Arama
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı
Cumhuriyet ilanının ardından başlayan Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatı, ilk yıllarında kendisinden önceki milli edebiyatın etkilerini taşır. Sanatçılar, savaştan çıkmış bir milleti, yeni inkılapları ve Anadolu'yu toplumcu bir gerçeklikle gözler önüne serer. Zaman geçtikçe birbirinden farklı pek çok edebi topluluk oluşarak edebiyatımız entelektüel zenginlik kazanır. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının 1923 ile 1950 yılları arasındaki serüvenini sizler için araştırdık.
🔸 Yeni inkılapları tanıtarak benimsetmek görevini Cumhuriyet dönemi sanatçıları üstlenmiştir. Bu dönemde yazarlar kısmen siyaset ile halk arasında bir köprü vazifesi görmüştür.
🔸 Türk Dil Kurumu'nun kurulmasının ardından süregelen dilde eski ve yeni tartışmaları sona ermiştir. Cumhuriyet Devri'nin ilk yıllarında çoğunlukla halk edebiyatı nazım biçimleri ve hece ölçüsü kullanılmıştır. 1940'dan sonrasında ise serbest şiir yaygınlaşmaya başlamıştır.
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında roman ve öykü
🔸 Bu dönem sanatçıları, romanlarında Cumhuriyet inkılaplarını ele alır. Yazılan romanlar, ülkenin geçirdiği toplumsal, tarihi ve kültürel değişimleri gözler önüne serer.
🔸 1923 -1950 arasında roman, farklı biçim ve tekniklerle gelişerek Türk edebiyatındaki varlığını sürdürmüştür. Bu yıllarda yazılan romanlara Yakup Kadri'nin "Yaban", Reşat Nuri Gültekin'in "Yaprak Dökümü", Peyami Safa'nın "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu", Sabahattin Ali'nin "Kuyucaklı Yusuf", Abdülhak Şinasi Hisar'ın "Fahim Bey ve Biz, ve Ahmet Hamdi'nin "Huzur" adlı eseri örnek teşkil eder.
🔸 Cumhuriyet Dönemi'nin ilk yıllarında daha çok gözlemci gerçekçiliğe dayalı, yeni kurulan rejimi destekleyen romanlar yazılmıştır. Yazarlar, yakın geçmişte Millî Mücadele'de çok önemli bir etkiye sahip olan Anadolu insanını ve taşrayı realist bir gözlemle anlatmışlardır.
🔸 Bu dönemde inkılapların yayılışı, taşraya giden aydın kesmin hissettikleri, sanayileşmenin etkileri, yoksul insanların yaşam savaşı, köyden kente göç gibi yeni konular ele alınmıştır.
Cumhuriyet döneminde şiir
🔸 Cumhuriyet Dönemi'nde şiirde hece ölçüsünü kullanan kuşak tabiat ve vatan güzelliklerini tema edinir. Aruz ölçüsü yerini hece ölçüsüne bırakmıştır. Ancak bu devirde diğer şairlerden farklı olarak Ahmet Haşim ve Yahya Kemal aruz ölçüsüne şiirlerinde yer vermeye devam etmiştir.
🔸 Saf şiire yönelen çalışmalar folklor, tarih ve psikolojiden etkilenir. Günlük yaşamdan anlara, izlenimlere yer verilir ve insanın iç dünyası aktarılır. Ahmet Muhip Dıranas, Necip Fazıl Kısakürek ve Cahit Sıtkı Tarancı saf şiir türünde yazan şairlerimizdendir.
🔸 Özellikle Kurtuluş Savaşı ile ilgili şiirlerde gurbet teması ve destansı söyleyiş hakimdir.
🔸 Dönem şiirlerinde romantizm, parnasizm ve sembolizm akımlarının etkileri görülür.
🔸 Anadolu, Kemalettin Kamu, Behçet Kemal Çağlar, Ahmet Kutsi Tecer ve Ömer Bedrettin Uşaklı gibi şairlerce övgüyle anlatılsa da çoğu şair tarafından dışarıdan bir göz ile bakılarak eserlerine aktarılmıştır. Nazım Hikmet, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Ahmet Arif ve Cahit Külebi gibi şairler de Anadolu'yu gerçekçi biçimde anlatmıştır.