Arama
Edebiyatta mısralara ekilmiş çiçekler
Baharın gelmesiyle kırlardaki çiçek mesaileri de başladı. Özellikle kırsal mahallelerde yaşayanlar, bahar yağmurlarıyla beraber kendiliğinden yetişen papatyalar sayesinde geçimini sağlıyor. Kimi okul harçlığı için kimi de ev bütçesine katkı sunmak için binbir emekle toplayıp kurutuyor papatyaları. Bu bilgiden hareketle, geçimini topraktan sağlayan bir millet olarak, çiçeklerin edebiyata nasıl yansıtıldığını merak ettik. Sizler için mısralara ekilmiş çiçekleri derledik.
Türk edebiyatında çiçeklerden söz eden ilk eser olarak Divânü Lügati't-Türk anılabilir. Sözü edilen çiçeklerin hepsi, hiç şüphesiz, kır çiçekleriydi.
🌸Klasik Türk şiirinde isimleri bizzat zikredilmek suretiyle, geçen 28 çiçek şöyledir: gül (verd), nesrîn, nesteren; lâle, şakâyıku'n-nu'mân; sünbül; nergis, ('abher), zerrîn, zerrîn-kadeh; nevrûz; benefşe (menevşe); yâsemin (semen, yâsemen); sûsen; nilûfer (nîlû-per, nîlû-berg), çadır çiçeği; reyhân, fesleğen; karanfil (karanfül); za'ferân; şebbû (şebbûy); zanbak; buhûr-ı Meryem, bahûr-ı Meryem; leylâk; merzengûş (mercanköşk), sedâb, lisânü's-sevr."
🌸Şebboy turpgiller ailesine mensup oldukça güzel bir görüntü ve kokuya sahip bir çiçek türüdür. Kokusu ile meşhur olan bu çiçek adını, Farsçadaki şebbuy yani gece kokusu kelimesinden alır. Hem saksıda hem de bahçelerde oldukça kolay bir şekilde yetişir. Geceleri açması ve güzel kokması nedeniyle en çok sevgilinin zülfü ve saçlarıyla ilişkilendirilir.
"Bin kılıkta dolaşır o, bin yüzle büyür,
Kuşla uçar gökte, akçıl bulutla geçer,
Başak tutar mayısla, öter bir avaza
Cırcır böcekleriyle güneşli ovada,
Bir makasla biçer de Zaman'ı, morumsu
Gündüzler, yeşilimsi akşamlar dikinir.
Denizden havaya, sevdadan düşlere dek
Açılmaz, kurcalanmaz ne varsa, içinde.
Surların taşlarında biten ot ve incir,
Rüzgârlı Osmanlı çayırları ve şebboy,
Kırık yazıt, selvili çeşme, kiralık ev
Onun sultanlığında serpilir ve ölür.
Duman gibi sinsi, masal tilkisi kadar
Kurnaz, öylesine güzel ki akıl durur."
Oktay Rifat
🌸Zambak familyasının, Lilium cinsinden genellikle soğan ile üreyen mevsimlik çiçekli bitkilerin adıdır. Zambakgiller familyasında bu cinse ait 110 civarında bitki türü vardır. Genellikle bahçede, ancak saksıda da yetiştirilir. Bazı türleri güzel kokuludur.
🌸Zambak, beyazlığı ve zarafetiyle ön plana çıkar. Doğal olarak zambağın anlam çerçevesini; güzel, serdâr, yüz, şiir, devât, name gibi öğelerin oluşturmasında bu ince, uzun, beyaz, güzel ve zarif özelliklerinin etkili olduğu bilinir.
