Arama
Cemil Meriç'in düşünce dünyamızı aydınlatan kavramları
Düşünce ve kültür hayatımızın önemli simalarından biri olan Cemil Meriç, sadece dönemini değil kendinden sonra gelen nesilleri de etkiledi. Meriç, başta dil, tarih, edebiyat, felsefe ve sosyoloji olmak üzere sosyal bilimlerin birçok alanında araştırma yaptı ve yazılar kaleme aldı. Cemil Meriç'in düşünce dünyamızı aydınlatan kavramlarını sizler için derledik.
Şuur: Anlayış, kavrayış, idrak.
"Kaderimizi çizen Avrupa'nın siyasî ihtirasları; kullandığımız kelimeler onun emellerini dile getiriyor. Kulağımıza fısıldanan lâfızları hudut ve şümullerinden habersiz fısıldayıp duruyoruz... Tefekkür vuzuhla başlar, kurtuluş şuurla."
(Kırk Ambar)
Düşünce: Zihnin bir şey hakkında edindiği düşünme ürünü olan kavram, fikir.
"Düşünce şüpheyle başlar. Düşünce, tezatlarıyla bütündür. Zıt fikirlere kulaklarımızı tıkamak, kendimizi hataya mahkûm etmek değil midir?"
(Jurnal)
Entelektüel: Tahsil, bilgi, görgü sâhibi olan, fikrî meselelerle uğraşan kültürlü kimse, aydın, münevver.
"Gerçek entelektüel, önce ülkesinin haklarını, düşman bir dünyaya haykırmakla görevlidir. Yani rüşeymi bir mahiyet taşıyan, şu veya bu sınıfın ideolog veya demagogu olmamak, ülkesinin bütününü, bütün ülkelere karşı müdafaa etmek. Şüphesiz ki böyle bir tasavvur şairane bir ütopyadır. İnsan kucağında yaşadığı toplumdan sıyrılamaz, sıyrılırsa okunmaz ve anlaşılmaz."
(Jurnal)
İlim: Belli bir konuya ait bilgilerin bütünü.
"İlim, yüz binlerce yıl görülmeyeni gösteren dürbündür."
(Jurnal)
Kalem: Karanlıkları devirmek ve aydınlık bir çağın kapılarını açmak için en mükemmel silâh.
"Karanlıkları devirmek ve aydınlık bir çağın kapılarını açmak için en mükemmel silâh: Kalem. Sözle, yazıyla kazanılmayacak savaş yok... Kalem sahiplerine düşen ilk vazife: Telaş etmemek, öfkelenmemek, kin kışkırtıcısı olmamak. Halkı okumaya, düşünmeye, sevmeye alıştırmak. Bir kılıcın kazandığı zaferi, başka bir kılıç yok edebilir. Kalemle yapılan fetihler, tarihe mal olur, tarihe, yani ebediyete."
(Kırk Ambar)