Edebiyat hakkında ilginç bilgi

Cemal Süreya'nın soy isminin eksik harfidir. Usta şairin soy isminden ikinci Y harfini atmasıyla ilgili çeşitli hikâyeler mevcuttur. En bilineni Mülkiye'den okul arkadaşı olan Sezai Karakoç ile Süreya'nın aynı kıza sevdalanmaları sonucu tutuştukları iddiayı kaybetmesiyle soy isminden y harfini attığıdır. O kızın Karakoç'un ünlü şiiri Monna Rosa'nın kahramanı Muazzez Akkaya olduğu anlatılır. İkinci hikâyeye göre ki bunu kızı Gonca Uslu da teyit eder, iddiaya girmeyi seven şair hafızasının gücüne inanır ve bir telefon numarasının doğruluğu üzerine bir arkadaşıyla iddiaya tutuşur. Kaybeder ve kaybedince de soy isminde bulunan iki Y'den birini atar. Lakin kesin olan Elma şiirindeki 'Adımın bir harfini atıyorum' dizesidir. Victor Hugo'nun en önemli başyapıtlarından biri olan ve sayfaları ile göz dolduran Sefiller'i yazmak Victor Hugo'nun epeyce zamanını aldı. Victor Hugo Sefiller'i tamamladığında takvimler 1862 yılını gösteriyordu. Hugo'nun Sefiller üzerinde tam 17 yıl çalıştığı düşünülüyor. Bir çağın vicdanı olan Cemil Meriç, düşünce dünyasıyla sadece dönemini değil ondan yıllar sonra gelen nesilleri de etkiledi. Hayatını irfana adamış, münzevi ve mütecessis bir fikir işçisi olan Meriç, yavaş yavaş görme duyusunu kaybetmesine rağmen okumaktan ve yazmaktan hiçbir zaman vazgeçmedi. Onu, kalın romanlarıyla, ''O'' romanındaki başkarakterle, satır arasında anlattığı yan hikayelerle, üzerinde çok çalıştığı diyaloglarla ve korkunç olayların arasına sıkıştırdığı kara mizahla tanıyoruz. Stephen King triskaidekafobiden muztarip, yani 13 sayısından bir hayli korkuyor. Yazar korkusunu şu sözlerle ifade etti: '13 sayısı söz konusu olduğunda omurgamda aşağı yukarı hareket eden o ürperti asla geçmez. Yazarken 13. ya da 13'ün katı olan bir sayfaya geldiğimde asla durmam, 'güvenli' bir rakama kadar yazmaya devam ederim. 13 yerine 12 adım atmış olmak için evimin merdivenindeki son iki basamağı tek adımda çıkarım. Okurken 94., 193., 382. ya da rakamları toplamı 13 yapan hiçbir sayfada durmam.' Haruki Murakami dünya çapında ve Türkiye'de en çok okunan yazarlardan biri. Aynı zamanda çağının en üretken kalemlerinden olan Murakami, son yıllarda sürekli Nobel adayları arasında gösteriliyor. Haruki Murakami ödüllü bir yazar olmadan önce, tam 7 yıl boyunca bir restoran işletti. ''Koşmasaydım Yazamazdım'' adlı eserinde, o günlerde insanlarla içli dışlı oluşunun ve biriktirdiği hikâyelerin sonrasında öykülerine nasıl yansıdığını anlattı. Tolkien, her Hobbit'in güvenebileceği, her ejderhanın karşısında korkuyla sinebileceği ve her Elf'in arkadaş olarak kabul edebileceği bir adamdı. Peki, Tolkien'in Elfçe'yi kendi arasında iki farklı lehçeye ayırdığını biliyor muydunuz? Ya da eski bir dil olan Lombardic'e de yeniden hayat vererek üzerine eklemeler yaptığını? Türk edebiyatının Bâkî'den sonra ikinci 'Sultanu'ş Şuara' unvanına sahip üstadı Necip Fazıl Kısakürek, fikirleri ve eserleriyle düşünce dünyamıza derin izler bıraktı. Necip Fazıl, 13 yıl boyunca banka memurluğu yaparak geçimini sağladı. Kara mizah ustası Bulgakov'un distopik romanı Köpek Kalbi'nde, sokak köpeği Şarik'in öyküsünü anlatır. Dünya çapında bir bilim insanı olan Profesör Filipoviç, evine götürüp beslediği Şarik'i ameliyat ederek, hipofiz bezini bir suçlununkiyle değiştirir. Yıllar boyunca bu eser eleştirilerin hedefi oldu. Orhan Veli Kanık, çukura düşmüş, beyin kanaması geçirdiğinin farkına varmamıştır. İki gün sonra hastaneye kaldırılmış ve vefat etmiştir. Oğuz Atay, ölümsüz eseri olan Tutunamayanlar'ı Yusuf Atılgan'ın Aylak Adam adlı eserinin bir bölümünden etkilenerek yazdı. Edebiyatta kadının yerini ''hayal edildiğinde çok önemli, pratikte ise tamamen önemsiz'' sözleriyle ifade etti. O kadın olmanın gururunu yaşadı. Kadının sesini edebiyat dünyasına taşıyan Virginia Woolf, romanlarının çoğunu ayakta yazardı. Shakespeare yazdıklarından kazandığından daha fazla geliri tefecilik yaparak kazanıyordu. Shakespeare, kıtlık döneminde tahıl ticareti ve tefecilik yaparak, vergi kaçırarak geçimini sağlayan bir tüccardı. Cahit Sıtkı Tarancı, çirkin olduğunu düşünerek içine kapandı. Şiirlerindeki yalnızlık, karamsarlık ve ölüm korkusu da işte tam da bu yüzdendi. Fakat kendisinin düşündüğü gibi çirkin bir adam değildi. Her daim bakımlı ve şıktı. Dünyaca ünlü kitabı Muhteşem Gatsby, Fitzgerald'a sadece 1200 dolar kazandırabildi. Agatha Christie, 1926 yılında 36 yaşındayken ortadan kayboldu. Yerel polis, halk ve istihbaratçılar her yerde onu aradı. 10 gün sonra sahte bir kimlikle bir otelde bulundu. Soranlara ne olduğunu hatırlamadığını söyledi. Gerçekte ne olduğu ise bir sır olarak kaldı. 51 yaşında vefat etse de arkasında onlarca ölümsüz eser bırakan Balzac'ın günde yaklaşık 50 fincan kahve içtiği söylenir. Hatta Balzac, kahve yapacak birisi olmadığında kahve çekirdeklerini çiğnerdi. Dünyaca ünlü Ulysses'in yazarı James Joyce, yüzüstü uzanarak büyük mavi kalemiyle ve beyaz elbiseler içinde yazı yazmayı seviyordu. Hatta bu eşyalardan biri eksik olduğunda yazı yazamazdı. O, yeri geldi engin bilgi birikimiyle karanlık Orta Çağ'ı anlattı, yeri geldi göstergebilim uzmanı olarak dünyadaki en küçük ayrıntının ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Dünyaca ünlü İtalyan yazar ve filozof Umberto Eco vasiyetinde 'Önümüzdeki en az 10 yıl boyunca benim adımı kullanarak etkinlikler düzenlemeyin.' dedi. Franz Kafka, eserleriyle günümüze kadar uzanan en yenilikçi yazarlardan biridir. Kafka, ancak öldükten sonra tanınan bir yazar olmuştur. Jonathan Swift'in kaleme aldığı, Gulliver'in Gezileri kitabında Mars uydularının büyüklüğü ve dönüş hızları ile ilgili bilgiler bilim insanlarından yaklaşık yüz yıl kadar önce tasvir edilmişti. Charles Dickens'ın tuhaf bir uyku alışkanlığı vardı. Yatarken yüzü mutlaka Kuzey Kutbu'na bakmalıydı. Bu seçiminin sebebini 'yerküre elektrik akımları, pozitif ve negatif elektrik' gibi nedenlere bağlıyordu. Harper Lee, 1960 yılında yayımlandığı ses getiren romanı Bülbülü Öldürmek yüzünden birçok eleştiriye maruz kaldı. Mehmet Akif Ersoy, zorla katıldığı İstiklal Marşı yarışmasını kazanır. Ödül olarak verilen 500 lirayı Hilal-i Ahmer bünyesinde olan, kadın ve çocuklara iş öğreten ve cepheye elbise diken Kızılay Dar-ul Mesai'sine bağışlar. Marcel Proust'un 20. yüzyılın en büyük eserlerinden biri olarak kabul edilen Kayıp Zamanın İzinde yaklaşık bir milyon iki yüz elli bin sözcükten ve 3,000 sayfadan oluşur. Aldous Huxley'in Cesur Yeni Dünya romanının ismini, Shakespeare'in Fırtına adlı eserinden ilham alarak koyduğunu biliyor muydunuz? Jane Austen, ailesinden hiç kimsenin eserlerini görmesini istemiyordu. Yazı yazarken aile fertlerinden birinin yaklaştığını dahi hissetse hemen yazdıklarını saklardı. Stephen Hawking'in dokuz yaşındayken sınıfının en kötü not ortalamalarından birine sahip bir öğrenciydi. Kötü notlarına rağmen, takma adı 'Einstein'dı. Anne Frank'ın yetmişten fazla dile çevrilen ve 30 milyondan fazla satan günlüğünü, babasının on üçüncü yaş gününde hediye etti. Birçok yayıncı tarafından reddedildikten sonra basımı gerçekleştirilen günlüğün, ilk kopyası 100 binden fazla sattı ve Anne Frank kısa sürede savaş esnasında gençliğin yıkımını gösteren bir sembol haline geldi. Kod adı, 'Agent Argo' olan ünlü yazar Ernest Hemingway'in, bir ajan olarak çalıştığını biliyor muydunuz? Ya da Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarından kurtulduğunu; diyabet, kanser, kırık bir kafatası ve ezilmiş bir kaburgayla yaşadığını? Gerçek adı Marie-Henri Beyle olan Stendhal, babasını sevmediği için onun ismini taşımak istemedi ve Stendhal mahlasını kullandı. John Steinbeck'in köpeği dünyaca ünlü roman Fareler ve İnsanlar'ın orijinal taslağını yemiştir. Khaled Hosseini'nin 'Deniz Duası' adlı kitabını, 2015 yılının Eylül ayında, Avrupa'da güvenli bir yere ulaşmaya çalışırken Akdeniz'de boğulan ve cansız bedeni kıyıya vuran üç yaşındaki Suriyeli mülteci Aylan Kurdi'nin hikâyesinden esinlenerek kaleme aldı ve tüm gelirini mülteci kamplarına bağışladı. Herbert George Wells ya da daha çok tanındığı isimle H.G Wells'in 1914 yılında yayımladığı 'Özgür Bırakılan Dünya' adlı eserinde, atom bombasını öngördüğünü biliyor muydunuz? Wells'in, dünyaca ünlü eseri olan 'Zaman Makinesi', okul gazetesinde yayınladığı bir öyküden hareketle kaleme aldı. Günümüzde dünyanın en özgün oyun ve öykü yazarı olarak kabul edilen Anton Çehov'un eserlerini Fransızcaya çevirmeyi önerdiklerinde, 'Ben bu hikâyelerde Rus insanını anlatıyorum, Fransızlara çok uzak şeyler' demiştir. Popüler olmaktan daha çok duygularını paylaşan Çehov, belki de ününü buna borçlu. Ülkenin sorunlarıyla ilgilenmek yerine onları uzaktan izlemeyi tercih eden elit Rus aydınının simgesi oldu. Anthony Burgess, Otomatik Portakal'ı kanser olduğunu öğrendiğinde karısının geçimini kazanmak için yazdı. Daha sonra bu tanının yanlış konulduğunu öğrendiğinde, dünyaca ünlü bir yazar olmuştu. Albert Camus, korkunç bir trafik kazasında yaşamını yitirdiğinde, üzerinde bir romanın ilk bölümünün bulundu ve kızı tarafından 'İlk Adam' ismi ile bu kitabın yayımlandı. Gabriel García Marquez bizi, gerçekle hayalin girdabına sokup, Latin Amerika edebiyatının atmosferi ile büyüledi. Hiç bitmesin dediğimiz öykülerin başkahramanı yaptı. Peki, Marquez'in 'Yüzyıllık Yalnızlık' isimli eserini, 18 ay boyunca bir odaya kapanarak yazdığını biliyor muydunuz? Çağının tanığı olmanın kabullenmekten değil, yüzleşmekten geçtiğini her eylemiyle bir kez daha anlatan George Orwell'ın, gerçek isminin Eric Arthur Blair'dir. Orwel, ayrıca Hayvan Çiftliği ve 1984 romanları ile en çok dile çevrilen yazar olma rekorunun sahibidir. Tolstoy'un, en önemli eserlerden biri kabul edilen 'Savaş ve Barış'', kopyalama makinelerinin icat edilmediği dönemde yazıldı. Bu yüzden ünlü yazarın eşinin, eserin el yazmasını yedi kere kopyaladı. Edgar Allan Poe, tarihteki en ünlü şiirlerden biri olan 'Kuzgun'u Charles Dickens'ın evcil kuzgunundan esinlenerek yazdı. '

Edebiyat hakkında ilginç bilgi

2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti: Aktau

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

Cengiz Dağcı'nın kaleminden "Üşüyen Sokak"

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti: Aktau

İzimler ve çözümler

Cengiz Dağcı'nın kaleminden "Üşüyen Sokak"

Bir sualim var sana ey dervişler ecesi

Osmanlı’da kadın öğretmen yetiştiren kurum: Darülmuallimat

Öğretmenler gününe özel 7 film

Arama

Edebiyat hakkında ilginç bilgi