Arama
İlginç bilgilerle Ahmet Hamdi Tanpınar
Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Huzur, Beş Şehir gibi klasikleşen kitapların yazarı Ahmet Hamdi Tanpınar'ın, adını ilk kez "Musul Akşamları" şiiriyle duyurduğunu biliyor muydunuz? Peki, Yahya Kemal Beyatlı'nın etkisiyle İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne girdiğini ya da Sergei Eisenstein, Ingmar Bergman gibi yönetmenlerin filmleri üzerine eleştiriler kaleme aldığını? Tanpınar'ı doğum yıl dönümünde ilginç bilgiler ve altı çizili satırlar ile hatırlıyoruz.
Türk musikisiyle de ilgilenen, eserlerinde zaman duygusunu, mazi düşüncesi ve rüya estetiğini sıkça işleyen yazar, psikolojik tahlillere geniş yer verdiği hikâye ve romanlarında batılılaşma ve gelenekler arasında kalan kişilere odaklandı.
Tanpınar'ın 1948'de tefrika halinde yayımlanan "Huzur" eseri, 1949'da kitap haline getirilerek okuyucuyla buluştu.
Usta edebiyatçının, Türk insanının Doğu ile Batı arasında bocalamasını irdeleyen "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" eseri 1961'de yayımlandı.
Tanpınar, kendisinin şiirle ilgisini ise şöyle tarif etti: "Şiirde dolayısıyla kendimin, hikaye ve romanlarımda kendimle beraber mümkün olduğu kadar hayatın ve insanların -benden başkalarının- peşindeyim."
Mahur Beste" ve "Huzur" eserleriyle birlikte üçleme oluşturan, Anadolu'da süren Kurtuluş Savaşı ile İstanbul'daki aydınlarla halkın farklı kesimlerinden insanların değişen hayatlarını işleyen "Sahnenin Dışındakiler" kitabı ise 1950'de tefrika edilip, vefatından sonra 1973'te basıldı.
İstanbul, Bursa, Ankara, Erzurum ve Konya şehirlerini doğal, tarihi ve kültürel yapılarıyla anlattığı "Beş Şehir" isimli eseri de kaleme alan Tanpınar, romanlarında gerçekçi ve sosyal sorunlara eğilen tarzıyla dikkati çekti. Edebi eserin ana unsurlarını mükemmeliyet, hayat tecrübesi ve dil temellerine oturttu.
Geçirdiği kalp krizi nedeniyle 23 Ocak 1962'de İstanbul'da vefat eden usta edebiyatçı, Aşiyan Mezarlığı'nda Yahya Kemal'in mezarının yanı başına defnedildi. Mezar taşında, kendi dizeleri olan "Ne içindeyim zamanın/Ne de büsbütün dışında" ifadeleri yazılan Tanpınar'ın tamamlayamadığı ve öldükten sonra notları içerisinden toparlanarak yayına hazırlanan romanı "Aydaki Kadın" 1987'de basıldı.
Tanpınar ayrıca, Sergei M. Eisenstein, Ingmar Bergman gibi yönetmenlerin filmleri üzerine de eleştiriler kaleme aldı, üç adet de senaryo yazdı.
Zaman şairi Ahmet Hamdi Tanpınar'dan okunması gereken 10 kitap