Arama

Hakikatlerin eşiğinden kelimeler

"İnsanlığa bir nasihat" olarak kaleme alınan Atabetü'l-Hakayık, Türk - İslam edebiyatının en önemli ikinci eseri kabul edilir. "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen sözlüğün müellifi ise doğuştan âmâ olan Edip Ahmet Yükneki'dir. Dört tane nüshası olan bu yapıt üzerinde birçok çalışma yapılarak günümüze ulaşmasını sağlanmıştır. Sizler için edebiyatımızın mihenk taşı Atabetü'l-Hakayık'ta geçen kelimeleri derledik.

  • 33
  • 100

Erklik: Dost, ihtiyâç anlamarına gelir.

Taturmas aşında tuz dostına
Ölür ḳalur āḫir yeyür düşmanı

Aşında dostuna tuz tattırmaz
Ölür, kalır âhir düşmânı yer

Atabetü'l Hakayık

  • 34
  • 100

Eren: erd-i kâmil; ermiş anlamlarına gelir

Süñekke yilik tek erenke bilik
Eren körki aḳl ol süñekniñ bilik

Kemiğe ilik ne ise erene (insâna) da bilgi [odur]
Erin güzelliği akıldır, kemiğinki ilikdir.

Atabetü'l Hakayık

  • 35
  • 100

Ekir: Hüküm anlamına gelir.

Bu kün tiksü mintin dürūd ol yarın
İlik tuttaçımġa egirse muña

Bugün benden dürûd değerse o da yarın
Buna (nazma) destgîr olmağa hüküm eylese (inâyet kılısar, hükmedecektir.)

Atabetü'l Hakayık

  • 36
  • 100

Elik: El, dest anlamların gelir.

Biliksiz yiliksiz süñek tek ḳalı
Biliksiz süñekke sunulmas elik

Bilgisiz, iliksiz kemik gibi hâlîdir
İliksiz kemiğe el sunulmaz.

Atabetü'l Hakayık

  • 37
  • 100

Ubut: Hicâb, âr anlamlarına gelir.

Ubut kitti indep bulunmas yıtı
Alāl yigli ḳanı körünmes bodı

Hicâb gitti, çağırmakla bulunmaz, gâ'ib oldu
Helâl yiyen hani, vücûdu görünmez.

Atabetü'l Hakayık

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN