Arama
İlk çocuk dergisi: Mümeyyiz
Osmanlı'da eğitim politikalarının düzenlenmesinin ardından Tanzimat ile birlikte çocuklara yönelik süreli yayınlar da ortaya çıktı. Osmanlı'da eğitimin önemli bir parçası olarak kullanılan çocuk dergilerinin ilki Mümeyyiz'di. Alanında ilk olmasına rağmen bir hayli kapsamlı hazırlanan dergi, çocukların genel kültür ve ahlak noktasında en mükemmel şekilde gelişimlerini amaçladı. Peki, derginin içeriği nasıldı? Dergide neden şiirlere yer verilmedi? İşte ilk çocuk dergisi Mümeyyiz hakkında detaylar…
📌Çocuklara yönelik olması dolayısıyla, derginin her sayısının çocukların ilgisini çekmek için birbirinden farklı renklerde basılmasına özen gösteriliyordu. Bu renkler; "pembe, yeşil, turuncu, kahverengi, yavruağzı, sarı, mavi, mor" ve bunların değişik tonlarından ibaretti.
📌Derginin büyük harflerle yazılı isminin altında, "Çocuklar için gazetedir." ibaresi yer alıyordu.
📌Mümeyyiz ilk çocuk dergisi olmasına rağmen kendisinden sonraki dergilere göre uzun ömürlü oldu.
📌Mümeyyiz'in amacı toplumun geleceği olan çocuklara iyi ahlak, terbiye ve tahsil konusunda onların anlayacağı dille bilgi vermekti.
📌Mümeyyiz gazetesinin eki olarak yayın hayatına başlayan Mümeyyiz dergisi 15 Teşrinievvel 1869 tarihli ilk sayısının "Maksûd" başlığında çıkış amacını şöyle tanımladı:
"(…) Çocuklara (…) hüsn-ü ahlak ve terbiyeye ve tahsil-i maarif ve kemâlât-ı insaniyeye dair büyüklerimizin te'lîfatlarında gördüğümüz bahisleri çocukların anlayabileceği ibarelerle yazmaktır(…)"
📌Çocukların nasıl davranması gerektiği hususuna da yer veren dergi, şu cümleleri de ekledi:
"Şimdi bir de şu sizin için çıkardığımız gazetede ne yapmalıyız, nasıl mektebe gitmeli, derse nasıl çalışmalı, nasıl okuyup yazmalı ve ana babamıza ve hoca efendilere nasıl itaat etmeli, onları yazacağız ve dünyada iyi ve herkesin beğeneceği huylar nedir ayıplayacağı şeyler nelerdir onları size bildireceğiz."
Bu dergi ile ilgili önemli bir diğer özellik hayal ürünü bir takım faydasız sözden ibaret olduğu gerekçesiyle şiire yer vermemesiydi. Bu tutumlarından hareketle derginin tamamen didaktik bir çizgide olduğunu kanısına varmak mümkündür.
📌Mümeyyiz dergisinin hedef kitlesi ilköğretim çağındaki çocuklardı.
📌Pedagojik açıdan çok önemli bir süreci kapsayan bu yaş aralığına en iyi eğitimi vermek amaçlanmıştı.