Arama
Turgut Uyar'ın Terziler Geldiler şiirine kavramsal bir bakış
Kendine has şiir dili, hüzün ırmağında yıkanan kelimeleri ve işlediği temalar ile insanlara tesir eden Turgut Uyar, şiirleriyle edebiyat tarihimize damga vurdu. Genellikle soyut ve içsel duyguları işlediği eserleri ile tanınan Uyar'ın hayatı, edebi kişiliği ve Terziler Geldiler şiirine dair sizler için kavramsal bir inceleme hazırladık.
🔹 'İkinci Yeni' şiirini hakkında isabetli tespitlerden birini yapan Asım Bezirci, bu şiir oluşumunu şöyle özetler: "1950'li yılların sonundan 1980'li yıllara kadar devam eden İkinci Yeni Şiiri, her şeyden evvel bir imge şiiridir. İmge, İkinci Yeni şairlerinde anlamdan önce geldiği için bazen anlamın önüne veya yerine geçer. (A. Bezirci, 1987: 26-27 İkinci Yeni Olayı).
🔹 Yeni bir biçim, anlamın ötesini arzulayan ve arayış içinde olan bir şiirdir, İkinci Yeni. Çok katmanlı bir anlam, ince ince işlenmiş bir dili önemsenmiştir.
🔹 İkinci Yeni, Türk şiirinde imge ve gelenekten yararlanmış, şiir dilini sokaktan çekerek sembollerle oluşturmuştur. Şairler, şiirde işçiliğe gereken önemi vermiş ve şiirde biçime önem vermişlerdir.
🔹 Turgut Uyar işlediği tema, kullandığı dil, anlatım biçimi, imgeler, öz ve biçim ilişkisi bakımından 'İkinci Yeni' şiirine yenilikler katmıştır.
🔹 Turgut Uyar, 'İkinci Yeni' ekolü içerisinde sayılan ve literatürümüzü önemli ölçüde etkileyen "Dünyanın En Güzel Arabistanı" adlı ilk şiir kitabını 1959'da yayınlar.
🔹 Turgut Uyar'ın "Tütünler Islak" kitabından "Terziler Geldiler" şiiri, 'İkinci Yeni' şiir anlayışının özelliklerini yansıtan bir şiir olması bakımından önemlidir.
🔹 Terziler Geldiler, zengin imgelemleri, soyut ve kapalı bir anlamı üzerine inşa edilmiş olmasıyla hermeneutik bir bakışa müsait bir metindir. Şiirin özüne, gizlenen anlamlarına imgeler üzerinden bir yorum getirilebilir.
Hermeneutik nedir? Yorumlama teorisi olarak tarif edilir.
Herhangi bir ifade, anlam, metin ya da sanat eserini
yorumlama sanatıdır.
"Terziler geldiler. Kırılmış büyük şeylere benzeyen şeylerle
daha çok koyu renklere ve daha çok ilişkilere
Bir kenti korkutan ve utandıran şeylerle.
Kumaşlar bulundu ve uyuyan kediler okşandı. Sonra
sonsuz çalgısı sevinçsizliğin.
Çay içmeye gidenler vardı akşamüstü, parklara gidenler de
Duruma uymak kısaltıyordu günlerini artamayan eksilmeyen bir hüzünle...
🔹 Terziler Geldiler şiiri, henüz daha şiirin ilk kelimesinde inşa edilmek istenen anlamı terzi imgesi üzerinden verir. "Terzi" imgesinin anlamsal değeri "bir şeyleri onarma" "yeni bir şey ortaya çıkarma" şeklinde yorumlanabilir. Terziler, genellikle kent yaşamında ihtiyaç duyulan, giydirme ve düzeltme işlerini yapan kimselerdir.
🔹 Şeylerin inşasını, bir değişim süreci olarak da yorumlamak mümkündür. İslam'da terzi motifi Hz. İdris'e (AS) atfedilir ve terzi motifi referansları onun üzerinden kurulur. Hz. İdris (AS) tarihte bilinen ilk terzi olarak geçer ve içinde bulunduğu kavmi "onarma" "dikme" görevleri ona verilmiştir. Terziler Geldiler şiirinde Hz. İdris'e (AS) bir referans var mıdır bilinmez ancak bir paralel görev için terzi imgeleri kullanılmış olma ihtimali kuvvetlidir.