Arama
İstanbul divan şiirinde nasıl yer edindi?
İstanbul, her dönemde edebiyatın vazgeçilmez ilham kaynağı olmuş, yazarlar ve şairler İstanbul'un ihtişamını eserlerinde büyük bir titizlikle işlemişlerdir. Osmanlı tarihinde İstanbul'un başkent oluşu ile divan şiirinde İstanbul dönemi başlamış ve şairler yüzyıllarca, İstanbul'u doğal güzellikleriyle birlikte eserlerine konu edinmişlerdir. Peki, İstanbul divan şiirinde nasıl yer edinmiştir?
Nef'i o dönemin en popüler eğlence mekânı olan Kağıthane'yi
"Mahşer olmuş sahn-ı Kâğıthane dünya bundadır
Cennete dönmüş güzellerle temâşâ bundadır" beyti ile güzeller.
Divan şiirinin en büyük kaside şairlerinden biri kabul edilen Nef-i, özellikle hicivleriyle ünlendi. Devlet ileri gelenleri hakkında kaleme aldığı hicivleriyle tepki çektiyse de IV. Murad tarafından korundu. Padişaha söz vermesine rağmen hicvetmeyi sürdürdü.
"Bû Şehr-i Sitanbul ki bi misl ü behâdır
Bir sengine yekpare 'Acem mülkü fedadır"
Aynî, son Karaman Beyi Kasım (1474-1483) ile onun saltanat mücadelesinde desteklediği Karaman Valisi Cem Sultan'ın (ö. 1495) meclislerinde bulunmuş; şair olarak asıl ününü ise İstanbul'un fethi vesilesiyle kaleme aldığı şiir ile kazanmıştır. İstanbul'un fethiyle ilgili şiiri onu dönemin tanınmış şairleri dahil etmiştir. Kimi şiirlerinde yaşadığı döneme ilişkin siyasi bilgiler yer alır.
Şehr-i âzam kim binâsı gerçi mâ u tıyndedür
Ya anun üstündedür cennet yahud altındadur
Bu haber kim söylenür hem zâhir ü bâtındadur
Revnakı bu kâ'inâtun şehr-i Konstantindedür
---
Feth idüp Sultan Muhammed anda çün câ eyledi
Kâr-i âlîler yapub firdevs-i a'lâ eyledi
Değmemiş ey Aynî pür gılman ü havrâ eyledi
Revnakı bu kâ'inâtun şehr-i Konstantindedür
Şair Mehmed Nebîl Bey'in kızı olan Şeref Hanım, 1809 doğumludur. Devrinin şairlerinden farklı olarak şiirlerinde sade ve samimi bir anlatımı tercih etmiştir. Daha çok Kerbela mersiyeleri ile tanınan şair, her yıl Muharrem ayında bir mersiye kaleme almış olup Dîvan'ında yer alan 677 şiirin 16'sı Kerbela mersiyesidir. Hüzün içinde geçen yaşamını şiirlerinde nükteli bir şekilde ifade eden şair 1861 yılında vefat etmiştir.
KITA
Gencîne-i irfân olan İslâmbûl
Mahbûbe-i büldân olan İslâmbûl
Müştâk seni görmeğe gayretle Şeref
Ey mecmâ'-i yârân olan İslâmbûl