Fuzuli'nin Şikayetname'si
Divan şiirinin köşe taşlarından biri olan Fuzulî Arapça, Farsça ve Azeri Türkçesi ile verdiği eserlerle 16. yüzyıldan itibaren adını duyurmuş büyük bir şairdir. Şairin, bilinen eserlerinden biri olan Şikayetname, emekli maaşını alamaması üzerine vakıfta gördüğü yozlaşmayı Celalzâde Mustafa Çelebi'ye ilettiği mektubun adıdır. Peki, dönemi için önemli bir çıkış olan Şikayetname'nin içeriği nedir, Fuzuli neyden ve niçin şikayet etmiştir?
Giriş Tarihi: 10.01.2020
09:50
Güncelleme Tarihi: 10.01.2020
10:21
Çaresizlikle "yalnızlığına" çekilen şair
Dedim: - Kanun uygulayıp teftiş etseler bu tuttuğunuz yolun fesadı bulunur. Dediler: - Bu hesap, kıyamette alınır. Dedim: - Dünyada dahi hesap olur, haberin işitmişiz. Dediler: - Ondan dahi korkumuz yoktur, müfettişleri razı etmişiz.
Gördüm ki sualime cevaptan başka nesne vermezler ve bu berat ile hacetim kılmağın reva görmezler, çaresiz mücadeleyi terk ettim; karamsar ve kırgın, yalnızlık köşeme çekildim."
Şikayetname’de görülen ana konular
Karşılıklı sohbet şeklinde inşa edilen eserde, rüşvetin yaygın olduğu, alacaklılara haklarının verilmediği gözlemlenir. Toplum düzenindeki yozlaşma, devlet dairelerini de etkilemiştir. Eserde, özellikle memur tipine karşı getirilen ciddi bir eleştiri vardır. Memuriyetteki usulsüzlükler, memurların kaba ve alaycı davranışları eserin konuları arasında yer alır.
Devlet idaresindeki aksaklıklar
Fuzuli, eserinde genel olarak devlet idaresinde meydana gelen aksaklıkları ve bu durumdan duyduğu rahatsızlıkları dile getirir.
Şikayetname’deki memur tipi
Hesap ve yozlaşmanın şikayet niteliğinde bildirildiği bu eserde, Fuzuli dönemindeki bozulmuş memur tipini anlatmaktadır. Birçok klasik edebiyat ürünlerinde olduğu gibi Şikayetname'nin de hakim atmosferi tasavvuftur. Fuzuli, tasavvufi bir bakış açısıyla dönemin memurlarının, ne dünyevi ne de uhrevi hesabı önemsediklerini eleştirir.
Alamadığı hakkını kalemiyle savunan şair
Fuzuli evkaftaki memurların kibirli hallerini, ukala ve işgüzarlıklarını kalemiyle onlardan intikam alırcasına eleştirir.