütür. İşte bu minvalde Azerbaycan Türkçesi'ndeki özgürlük, bağımsızlık ve hür kelimeleriyle anlamca bağlantılı olan sözcükleri manalarıyla bir araya getirdik.
🔸 Vətən / Vatan 🔸
➡Türkiye Türkçesi'nde olduğu gibi Azerbaycan Türkçesi'nde de "bir kimsenin doğup büyüdüğü ve yaşadığı yer, yurt" anlamlarına gelir.
➡ Vətən kelimesini en güzel anlatan şiir, "Məmməd Araz'ın "Bizi Vətən Çağırır" şiiridir.
🔸🔸🔸
"İndi bizim ölümlə,
Çarpışan çağımızdı.
Ölümün boğazından,
Yapışan çağımızdı.
Ölümlə tərcümansız
Danışan çağımızdı.
Qılınc qap, Vətən oğlu
Bizi Vətən çağırır!"
🔸🔸🔸
Şimdi bizim ölümle
Savaşan çağımızdı.
Ölümün boğazında
Yapışan çağımızdı.
Ölümle tercümansız,
Konuşan çağımızdı.
Kılıcını kap, vatan oğlu,
Bizi vatan çağırır.
Mehmet Araz kimdir?
Azerbaycanlı şairdir. 14 Eylül 1933, Nurs köyünde dünyaya gelir. Şiirlerinden seçmeler Türkiye'de Kültür Bakanlığı Yayınları arasında çıkar. Birçok şiiri bestelenir. Azerbaycan halkı için önemli şairler arasındadır.
🔸 Azad / Özgür 🔸
➡ Azad, Azerbaycan Türkçesi'nde "serbest bırakma, serbestlik" anlamlarına gelir. Azerbaycan'ın sembol isimlerinden Halil Rıza Ulutürk'ün, Azatlığın Sesi şiiri, adeta bir milletin, özgürlük isteyen bir halkın sesi olur.
🔸🔸🔸
"Azadlığı istəmirəm
Zərrə-zərrə, qıram, qıram,
Qolumdaki zincirləri
Qıram gərək, qıram, qıram.
Azadlığı istəmirəm
Bir həb kimi, dərman kimi,
İstəyirəm-torpaq kimi,
Güneş kimi, cahan kimi.
Çəkil, çəkil, ey qəspikar
Mən bu yurdun gur səsiyəm,
Gerek deyil sısga bulaq,
Mən ummanlar təşnəsiyəm!..."
🔸🔸🔸
Özgürlüğü istemiyorum,
Zerre zerre, gram gram.
Kolumdaki zincirleri kırmam gerek.
Özgürlüğü istemiyorum,
Bir ilaç ,bir derman gibi.
Toprak gibi istiyorum.
Güneş gibi cihan gibi.
Çekil, çekil ey hırsız,
Ben bu yurdun gür sesiyim.
Zayıf bahara gerek yok,
Ben çöller susamışım!
Halil Rıza Ulutürk kimdir?
21 Ekim 1932'de Azerbaycan'ın Salyan kentine bağlı Pirebbe köyünde dünyaya gelen Halil Rıza Ulutürk, Azerbaycan Türklüğünün mühim halk şairlerinden biridir.
11 maddede Türk dilinin en eski metinleri: Orhun Kitabeleri
🔸 Torpak / Toprak 🔸
➡ Eski Türkçe bir kelime olan "toprak", "yer kabuğunun, toz durumuna gelmiş canlılara yaşam ortamı sağlayan yüzey bölümü" anlamına gelir. Azerbaycan Türkçesi'nde -r ile -p yer değiştirmiş bu şekilde kullanılmıştır.
🔸🔸🔸
"Kim ki, sevmir öz dilini
İtsin mənim gözlərimdən ilim-ilim.
Bu Azeri torpağının
Günəşidir mənim dilim."
🔸🔸🔸
Kim ki sevmez öz dilini,
Benim gözlerimde bir değeri yoktur.
Bu Azerbaycan toprağının,
Güneşidir benim dilim.
🔸 Dirəniş / Direniş 🔸
➡ Dirəniş şeklinde telaffuz edilen kelime, Azerbaycan Türkçesi'nde, "isteklerini kabul ettirmek için birine veya bir kuruluşa karşı toplu olarak karşı koyma hareketi" anlamına gelir.
➡ Quzey Qafqazda bu böyük dirəniş ulusal düşüncənin sufişaman inaclarının dayaqlarını daha da möhkəmləndirdi.
(Muhalefet Gazetesi, No: 92, 07 Aralık 1996)
➡ Kuzey Kafkasya'daki bu büyük direniş, ulusal düşüncenin Sufişaman inançlarının temellerini daha da güçlendirdi.
🔸 Müharibə / Savaş 🔸
➡ Arapça kökenli olan "müharibə" kelimesi, "iki devlet veya devletler arasında yapılan savaş, harp" anlamlarına gelir.
➡ Hər iki natiq bildirmişdir ki, səkkiz ilə yaxın davam edən Qarabağ Savaşı aşılmayan düyünə çevrilmiş. (Azerbaycan Gazetesi, No: 4, 08 Ocak 1997)
➡ Her iki konuşmacı bildirmiştir ki, 8 yıldır devam eden Karabağ Savaşı aşılamayan düğüme dönmüştür. (Azerbaycan Gazetesi, No: 4, 08 Ocak 1997)
Türkmen boylarının filozof ozanı: Mahtumkulu