Arama
Kelile ve Dimne hakkında bilmeniz gereken 10 detay
Mevlana'dan La Fontaine'e kadar sayısız kaleme ve esere kaynaklık eden Kelile ve Dimne, idarecilere yol gösteren politika ve idare sanatı kitabıdır. Konusuyla ve hikayeleriyle dünyada adeta bir "Kelile ve Dimne edebiyatı" oluştururken yazmalarındaki minyatürlerle de İslam minyatür sanatında dikkat çekici bir geleneğin doğmasına yol açtı.
Kelile ve Dimne, Kanûnî Sultan Süleyman ve II. Abdülhamid'e Humâyûn-nâme (padişah kitabı) adı ile ve bazı düzenlemeler yapılarak sunuldu.
Kelile ve Dimne, tarih boyunca en çok okunan, çevrilen ve uyarlaması yapılan kitap arasındadır. Eserin özünü, hükümdar ile aristokrat bir aydın arasında vuku bulması temenni edilen istişare sohbetleri oluşturur.
Otorite kaynağına yakınlık, uzaklık; otoritenin devamını sağlayan temel ilkeler; halk -hükümdar ilişkisi, hükümdar vezir ilişkisi, siyâsî ihtiraslar, ehliyet, beceriklilik, ihanet; hile gibi konular kitap boyunca uzayan sohbetin temel mevzularıdır.
Kitaptaki bölümlerde idarecilere yol göstermek için insan kişiliğini hayvan sembolleriyle karakterize eden alegorik anlatılar kullanılır. Bu yüzden esere "politika ve idare sanatı üzerine beş kitap" şeklinde karşılıklar verilir.
Rivayetlere göre Makedonyalı İskender'in gidişinden sonra halkın başına geçen Debşelîm sınır tanımaz bir despottu. Beydebâ, bu despot kralı usulüne uygun bir şekilde uyarmak, hatalarından vazgeçirmek için bu kitabı yazdı. Öğütlerini hayvanların dilinden veren Beydaba, eserin isimlerini de kitapta geçen iki çakalın isminden seçmiştir. Kelile ve Dimne, yazarının da açıkça belirttiği gibi "seçkinlerin asıl faydayı devşireceği" özel bir kitaptır.
Her masalda önce bir giriş hikâyesi vardır ve bu hikâyede kitaptaki masal ve hikâyelerin nasıl meydana geldiği ve hangi amaçla kaleme alındığı anlatılır. Bir masaldan diğerine geçen anlatıcı, anlatacağı masala ait bir beyit veya kıta söyler. Bu kısım anlatılacak olan masalın bir özeti gibidir. Bu beyit veya kıtayı dinleyenler, 'Bu nasıl olmuş' diye sorarlar ve ardından masal anlatılır. Hikâye veya masalın sonunda aynı beyit ya da kıta tekrar edilir.