Arama
Divan şiirinin bilinen ilk kadın şairi: Zeynep Hatun
Divan şiirinin bilinen ilk kadın şairi olan Zeynep Hatun, dönemindeki hakim edebiyat çevresinde kendisine yer edindi ve Türk edebiyatında ismini tarihe yazdırmayı başaran kadınların öncüsü oldu. Yazdığı şiirlerden döneminde oldukça meşhur olduğu anlaşılan Zeynep Hatun'un hayatı, duruşu, edebi anlayışı nasıldı? Edebiyatımızdaki önemi neydi ve tezkirecilerin eserlerinde nasıl yer aldı? İşte tüm bu soruların cevabı ve daha fazlası sizlerle…
Sehi Bey Heş Behişt tezkiresinde Mihri Hatun ile Zeynep Hatun'un şiirlerini över. Aşık Çelebi Meşairu'ş Şuara adlı kitapta Zeynep Hatun'un evlendikten sonra şiir meclislerine katılmayı bıraktığını yaşamının son döneminde de şiir yazmayı bırakarak inzivaya çekildiğini anlatır.
Latifi ise Zeynep Hatun'un da evlenmediğini söylemiş olsa da diğer çoğu kaynakta onun evlendiği ve kocasının İshak Fehmi Çelebi olduğu belirtildi. Bursalı Mehmet Tahir ise Osmanlı Müellifleri isimli eserinde Zeynep Hatun'un şairlikte Fitnat Hanım'a denk sayıldığını belirtir ve divanın bir nüshasının Süleymaniye Kütüphanesi'nin Ayasofya bölümünde bulunduğunu yazar fakat yapılan araştırmalarda divanın herhangi bir nüshasına rastlanmadığı görülür. Ayrıca Zeynep Hatun'un tezkire ve mecmualarda 3 şiiri yer aldığı da yapılan çalışmalarda belirtilen önemli bilgilerden.
Zeynep Hatun'un günümüze ulaşan şiirleri onun devrinin önemli şairlerinden biri olduğunu gösterir. Nihat Sami Banarlı'nın Türk Edebiyatı Tarihi'nde ifade ettiği gibi edebiyatımızda unutulmaz bir isim olmasını sağlayan gazeli ve özellikle raksân bir ifade ile söylemeye muvaffak olduğu kıt'ası, bir Kur'an ve tasavvuf kültürüyle, raks eder gibi musikili bir dil ve aruz anlaşmasıyla söylendi. Şeyhî'nin gazeline yazdığı nazire gazeli bir münâcât beyti ile taçlandırıldı. Divan ve iman kültürüyle yoğrulmuş bir söyleyişle devam eden Zeynep Hatun'un şiiri, zarif hikmetler ve teşbihlerle süslüdür.
Zeynep Hatun divan edebiyatının bilinen ilk kadın şairidir. Döneminde şiirleriyle tanınan şair, pek çok tezkirede isminden övgü ile söz ettirdi.
Zeynep Hatun Amasya'da divan şiirinin yayılmasına öncülük ederek kendisinden sonra aynı bölgede yaşayan Mihrî Hatun ve Ayşe Hatun gibi şairler yetiştirdi.
"Keşf et nikâbını yeri göğü münevver et
Bu âlem-i anâsırı firdevs-i enver et
Depret lebini cûşa getir havz-ı kevseri
Anber saçını çöz bu cihânı muattar et
Hattın berat yazdı sabaya dedi ki tez
Var milket-i Hatay ile Çini musahhar et
Zeyneb ko meyli zînet-i dünyaya zen gibi
Merdâne var sâde dil ol terk-i zîver et"