Arama
İsmet Özel kimdir?
Edebiyatımızın yaşayan en önemli kalemlerinden biri olan İsmet Özel sadece şair değil, düşünür kimliğiyle de her zaman ön plana çıktı. Düşüncesinde, şiirinde, varoluşunda devamlılık olan ender yazarlardan biri oldu. Sizler için, 1963 yılında yayımladığı ilk şiirlerinden itibaren, şiiri biçimlendiren ve kendine has bir patika çizen İsmet Özel'in doğum yıl dönümünde 10 farklı portresini derledik.
İsmet Özel, 1972 yılında girdiği Hacettepe Üniversitesi, Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. Ardından Fransızca okutmanlığı yapmaya başladı. Özel, sonradan Mimar Sinan Üniversitesi adını alan bu okuldan 1998 yılında emekli oldu.
İsmet Özel eserlerinde Türkiye'nin ya da dünya sisteminin mekanizmasını anlatırken "insan"ı her zaman merkeze aldı. Felsefenin eşlik etmediği yazısı neredeyse yoktur; Tahrir Vazifeleri başlı başına bir felsefe metnidir. Türk okuru Tahrir Vazifeleri'ni yeterince okumadı, yeterince anlamadı.
İsmet Özel hayatı boyunca bir kendilik bilgisi üretti, bir kampın adamı, sözcüsü olmayı varoluşuna kabul ettiremedi.
Müslümanlara, Türklere alelade, sıradan insan olmama, biricik kalma şuuru için çırpındı; o kendisi gibi Müslümanların da kâfirinden ayrı bir hayat yaşaması, varoluş sergilemesi için yazdı, Müslümanlar "herkesleşmek", sıradanlaşmak, basit bir Batı mukallidi olmak için yırtındı.
İsmet Özel'in şiire başladığı zamanlarda Türk edebiyatının en önemli şairleri İkinci Yeni akımına mensup idi. "Ben bu şairlerin ortaya koyduklarını kendi yazma serüvenim için başlı başına bir imkân olarak gördüm. İşte, neyi yazdığım ön plana çıkmaksızın yazmanın önemini yaşayabilirdim. Benim başından beri istediğim şey buydu."
Sözlerinden anlaşılacağı üzere,Özel de bu şiir akımından etkilendi. Çıkış noktası "İkinci Yeni" şiiridir diyebiliriz. Ancak Özel, Fransız ve özellikle İngiliz-Amerikan şairlerinden beslendi. T.S. Eliot, Dylon Thomas, Ezra Pound gibi isimler bunlardan bazılarıdır.
İsmet Özel, edebi yönünün dışında, aynı zamanda bir fikir adamıdır. Özel edebiyata ilk başladığı yıllarda, Marksist eğilimler gösterir. İşte o yıllarda, şimdilerde çok farklı kutuplarda olduğu Ataol Behramoğlu ile birlikte Halkın Dostları adında bir dergi kurar. Dergide ideolojisi doğrultusunda yazılar kaleme alır.
1971 darbesinden sonra kendisini İslami çevre içerisinde değerlendirir. 1974'te Diriliş dergisinde yayımlanan "Amentü" ile mistik bir anlayışa geçer. Edebiyatımızın Özel şairi kendisini son derece cesurca ifade etme tutkusundan hiçbir zaman vazgeçmedi.
Dünyaya gelmeyi saldırıya uğramak şeklinde yorumlarken Heidegger'in fırlatılma istiaresini kullandı, dünyayı savaş meydanı olarak okurken de dünya hayatını bir hurma ağacının dibinde gölgelenme hadisi zihnindeydi. "Ortama uymuyorum çünkü dünyada evimde değilim" düşüncesi insanın tamamlanmamış bir proje olduğuna inandı.
Kim tamamlayacak bu projeyi… Hiçbir zaman insanı mutlaklaştıran bakış açısına girmedi, Allah'ın takdirini bir ehli sünnet müdafii olarak zihninin merkezine yerleştirdi. İnsanın özü olduğunu söyleyen klasik felsefeye karşı çıktı, insanın özü-nün değil tarihinin olduğunu söyleyerek sorumluluğunu yüzgeri eden insan varlığının foyasını çıkardı. Kimse kötüyü, çirkini, gavura has olanı yapıp özünü suçlamasın, insan ve dahi Müslüman yaptıkları kadar insan ve Müslümandı.