Arama
Edebiyatımızın kendine has bahçesi 'divan şiiri'ndeki 17 mefhum
Eski toplumumuzun düşünüş, yaşayış ve sanat sevgisini günümüze taşıyarak klasikleşen edebiyatımız, kültür hafızamızda önemli bir yer edindi. Öyle ki asırlar öncesinde yazılmasına rağmen günümüzde de her kesimden insanın ilgisini çeken ve "kendine mahsus" olan divan edebiyatını Abdülhak Şinasi Hisar, "edebiyatımızın bir has bahçesi" şeklinde tanımlar. Sizler için divan edebiyatında sıklıkla kullanılan 17 önemli mefhumu derledik.
🔶Carub: Süpürge. Divan edebiyatında saç çokluğu, karışıklığı ile bazen süpürgeye benzetilir. Aynı zamanda kirpiklerin deste deste oluşu da süpürgeyi andırır. Bir mübalağa unsuru olarak ele alınan carub aynı zamanda aşık sevgilinin eşiğinde süpürge olmaya razıdır.
Toprak yüzümü nice sürem şol harime kim
Carubdur eşiğine Müjgan-ı hur-ı in
Ahmed Paşa
🔶Davud: Kuran'da adı 14 yerde geçen peygamberdir. Peygamberlik ile sultanlığı şahsında toplayan Hz. Davut, Kudüs'ü ilk defa baş şehir yapmıştı. Hz. Davut sesinin güzelliği ile meşhurdur. O kadar etkili okurdu ki dinleyen kendinden geçerdi. Bundan dolayı gür ve kalın sese Davudi ses denilirdi.
🔶Hz. Davut, eliyle demir plakalardan zırh yaparak geçimini sağlar, devlet hazinesinden yemezdi. 70 yaşındayken 40 yıllık sultan olarak vefat edince yerine yine sultan ve peygamber olan Hz Süleyman geçti.
Mucize bir gülşen-i pakizedir kim istese
Andelib ol gülşene Davud-ı hoş-elhan olurFuzuli
🔶Fağfur: Çin hükümdarlarına verilen addır . Çin'de porselenden yapılan kaplara da bu ad verilir.
O sultan-ı muazzam şehriyar-ı heft kişver kim
Anın fağfur u hakan bendeganından şümar olduFıtnat
🔶Gubar: Toz. Divan edebiyatında gubar sevilen kişinin yüceliğini ve büyüklüğünü anlatmada kullanılır. Sevilen kişinin yolunun toprağının tozu, ayağının tozu anlamlarında kullanılır. Aşık daima sevgilinin ayağının tozuna özlem duyar.
Okudum hattın lebinde kim gubar-ı müşg ile
Çeşme-i can üzre yazmış sure-i Kevser güneş
Ahmed Paşa
🔶Guy u çevgan: Bir meydanda ata binerek, eldeki sopa ve topa vurma sureti ile oynanan bir oyundur. Bu oyuna çevgan denir. Guy genellikle sevgilinin yüzü güzelliği aşığın gönlü yerine kullanılır Çevgan ise sevgilinin saçı dır.
Çevgan zülfü ün nice canı topın urmasın
Gülgun yanağım gibi meydan dutupdururAhmed Paşa