Arama
Edebiyat dünyasına dair en merak edilen sorular
Edebiyat hayatın gizli yüzüdür, hayattan kopuk bir alan değildir. Okul sıralarımızdan beri türlü sebeplerle edebiyatla haşır neşir oluruz. Aşina olduğumuz pek çok edebi konuya farklı açılardan bakabilmek için edebiyat dünyasına dair en çok merak edilen soruları derledik.
📌 Nesl-i Ati üyelerinin Şahabettin Süleyman'ın öncülüğünde Safahat-ı Şiir ve Fikir dergisi etrafında oluşturduğu edebi harekettir. Şahabettin, derginin 1. sayısında "Nayiler: Yeni Bir Gençlik Karşısında" başlıklı yazısı ile takdim ettiği gençler için, Fecr-i Ati topluluğuna mensup olmasaydım yeni gençliğe katılma hususunda tereddüt etmezdim, cümlelerini kurar.
📌 Halit Fahri Ozansoy, Selahattin Enes, Hakkı Tahsin, Hıfzı Tevfik, Yakup Salih, Enis Behiç Koryürek, Orhan Seyfi Orhon aralarında bulunduğu topluluktan bazı isimler Cumhuriyet döneminde önemli eserlere imza atmışlardır.
📌Şahabettin Süleyman aynı yazıda Nayiler'in sanat anlayışının esasını Yahya Kemal'in oluşturduğunu söyler. Nayiler, Yahya Kemal'in savunduğu asıl kaynağa inme teorisi olan Nev-Yunanilik yerine alternatif bir düşünce sistemi geliştirirler. Yahya Kemal bizim klasiklerimizin Yunan ve Latin kaynaklar olduğunu bu sebeple onlara eğilmemiz gerektiğini söylerken Nayiler milli kaynaklara ve milli geçmişe inmeyi savunurlar.
📌Nayiler Anadolu'daki Türk edebiyatının ilk devirlerine inmeyi ve Mevlana ile Yunus Emre'nin şiirlerindeki samimi ifadeli, lirik ve mistik atmosferi kendi şiirlerinde yaşatmayı denemişlerdir.
📌Dergah grubu, 1921-23 arasında 42 sayı yayımlanan Dergi dergisi etrafında toplanan sanatçıların oluşturduğu gruptur. Dergi büyük ölçüde Yahya Kemal'in fikir, görüş, zevk anlayışı doğrultusunda çıkmıştır. Yahya Kemal'in derginin ilk sayısında yayımlanan "Üç Tepe" adlı makalesi Dergahçıların beyannamesi niteliğindedir. Makalede Yahya Kemal, Tanzimat neslinin eserlerinde geçen "Çamlıca Tepesi", Servet-i Fünuncuların eserlerinde geçen "Tepebaşı" ve güzel günlerin temsilcisi olarak gördükleri "Metristepe"den bahseder. Artık edebiyata bu üçüncü tepeden bakılacağını bildirir.
📌Dergide ağırlığı hissedilen bir diğer isim de Ahmet Haşim'dir. Haşim çok ses getirecek "Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar" isimli yazısının ilk halini burada yayımlamıştır. Dergah dergisi bu iki önemli sanatçının fikri ve sanatsal yönden önderlik etmesiyle bir nevi okul görevi görmüş ve Cumhuriyet Devri edebiyatını derdinden etkilemiştir. Dergide eserleri çıkan bazı sanatçılar Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Kutsi Tecer, Yakup Kadri, Nurullah Ataç, Halide Edip, Falih Rıfkı Atay...
Sanat camiasının 'kurbağa şairi', karikatürlere nasıl yansıtıldı?
📌Cumhuriyet döneminde divan şiirine sert eleştiriler yapılsa da Yahya Kemal ve Ahmet Haşim bu dönemde divan şiiri birikimiyle beslenen şairlerdi. Yalnızca bu iki isim değil kendinden sonra gelen şairlerde de divan şiiri etkileri görülmüştür. İkinci Yeni şairleri, Asım Bezirci tarafından imge dünyasıyla divan şiirinin devamı olarak nitelendirilmiştir. Turgut Uyar gibi İkinci Yeni'nin en önemli temsilcilerinden birinin 1970'te yayımlanan eserine Divan ismini vermesi bu yönüyle dikkat çekicidir.
📌Bazı şairlerin 1950'lerde divan şiiriyle açıkça etkileşim içinde oldukları görülür. Atilla İlhan ve Behçet Necatigil ritim ve ahenk şiirin yapı özelliklerini oluştururken divan şiirine yönelirler.