Arama
Bir başka açıdan: Ara Güler'in hikayeciliği
Ara Güler uzun ömrüne birçok önemli kareyi sığdırmış, sanatın farklı yönlerine eğilmiş, her çevreden dostu olan biriydi. Adeta halkın ve İstanbul'un gözüydü. "Master of Leica" unvanını alan ve dünyadaki en iyi yedi fotoğrafçıdan biri olan Güler, 17 Ekim 2018'de tam 90 yaşındayken hayata veda etti. Bizler de Ara Güler'in kıymetli hatırasına başka bir perspektiften bakarak pek bilinmeyen hikayeci yönünü sizler için gün yüzüne çıkardık.
"Görsel malzeme, tıpkı şiir gibi, yazı gibi, resim gibi, sahne sanatları gibi. Bir yerlerden birikimini topluyor. Yeni bir biçim kazanıyor ve görsel sanat oluyor. Zaten yazdığım bu öykülere dikkat edilirse, bunların bir tür fotoğraf olduğu görülür. Demek ki, o zamandan beri görsel dünyanın adamıymışım da haberim yokmuş..."
(Ara Güler, Babil'den Sonra Yaşayacağız)
🔹
▪ Sinema aracılığıyla sanatla tanışan ve bu camianın içine giren Ara Güler'in her kesimden arkadaşı olur. Ancak edebiyatçılara ayrı bir parantez açmak gerekir.
▪ Ara Güler olmasa edebiyatımızın suretsiz kalabileceğini söylememiz yanlış olmaz. 40'lardan günümüze kadar, büyük yazarlara çektiği fotoğraflarla usta isim, günümüzde dahi kitap kapaklarından bize göz kırpar.
▪ Güler; Orhan Veli ve Sait Faik ile yakın arkadaştır. Hatta bu isimlerle ilgili anılarını kitaplaştırır.
Ara Güler'in kadrajından unutulmaz fotoğraflar
"Umut, umut..." Bir an soluk aldı, sonra devam etti: "Umut etmek, umut etmek ve yalnızca düş görmek. Bunların hepsi de güzel şeyler. Ama gerçek şu ki, insanlar parayı nerede bulsalar, yaşamı da, mutluluğu da orada ararlar."
(Ara Güler, Babil'den Sonra Yaşayacağız, Garip Bir Yılbaşı Gecesi)
🔹
▪ İnsana baktığı nazarın, gazetecilikten olsa gerek, çok detaylı ve farklı açıdan olduğu görülen Güler'in hikayecilik üslubu, konu seçme, anlatış biçimi Sait Faik'i andırır.
"Sen! Demek. Bekledin…"
"Hep umutluydun."
"Bunca yıl, bunca yıl umutla yaşadın demek!"
"İster umut de, ister başka bir şey. Ben yalnızca güvendim."
"Demek güvendin... Demek rüyalara güvendin!'
(Ara Güler, Babil'den Sonra Yaşayacağız, Karganın Dönüşü)
🔹
▪ Hikayelerinde yoğun olarak deniz temasına yer veren Güler'in yaptığı betimlemeler fotoğraf gibidir.
▪ O satırları okuduğunuzda sanki fotoğraflara bakarsınız. Ayrıca insana ve ilişkilere dair yaptığı çıkarımlar da ne denli güçlü bir gözlemci olduğunun kanıtı gibidir.
"Kadın. "Mutluluk boşluktadır"' dedi. Düşün. Tıpkı burası gibi. Mutlu dakikalar ve şu boş kulübe. Her şeyden uzak bir boşluk."
(Ara Güler, Babil'den Sonra Yaşayacağız, Karganın Dönüşü)
🔹
▪ Akıcı ve sade bir Türkçe ile yazdığı hikayelerinde sıkça iç monoloğa rastlarız. Balıkçılar, çocuklar, esnaf... Onun kişileri halktır ve gerçektir.
"Karga gitti…" dedi. "Kargayı kovdum. Gen dönmeyecek. Dönüşü ikimizin de ölümü olsun. Geldim ve seni yanımda götüreceğim."
(Ara Güler, Babil'den Sonra Yaşayacağız, Karganın Dönüşü)
🔹
▪ Gündelik sıkıntılar, batıl inançlar, sayıklamalar, güçlü diyaloglar hikayelerinin renkleridir. Özellikle geceyi ve sabahları tasvir eden ve sis, deniz gibi ögeleri dekor olarak kullanan Güler, genelde hikayelerini böyle mekanlarda başlatır.
Ara Güler'in kadrajından unutulmaz İstanbul fotoğrafları