Arama
Klasik Türk şiirinde II. Abdülhamid'e yazılan medhiyeler
Şiirimiz tarih, edebi köklere dayanan bir geleneğe sahiptir. Tarihin alim, şair ve hakim olarak kaydettiği pek çok farklı vasıftaki meşhur şahsiyetin adları klasik Türk şiirinde sık sık geçer. Şiirlerde methedilen şahsiyetler, güzellik, adalet, iyilik, edep gibi sıfatlarla; o konuda meşhur ve maruf olmuş şahsiyetlere benzetilir. Şairler II. Abdülhamid'i; peygamberler, tarihi şahsiyetler, din büyükleri ile efsanevî kahramanlarla mukayese ederek onun; şahsını, icraatlarını ve saltanatını yüceltmişlerdir. Bu şiirlerden bazı kesitleri sizinle paylaşıyoruz.
🔸 II. Abdülhamid'e yazılan medhiyelerde, Hızır (AS) etrafında oluşturulan mısralara rastlarız. Farklı rivayetlerde Hızır'ın (AS) Allah'ın izniyle sıkıntıya düşenlerin yardımına koştuğu yazılmıştır. Ahmed Lütfî de beyitinde bu durumu atfederek; insanlar ümitsiz, kedere alışık, gamlı ve baş aşağı çevrilmişken II. Abdülhamid'in, insanlara Hızır (AS) gibi yardım ederek, deha verdiğinden söz eder.
🔸 Hz. Hızır'ın (AS) peygamber ya da velî olduğu bilinmemektedir. Gerçek ismi Belyâ olsa da herkesçe Hızır (AS) olarak bilinir. Rivayetlere göre, Hızır (AS) insanların tam sıkıntıya düştükleri, darda oldukları zaman onların yardımına yetişir.
Mecālis zırh-ı Dāvudì gibi hep halka-ber-halka
🔸🔸🔸
Sultanın meclisi, Hz. Davut'un zırhı gibidir
Musa Kâzım
🔸 II. Abdülhamid'e yazılan medhiyelerde, Hz. Dâvûd'un (AS) adı geçen tek mısra dikkat çekmektedir. Bu mısrada, Hz. Dâvûd'un (AS) demirciliği ve zırh yapmadaki mâharetine değinilerek; II. Abdülhamid vesilesi ile halka halka olan meclislerin, Dâvûd'un (AS) zırhı gibi dayanıklı olduğu belirtilir.
🔸Kur'ân-ı Kerîm'de adı geçen ve kitap gönderilen peygamberlerden olan Dâvûd (AS), Hz. Süleyman'ın babasıdır. Semavî kitaplardan İbranice olan, nasihat ve ilahilerden oluşan "Zebûr" nazil olmuştur. Hz. Dâvûd (AS), sesinin güzelliği ve demire kolayca şekil vermesinden dolayı demirciliği ile tanınmıştır. "Çekiçle vurulmaksızın demir Dâvûd Aleyhisselâm'ın elinde mum, hamur ve çamur gibi olur, Dâvûd Aleyhisselâm, demiri, istediği hale koyar. Ek olarak Allah, ona zırh gömlek yapma sanatını da öğretir." Hz. Dâvûd'un (AS) edebiyatta bu yönlerine çokça değinilir.
Şimdi faşş-ı gevherìn buldı nigìn-i ma'delet
Bir Süleymān-ı adālet nā'il oldu hāteme
🔸🔸🔸
Hz. Süleyman'ın adalet yüzüğü,
Şimdi sahibi, Sultana nail oldu.
Emîrî
🔸 Beyitte Hz. Süleyman'ın (AS) yüzüğüne değinilmiş ve padişahın âdil olmasına dair Sultan Hamîd; "adalet yüzüğünün sahibi", "yüzüğe nâil olan adâlet Süleyman'ı" şeklinde anılmıştır.
🔸 Hz. Süleyman (AS) Benî İsrail peygamberlerindendir. Babası Dâvud (AS), peygamberlik ile saltanatı birleştirmiş ve aynı saltanat ve nübüvveti Hz. Süleyman (AS) neredeyse çocuk denecek yaşta, on iki yaşında iken devralmıştır. Aktarıldığına göre Hz. Süleyman (AS), üst kısmında ism-i a'zam yazılı yüzüğü ile insanlara, cinlere, hayvanlara ve rüzgâra yönetirdi. Klasik şiirimizde daha çok bu sıfatları ile anılan Hz. Süleyman'ın (AS) şairler tarafından sıkça zikredilen diğer özellikleri ise onun karınca ile olan münasabeti, yüzük, Hüdhüd ve Belkıs çerçevesindedir.