Bir oruç hediyesi: Tuhfetü's- Sa'imin
Çağları aşan, ışığıyla günümüzü aydınlatan Mevlana Celâleddin Rumi'nin oğlu Sultan Veled, babası gibi manzum ve mensur birçok eser kaleme alır. "Çocuk babasının sırrıdır" hadis-i şerifinin vücut bulmuş hali olan Sultan Veled, Mevlana'nın izinden giderek, bizlere birçok kıymetli eserlerini miras bırakır. Bunlardan biri de şüphesiz orucun hikmet ve faziletini anlattığı "Tuhfetü's Sa'imin" adlı kitabıdır.
Giriş Tarihi: 28.03.2023
13:53
Güncelleme Tarihi: 28.03.2023
13:56
Gerçi îmân hest mebnî ber-binâ-yı penc rükn
Lîk vallah hest ez-ânhâ a'zamul'l-erkân sıyâm
◼ ◼ ◼
Beytin manası:
◾ Bu beyitte oruç, İslam'ın 5 şartına benzetilmiştir. Nasıl ki dünya hava, su, toprak ve ateşten oluşuyorsa İslam'ın temelinde oruç bulunur.
◾ İslam'ın kökü, bir oruç ağacı gibidir. Ağacın kökü oruç, dalları ise diğer rükünlerdir. Böylelikle bu beyitte teşbih sanatının uygulandığını da görmekteyiz.
Şîr çün bâşî ki to ez rûbehî lerzân şevî
Hîre gerdâned to-râ ber-bîşe- i şîrân sıyâm
◼ ◼ ◼
Beytin manası:
◾ Beyit, oruç tutan kimsenin nasıl parmak ile gösterildiğini anlatır. Önceden bir tilkiden bile korkan kişinin, bu ibadet sayesinde karşısına çıkabilecek her şeye galip geleceği yer almaktadır. Kısacası orucun kişiyi cesaretlendireceğini anlatmaktadır.
Divan edebiyatından beyitler ve anlamları
Çün hayât-ı 'âşıkân ez-matbah-ı cân tîre bûd
Pes müheyyâ kerd behr-i matbahî îşân sıyâm
◼ ◼ ◼
Beytin manası:
◾ Oruç karşısında çekilen meşakkatin insanı cennete götüreceği anlatılır. Bu zahmetin kişiyi özgürleştirdiği ve ruhuna eşsiz bir rahatlama hissi kattığı söylenir. Bu ibadet sonsuz manevi nimetler ile insanı donatır.
Der-sıyâm er pâ nihî şâdî künân nih pâk şâd
Çün harâmest ü ne-şâyed pîş-i gamnâkân sıyâm
◼ ◼ ◼
Beytin manası:
◾ Orucunu içten ve sevinç duyarak tutan kimseler için sırlarla dolu kapılar açılır. Bu ibadeti içten gelmeyerek eda eden kimseler sadece aç kalmış olur. (Vücuduna işkence etmiş olur). Oruca sevinç ve zevk ile tutanlar yalnızca bu ibadetin şevkine ermiş insanlardır.
Sultan Veled kimdir?
Ber- ser-i hânhâ-yı ruhânî ki pâkân şiste-end
Mer to-râ hem- kâse gerdâned bedân pâkân sıyâm
◼ ◼ ◼
Beytin manası:
◾ Oruç kişiyi, seçkinler zümresine sofrasına oturtup onlar ile arkadaş eder. Saygın, seçkin ve parmak ile gösterine bir kul olmanın yolu oruçtan geçmektedir.