Arama
İstiklal Marşı yarışmasında finale kalan şiirler
Milli marşlar, bir ülkenin bağımsızlığının, özgürlüğünün ve gücünün simgesidir. Ülkelerin yaşadıkları zor dönemlerde milletleri birbirine bağlayan milli marşlar, ilk kez İngiltere'de ortaya çıktı, Tanzimat ile birlikte Osmanlı'da da yerini aldı. Ülkemizin çetin bir mücadele verdiği dönemlerde halka heyecan aşılayacak ve millete kendi gücünü gösterecek bir milli marş yazılması istenmiş bu sebeple İstiklal Marşı yazma müsabakası düzenlenmişti. Peki, finale kalan ve meclise sunulan diğer 6 şiir hangileriydi? Gelin, sömürgeci güçlere karşı boyun eğmeyen bir direniş destanı İstiklal Marşı'mızın gücünü daha da fazla kanıtlayan şiirlere yakından bakalım…
🔶Kalbi vatan sevgisiyle dolan şair bu şiiri yazmak istiyor fakat ödülü kabul etmek istemiyordu.
🔶"Ben mebusum, müsabakaya iştirak etmem, ayrıca yazarım." diyerek yazmayı kabul ederek ödülü almayacağını söyledi. Bunun üzerine Hasan Basri Bey, yarışma koşullarının şairin istediği gibi düzenleneceğini, ikramiyeyi ise bir hayır kurumuna vereceklerini söyleyerek Mehmet Akif'i İstiklal Marşı'nı yazmaya ikna etti.
(x)🔎Hasan Basri Çantay: Kur'ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm adlı Kur'an tercümesiyle tanınan son devir din âlimi.
🔶Mehmet Âkif, o dönem yaşadığı Tacettin Dergâhı'nda, "ödülü almayacağı" şartıyla bir şiiri yazmayı kabul etti.
(x)Mehmet Âkif'in İstiklâl Marşı'nı yazdığı mekân
📌Yaşar Çağbayır, Bayrak Mücadelemiz ve İstiklal Marşı, isimli eserinde Hasan Basri Çantay ile Akif'in İstiklal Marşı'nı nasıl kaleme aldığı hakkında aralarında geçen diyaloğa şu şekilde yer verir:
(x)İstiklal Marşı nasıl yazıldı?
(x) 🔎Yaşar Çağbayır: Araştırmacı, emekli Türk Dili ve Edebiyatı ve Türkçe öğretmeni, Millî Mücadele'de Mehmet Âkif, Millî Şair Mehmet Âkif Ersoy eseriyle tanınan yazardır.
"Meclis'te Âkif'le yan yana oturuyoruz. Çantamdan bir kâğıt parçası çıkardım. Ciddi ve düşünceli bir tavır ile sıranın üstüne kapandım, güya bir şey yazmaya hazırlanmıştım.
Üstat ile konuşuyoruz:
- Neye düşünüyorsun, Basri?
- Mani olma, işim var!
- Peki. Bir şey mi yazacaksın?
- Evet.
- Ben mani olacaksam kalkayım.
- Hayır, hiç olmazsa ilhamından ruhuma bir şey sıçrar!
- Anlamadım.
- Şiir yazacağım da.
- Ne şiiri?
- Ne şiiri olacak? İstiklâl şiiri! Artık onu yazmak bize düştü!
- Gelen şiirler ne olmuş?
- Beğenilmemiş.
- Ya! - Üstat, bu marşı biz yazacağız!
- Yazalım, amma şartları berbat!
- Hayır, şartlar filan yok. Siz yazarsanız müsabaka (yarışma) şekli kalkacak.
- Olmaz, kaldırılmaz, ilân edildi.
- Canım, vekâlet (Bakanlık) buna bir şekil bulacak. Sizin marşınız yine resmen Meclis'te kabul edilecek, güneş varken yıldızı kim arar!
- Peki bir de ikramiye vardı?
- Tabii alacaksınız!
- Vallahi almam!
- Yahu lâtife ediyorum, onu da bir hayır müessesesine (kurumuna) veririz.
Siz bunları düşünmeyin. -
Vekâlet kabul edecek mi ya? -
Ben Hamdullah Suphi Bey'le konuştum. Mutabık kaldık. (anlaştık) Hatta sizin namınıza söz bile verdim!
- Söz mü verdiniz, söz mü verdiniz?
- Evet!
- Peki ne yapacağız?
- Yazacağız! Tekrar tekrar "Söz verdin mi?" diye sorduktan ve benden kati cevapları aldıktan sonra elimdeki kâğıda sarıldı, kalemini eline aldı...
Âkif iki gün tam bir istiğrak (kendinden geçme) hâlindeydi. Evde, sokakta, camide, Meclis'te, uyurken, yürürken, yemek yerken hep İstiklâl Marşı'nı yazmakla meşgul oldu. Bu konuda Konya mebusu Hafız Bekir Efendi, Cemal Kutay'a: "Âkif, bir gece birden uyanır, kâğıt arar, bulamayınca kurşun kalemiyle yer yatağının sağındaki duvara marşın "Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım" mısrasıyla başlayan kıtasını yazar."
📌Yarışmaya katılan eserler Maarif Vekaleti'ne gelmeye başladı.
📌Finale kalan 6 şiir meclise sunuldu. Bu şiirlerin çok da iç açıcı olmadığı herkes tarafından kabul görmüştü.
"Millet aşkı, din aşkı, vatan aşkı uyansın
Yurdumuza göz dikenler al kanlara boyansın
Ya ben ya onlar diyen silahına dayansın
Türk oğludur bu millet
Türkündür bu memleket
Türk oğludur bu millet
Türkündür bu memleket
Düşman gözü tutamaz yanar dağlar başını
Bağrımızda saklarız vatanın her taşını
Yurdumuza yan bakan döker gözün yaşını
Türk oğludur bu millet
Türkündür bu memleket
Türk oğludur bu millet
Türkündür bu memleket
Can veririz her zaman hürriyet yoluna
Ya gazi, ya şehitlik ne devlettir kuluna
Ata emanet etmiş namusunu oğluna
Bize Türk oğlu derler
Hep bizimdir bu yerler"
(As mahlaslı bir Ankaralı)
"Yıllarca altı cephede ateşle kanlara;
Türkün hilâl-ü dinine düşman olanlara;
Ceddin o; Yıldırım gibi saldın zaman zaman
Yüksek başın eğilmedi bir art cihanlara
Ey kahramanlar ordusu, ey yıldırım-Şitab.
Göster cihan-ı mağribe bir kanlı inkilab
Ey mazi-i havariki bin destan olan;
Garbın zalam-ı zulmüne yüz yıl kılınç salan
Arslan yürekli ordu; demir giy; silah kuşan!
Zira hududu kapladı ateşle kan, duman.
Ey kahramanlar ordusu, ey yıldırım - Şitab,
Göster cihan-ı mağribe bir şanlı inkilab!
Arslan mücahid ordusu, ey haris-i salah
Destinde seyf-i hak gibi pek şanlı bir silah
Açtın sema-yi millete pür-nûr bir sabah.
Atî bizim... bizim artık vatan, zafer, felah.
Ey kahramanlar ordusu; ey yıldırım - Şitab.
Göster cihan-ı mağribe bir şanlı inkilab"
Mehmed Muhsin Bey
(x) 🔎Mehmet Muhsin Bey: Üsküdarlı edib ve tarihçidir.
"Altı bin yıl efendilik yaptın,
Kahraman Türk idi cihanda adın.
Bir ateşten siperdin İslama
Sönmeyen bir güneş gibi yaşadın.
Ey büyük ünlü milletim ileri!
Hasmına çiğnetme koş bu şanlı yeri!
Düşmanın bir cihansa dostun
Hak Hakkın elbette müstakil yaşamak
Atıl, ez, vur, senindir İstiklâl
Ebedî parlasın şu al bayrak...
Ey benim şanlı milletim ileri;
Ele çiğnetme koş bu ülkeleri!"
Muhittin Baha Bey
(x)🔎Muhittin Baha Bey: Bursa milletvekilliği yapmış siyasetçidir.