Arama
İlahi aşkın yolcusu: Yunus Emre
Mutasavvıf ve halk şairi Yunus Emre; İslam'ın sabır, kanaat, hoşgörü, cömertlik, iyilik, fazilet değerlerini benimsemeye yönelik telkinleriyle yüzyıllardır insanlığa ışık saçıyor. Onun dizeleri, Anadolu'nun karanlık çağında diken içinde açan güllerin en ihtişamlı; fakat bir o kadar da sade olanıdır. Arapça din, Farsça ise belagat dili olarak görüldüğü bir dönemde Türkçenin kültür dili olmasında önemli rol oynadı. Peki, Yunus Emre kimdir? Yunus Emre hayatı ve şiirleri...
İlim ilim bilmekdür ilim kendin bilmekdür
Sen kendüni bilmezsin ya nice okumakdur.
Dört kitabun ma'nisi bellüdür bir elifde
Sen elif dirsin hoca ma'nisi ne dimekdür
Dört kitabun ma'rusin okudum tahsil kıl
Işka gelicek gördüm bir ulu heceyimiş
Bilinmeyen kelimeler sözlüğü🔎
Ma'ni: Anlam
Işk: Aşk
➡ Bu dizelerden hareketle Yunus Emre'nin Arapça ve Farsçanın yanı sıra, tefsir, hadis, İslam tarihine vakıf olduğunu söyleyebiliriz.
"Işka gelicek gördüm bir ulu heceyimiş" dizesinden yola çıkalım👇
Bir uzun hece olarak nitelediği "ışk" yani aşk, Arap harfleriyle ayın, şın ve kaf ile yazılır. "Şın" yazılış özelliği itibariyle istenildiği kadar uzatılabilen bir harftir. Yani "şın"ı isterseniz bir satır kadar uzatarak "aşk" kelimesini yazabilirsiniz.
Medrese tahsili olmayan kimsenin böylesine ince bir detaya gönderme yapamayacağı kanaati hakimdir.
Hak aşığı Yunus Emre'nin sözleri ve şiirleri
Onun dizeleri, Anadolu'nun karanlık çağında diken içinde açan güllerin en ihtişamlı; fakat bir o kadar da sade olanıydı.
➡ Yunus Emre'nin düşünce dünyasını "Allah aşkı, tevhid düşüncesi, ahlak ve gelenek" gibi dört önemli kavram oluşturur.
➡ Yunus'a göre ahlak, insani olmayan davranışları terk edip ilahi yaradılışa yönelmekti. Ahlaki olmayan davranışlar, Yunus'un şiirlerinde "yaramaz" kelimesiyle ifade edilir. Onun düşüncesine göre, bu kötü hasletlerin "yarar" davranışlara dönüştürülmesi, insan-ı kamil olmanın esasıydı.
➡ Yunus Emre, Türkçenin kültür dili olmasında önemli rol oynadı. 13. yüzyılda Arapça din, Farsça ise belagat dili olarak görülürdü. Medrese tahsili gören kişiler Arapçayı, yazar ve şairler Farsçayı, devlet ise her iki dili kullanırdı.
➡ Böyle bir ortamda Yunus Emre, halkın dili olan Türkçeyi tercih ederek İslam tasavvufunu sade, samimi ve derin bir şekilde işledi. "Eski Anadolu Türkçesi" olarak adlandırılan tarihi devrin gelişmesinde önemli rol oynadı.
➡ Çağdaşı Mevlana, Ahmed Fakih gibi mütefekkirlerden farklı olarak Türkçeyi kullanarak daha çok insana ulaştı.
🔶Yunus Emre'yi kültürümüzde ayrı bir konuma taşıyan ve "Bizim Yunus" olarak adlandırmamıza sebep olan vasfı; insana karşı yaklaşım biçimidir.
🔶Anadolu'da istilaların ve göçlerin yaşandığı dönemlerde, halk büyük bir endişe ve karmaşıklığın içine sürüklenmişti. Anadolu'da uzun süren bu kargaşa ortamında Yunus'un aşk, inanç, hoşgörü, birtakım değerlerle harmanlanan şiirleri insanlara merhem olmuş ve asırlarca şifa dağıtmıştır.
🔶 Toplumsal birlik ve beraberliğin oluşmasında büyük bir rol oynayan Yunus'un dizeleri, Anadolu irfanını ve bu toprakların ruhunu yüzyıllar boyunca ayakta tutmuştur.