Arama
İkinci Yeni şiirinin öncü şairi: Cemal Süreya
Edebiyat, bir kültürün temel unsurudur ve insanlık tarihi için de ortak bir mirastır. Türk edebiyatının öne çıkan şairlerinden biri olan Cemal Süreya hayatı ve eserleriyle bu mirasa önemli katkılar sağlamıştır. Şair, yazar ve çevirmen olarak tanınan Cemal Süreya, sanat yaşamında pek çok alanda eser vermiş ve yaklaşık 40 kitabı Fransızcadan Türkçeye kazandırmıştır. İkinci Yeni şiir hareketinin de en önemli isimlerinden biri olan şairin Türk edebiyatına olan katkılarını sizler için hazırladık.
◼ 1937'de, 23 yaşında olan annesini kaybeden Süreya, iyi bir eğitim almak için babası tarafından İstanbul'da yaşayan halasının yanına gönderildi. Halasının yanında yaşadığı bir yılın ardından babası, diğer kardeşlerini de alarak İstanbul'a geldi ve çalışmaya başladı.
◼ Annesinin ölümünün ardından babasının yaptığı yeni evlilik sonrasında üvey annesinden eziyet gördüğünü anılarında bahseden küçük Süreya, o yıllarda ailesinden gizlice parasız yatılı okumak için sınavlara başvurmuştu.
◼ Okul yıllarında edebiyat ve Türkçe derslerindeki başarısıyla öğretmenlerinin hemen dikkatini çekti. 1947'de parasız yatılı olarak girdiği Haydarpaşa Lisesi'nin ardından, 1950'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü'nden mezun oldu.
◼ Ortaokulun yıllarında Dostoyevski'yle tanışan Cemal Süreya, Karamazov Kardeşler romanının üzerindeki etkisini şöyle açıklar: "Aslında ikinci bir doğum tarihim de var benim: 1943. Dostoyevski'yi okudum, ondan sonra hiç huzur kalmadı bende. Beni edebiyata, şiire iten şeylerde tuhaf bir şekilde en çok bir romancının, Dostoyevski'nin etkisini buluyorum."
◼ Cemal Süreya, üniversitede öğrenciyken 23 Kasım 1953'te Seniha Hanım ile evlendi. Çiftin 3 Ağustos 1955'te kızları Ayçe dünyaya geldi.
◼ Okuldan 1954'te mezun olan ve aynı yıl Eskişehir Vergi Dairesinde stajyer olarak göreve başlayan Süreya, Teftiş Kurulu sınavını kazanarak 11 Ağustos 1955'te maliye müfettiş yardımcısı olarak İstanbul'a gitti. Yaşamı boyunca darphane müdürlüğü, Kültür Bakanlığı'nda danışma kurulu üyeliği, 25 yılı aşkın Türk Dil Kurumu üyeliği gibi çeşitli işlerde çalıştı. Cemal Süreya ayrıca yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük, çevirmenlik de yaptı.
◼ Süreya'nın ilk şiiri "Şarkısı Beyaz", 1953'te "Mülkiye" adlı okul dergisinde yayınlandı. Şair, "İkinci Yeni" hareketinin öncülerinden biri olarak kabul edildi.
◼ "Gül" şiiri, 23 yaşında iken Yeditepe dergisinde yayımlandı; bu dönemde Sezai Karakoç, Muzaffer Erdost, Nihat Kemal Eren ve Hasan Basri gibi isimlerle yakın arkadaşlık kurdu.
◼ 1 Ağustos 1960'ta "Papirüs" dergisini kurdu ancak ilk etapta bu derginin ömrü uzun olmadı ve üçüncü sayıdan sonra Temmuz 1961'de dergiyi kapatmak zorunda kaldı.
◼ 1965'te arkadaşları Sezai Karakoç ve Doğan Yel ile birlikte Maliye Bakanlığı'ndan ayrılarak 1966'da "Papirüs"ü tekrar okurla buluşturdu ve dergi 1970'e kadar düzenli olarak aylık yayınladı. Papirüs dergi, o dönemde şairler için bir okul görevini gördü.