İsmet Özel'e göre şiir nedir, nasıl okunur?

📘 İsmet Özel, 'Şiir Yazma Kılavuzu' adlı eserinde kendi sanatı ve şiiri hakkında önemli izahlar yapar. Ona göre şiir görüşleri, sağlam bir temel üzerine oturtulması gerekir. Nitekim şu benzetme ile tezini açıklar: 'Gençlik yıllarımda omuzları üzerinde kafa taşıyan bir adam olmaya çabaladım; yıllar ilerleyince birçok şey gibi bu alandaki çabalarımın yönü de değişti, şimdilerde 'omuzlara' sahip olmaya belki daha bir özeniyorum. Şiir, gençlik yıllarımda, Üzerine titrediğim bir şeydi; bugünse şiirin üzerine titrenilecek bir şey olduğunu kavrayabilmek için ayrıca bazı titizlikler gerektiğini anlıyorum. Bu anlayış içinde Türkiye'deki şiir okuyucusunun, eski bir tanışım olan şiir okuyucusunun karşısına şiir üzerine bir metinle çıkabilme yürekliliğini buldum. Bu yazıların bir mazereti varsa, o da 'baş' ın ancak 'omuzlar' üzerinde durabileceğine olan inancımdır.' İsmet Özel kimdir? 📕 Bazı dönemlerde, edebiyatımızın en kadim türlerinden biri olan şiire ilgi azalıp adeta yüzüne bakılmaz hale geldi. Bu bağlamda Özel, edebiyat ortamında şiirin gerçek değerini hatırlatılması gerektiğini söyler. Bu görevi de kendisi üstlenir: 'Şiirin yüzünü hiç kimsenin hatırlamadığı bir dünyada birinin kalkıp, şiirin tanınmaya değer bir yüzü olduğunu, ortalıkta dolaşan renkli ve solgun yüzlerce hayaletin yalnızca maskeler olduğunu söylemesi lazım.'' 📒 İyileştirici fonksiyonları bulunan sanat ile toplum arasında etkileşim vardır. Toplumun seviyesi sanatı, sanatın seviyesi toplumu besler. Şiir, yaşanılan kötü durumlar ve bütün olumsuzluklara rağmen insanda savunulmaya değerler olduğuna inanıldığında gelişir. 'Şiir hayatiyeti korumak için ortaya atılır. Yaşanılan bütün çirkinliklere, kötülüklere, haksızlıklara rağmen insanda savunulmaya değer, canlılığı korunmaya değer bir şeyler olduğuna içten içe ve kesinlikle inanıldığı zaman şiir serpilir ve çiçek açar.' İsmet Özel'in okunması gereken kitapları 📚 Usta kaleme göre şiir yazılmasının asıl sebebi, anlaşılmazları belirgin hale getirmek bunun yanı sıra bilinen bir durumu daha da anlamlı kılmaktı. 'Şair şiirle bizim hem günlük hayatta yaptığımızdan, hem de bilimsel ve felsefi metinlerde yapılandan daha farklı bir şey 'yapar'. Şiir sözün belli bir anlamda yeniden doğması, can kazanması, belki dirilmesidir.' 📘 İsmet Özel'e göre şiir yaşamın olağan akışındaki 'ekmek yeme, ayakkabı giyme' durumlar gibi gerekli fakat nedeni araştırıldığında ciddileşen faaliyetlerdir. ''Sokaktaki adam. 'Ekmek nasıl yenir?' biçimindeki bir soruyu saçma bulur. Biri kalkıp da ona, 'Ayağındaki pabucu nasıl giydin?' diye soracak olursa, delilerle uğraşmaya niyetim yok diye düşünüp belki cevap bile vermez. Ama bu sorular önemli, ciddi sorulardır ve cevapları, 'Şiir nasıl okunur?' sorusunun cevabı kadar çetindir.' İsmet Özel'in hafızalara kazınan şiirleri 📖 İsmet Özel, iyi bir şiir okuyucusunun nasıl olması gerektiğinin ipuçlarını da verir. Ona göre şiir okumak ciddi bir iştir ve bunu ancak yaşamının bir parçası haline getirenler başarır. Bir şiiri okumak için ona hazırlıklı ve adeta muhtaç olmalıdır. Sanata olan muhtaçlık ideolojilerden ve özentilerden uzak olması gerekir. 'İnsanın insanlarla olan bağlantısı ve insanın çevresiyle olan ilişkisi yüzünden yüreğinde, kafasında beliren çatlak belli bir duyarlık sahibi herkesi şiir okumaya muhtaç hale getirir. Getirmiyorsa artık kafaların, yüreklerin yerli yerinde bir işleyişi kalmamış demektir. Bu insanların şiir okumaları, okuduklarını siyasetin söz dağarcığına, bilimsel hurafelerin kuru mantığına tercüme etmekten ibaret. Böylece şiirle azdırılmış bir ideoloji, ideolojiyle yere çalınmış bir şiir özentisi kaplıyor zihinleri. Bu yozlaşmanın tek nedeni şiir okumaya girişeceği beklenen kişinin kafasındaki siyaset kalıplarının, soyut inanç kalıplarının müdahaleciliğidir. Bu donuk hayaller, şiirin devingen gerçeğini karartırlar.' 📚 Usta kaleme göre şiir, yaşama dair görüşlerimizi ve bunu ispata çalışan delilleri aramak için okunmaz. Bu ancak vakit kaybı olur. Bir şiir, sahip olunan dünya görüşü nedeniyle iyi ya da kötü olarak değerlendirilemez. 'Biz bir şiiri herhangi bir dünya görüşü sahibi olmak ya da bir dünya görüşü içinde haklı delillerle kendimiz beslemek için okumayız. Bu yüzden de şiirin iyi ya da kötü oluşu o şiirde yer alan yargıların doğru veya yanlış kabul edilmesiyle ilgili değildir. Eğer benimsediğimiz düşünceler, sahip olduğumuz değer yargıları dolayısıyla şiir okuyacaksak vakit kaybetmiş olacağız.' İsmet Özel'i derinden etkileyen 'gönül dostu' 📕İsmet Özel, şiir yazmak ile insan olmak arasında bir münasebet kurar. Ona göre sanatçı eserlerinde 'bütünü arar'. 'Şiir okumak isteriz, çünkü bütüne, bütünümüze, bütün içindeki yerimize varma zorluğunu bu insani ve insan dışı aygıtla yenmek isteriz. Şiir bu anlamda bir 'yerine getirici', bir silah, bir kalkandır.' Halkın Dostları'ndan Hakk'ın dostlarına İsmet Özel 📘Bir bütün olan şiir imge, ölçü, kelime gibi birimlere ayrılamaz. 'Kelime, sınırlı bir birim değildir. Renk, çizgi, ses gibi ölçüye gelmez. Bir anlamda kelime insandır ve insanın içine, dışına ve bütün yönlere sonsuz genişlemesidir. Şiir kelimenin bir belirti olmasının ötesinde başlayan bir şeydir.' İsmet Özel'den 1 kelime 1 cümle 📖 Şiir önceki veya sonraki edebiyatçıların yapıtlarıyla karşılaştırılmadan yaşadığı zamanın çerçevesinde değerlendirmelidir. Okuyanlar da alışılmış düşünce kalıplarını kırarak, bu anlayışların dışına çıkarak şiir okumalıdırlar. Şiir okuyucusu genellemelerden kaçınmalıdır. 'Her şairin belirgin bir dünyası, her şiirin oturmuş, belirgin bir maddesi vardır. Eğer şiir üzerine konuşulacaksa genel sözlerin, her özel durumda yeniden gözden geçirilmesi, en azından o özel durum uğruna daha da derinleştirilmesi kaydıyla konuşulmalıdır.' 📘 İsmet Özel, insanların şiir okuma nedenini yokluğunu hissettiğimiz bir şeyleri tamamlamak, zorluğu gidermek ve nihayet doyum sağlamak olarak açıklar. Peki, eksikliği hissedilen şeyler ve zorluklar nelerdir? Yokluğunu hissettiğimiz şeyler; tamam olma, bütüne ait olma duygusudur. Doyum ise bütüne ait olduğumuzun inancının pekişmesidir. Şiir okuma yoluyla gidermeye çalıştığımız zorluğu ise şöyle açıklar: 'Şiir okumak isteriz, çünkü bütüne, bütünümüze, bütün içindeki yerimize varma zorluğunu bu insani ve insan dışı aygıtla yenmek isteriz.'' 'Niçin şiir okuruz? Herhalde yokluğunu hissettiğimiz bir şeyleri tamamlamak, bir zorluğu gidermek ve nihayet bir doyum sağlamak için. Çünkü insan ne yaparsa hep bunun gibi 'muharrikler' itkisiyle yapar.' İsmet Özel'in şiirlerinde kullandığı kelimeler 📚 İyi ile kötünün iç içe geçtiği, insanın kendine ve doğaya yabancılaştığı, bayağılaşmanın arttığı günümüzde şiir, insanları gaflet uykusundan uyandırma ve dünyanın yozlaşmasına karşı bir direniş görevi üstlenir: 'Şiir başkaldıranların, haksızlığa uğrayanların sesidir, evet; çünkü şiir çoğunluğun kabullerindeki hapishaneyi, herkesin rahatlık duyduğu değerlerdeki işkence aletini görebilme ayrıcalığına sahip insanların yakınlık duydukları bir etkinliktir. Şiir okumak bu büyük hapishanedeki kardeşlerin birbirlerinden haberleri olmalarına, işkenceye birlikte direnmelerine yarar.' 📒 İnsanlar güzel ve değerli buldukları her şey için şiir kelimesini kullanır. Sanatın güçlü yanını gösteren bu duruma İsmet Özel karşı çıkar. Ona göre şiiri her şeye bulaştırmak onu kimliksizleştirir. 'Bence şiiri her şeye bulaştırmak, her şeyi de şiire batırmak doğru değil. Böyle bir tutumu benimseyecek olursak hem şiiri sanki hiçbir belirgin vasfı yokmuş gibi kimliksizleştiririz, hem de şiirin belirgin vasıflarını yalnızca biçim özellikleri düzeyine indirmiş oluruz, yani şiir dilin süslü bir durumu olur sadece. Şiir ancak kendi onuruna sahip çıkarak bize kadar gelirse şiirdir. Başka bir etkinlik içinde şiir aramak fanteziden öte anlam taşımaz. Eğer bilimde, felsefede, diğer sanatlarda, siyasette, gündelik hayatta 'şiir' olan bölgeler varsa söylenen veya yazılan şiire ne gerek var? Şair kim?' İsmet Özel'den hayatı anlama kılavuzu Kaynak: İsmet Özel- Şiir Okuma Kılavuzu, Orhan Güdek- İsmet Özel'in

İsmet Özel'e göre şiir nedir, nasıl okunur?

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

"Uluslararası Ankara Caz Festivali" Kerem Görsev Trio konseri ile başladı

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Rahman’ın has kulları

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

PODCAST I İsrail'i kuran karanlık aile

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Osmanlı'nın Balkanlar'daki 5 eseri

Hz. Hafsa'nın (ranha) hiç kapanmayan penceresi

İslam mimarisinin çekirdek kavramı: Mekan

Avrupa'nın acımasız yüzü

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

Hayatı ve fikirleriyle Yazıcızadeler

Arama

İsmet Özel'e göre şiir nedir, nasıl okunur?