Arama
Mutlaka okumanız gereken 20 felsefi kitap
"Felsefe merakla başlar" der ünlü filozof Platon. Temelinde soru sormak ve sonu gelmeyen merak olan düşünce edimi olarak felsefe, her olgu ve kavramı kendine konu edinebilir. Sizler için mutlaka okumanız gereken 20 felsefi kitabı derledik.
Bu kitap, insanın yıllardır süren tarihsel süreçte nasıl insan olduğunu, insani değerlerin farklı coğrafyalarda ve kültürlerde nasıl aynı yöne doğru evrildiğini merak edenler için yazılmış bir kaynak eserdir. Türk eğitim tarihinin ve aydınlanmasının öncülerinden Hasan Âli Yücel, "Bizim İnsanımız" için derlediğini vurguladığı bu eserde, insanlığın büyük yol göstericilerinin öyküleriyle başlayarak modern çağın vatandaşlık ve insanlık kavramlarına uzanan hikâyesini anlatıyor.
İyi bir insan olmanın ilk tanımları, Hindistan'dan Buda, Çin'den Konfuçyüs ve Akdeniz dünyasından Sokrates'in bilgeliklerine dayanır. Modern çağdaysa din, mezhep ve millet anlayışlarının yarattığı çatışmaları aşmak üzere geliştirilen insanlık kavramı ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, sadece iyi insanın tanımını yapmaz, her bireyin haklarını, özgürlüklerini ve sorumluluklarını bir arada tanımlar.
Hasan Âli Yücel bu kitabı İkinci Dünya Savaşı'nın büyük yıkımını izleyen yıllarda kaleme aldı. Din, mezhep, millet, ırk ayrımlarının yarattığı çatışmaların zirvesi olan bu büyük savaşın ardından, insanlık kavramı ilk kez kitleler tarafından anlaşılıyor, benimseniyordu. Bugün dünyayı bir kez daha saran ekonomik ve toplumsal krizler arasında, yarım yüzyıldan fazla zaman önce yazılmış bu metin hâlâ tazeliğini koruyor.
Arap dünyasında ve Türkçede Eflatun adıyla da bilinen büyük Yunan filozofu Platon, daha 20'li yaşlarından Sokrates'in en parlak öğrencisidir. Sokrates'in ölüme mahkum edilmesi ve baldıran zehri içerek idam cezasını bizzat infaz etmesi, genç filozof Platon'u derinden etkiler ve o tarihten sonra bütün enerjisini, felsefe ile politika arasındaki ilişkiyi, iyi insanı, adalet kavramını ve ideal devlet düzenini araştırmaya adar. "Sokrates'leri öldürmeyecek bir devlet düzeni" arayışı ona Devlet'i yazdırır. Platon'un Devlet'i sadece "ideal" bir devletin ilk modeli değildir. Platon, insanın mutluluğu ile de aynı yoğunlukta ilgilenir. Ama Devlet'in önemi, biraz da ondaki düşünce zenginliği, düşünce üretme, üretilen düşünceleri gerekçelendirme, sorular sorarak adım adım kanıtlama, karşısındakini adım adım ikna etme ya da gerçeği ona buldurma yöntemleridir. Yani Platon'un, hocası Sokrates'ten öğrendiği ve bütün diyaloglarında kullandığı, soru - cevap esasına dayanan o ünlü tartışma yöntemi Devlet'te zirveye ulaşır.
Platon, otuzdan fazla felsefi diyalog yazdı. Politeia olan Devlet, bu diyalogların en önemlisi, en kapsamlısıdır. Devlet, ütopya kitapları dizisinin olmazsa olmazıdır. Platon'un amacı kuşkusuz bir ütopya yazmak değildir. Yine de Devlet, yazarının amacınından bağımsız olarak birçok araştırmacı tarafından "ütopyaların ilk örneği" olarak kabul edilmektedir.
Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayınız…
Bir Çift Yürek, Amerikalı bir kadının Avustralya'da yaşadğı ruhsal yolculuğun öyküsüdür. Göçebe kültürden Aborijinler eşliğinde, kabilenin kendilerini adlandırdıkları şekliyle, "Gerçek İnsanlar"la birlikte dört ay boyunca, çölün çorak coğrafyasındaki bitkiler ve hayvanlarla uyum içinde yaşamayı öğrenir.
"Felsefe bizde nevzuhur bir ilim olsaydı ıstılahlarını (terimlerini) vaz etmek o kadar müşkil bir iş olmaz; birkaç muallimin her kelimeye karşılık bulmakta ittifak ederek talebe arasında neşr u tamim etmeleri kafi gelirdi. Fakat işin nazik ciheti, felsefenin sadece garbı bilinlerimizce meçhul olduğu halde 'ulûm-ı arabiye' denilen ilimlerle iştigal edenlerimizce -medrese dersleri meyanında bu asra kadar intikal etmiş epeyce parlak bir mazisinin olması ve her iki tarafın birdiğerinden haberdar olmaksızın çalışmasından dolayı ileride içinden çıkılmaz kargaşılıklara yol açmak korkusudur.
''Binaenaleyh bir mevzuya ait Fransızca bir ıstılahın karşılığını ararken; I. Daima o mebhasin bizdeki şekline de bakmak ve kadîmden beri bizde ne gibi lafızların ıstılah olduğuna dikkatle göz atmak ve iki taraftaki mânalar denk ise eski tabiri tereddütsüz kabul etmek, 2. Arada bir fark hasıl olmuş ise o farkı gözeterek yine mevzuya münasip cüzî değişiklikler ile işi halletmek lazımdır. Bu ise hayli tetebbu ve meşakkate mal olacak uzun bir cehdin mahsulü olabilir."
Babanzâde Ahmet Naim, 1915
İslam dünyasında Eflatun olarak bilinen Platon'un, insan düşüncesi üzerindeki etkisi hala devam etmektedir. Platon ününü, tamamı günümüze ulaşmış olan diyalog şeklinde ki eserlerine borçludur. Platon'un liberal olmayan, hatta zaman zaman totaliter denebilecek düşünceleri, nedenleri ve sonuçları itibariyle tam olarak anlaşılmasa bile daima övüldü.
Platon'un genel felsefesi sadece kendi siyasal görüşlerini desteklemek için geliştirdiği bir düşünce sistemidir. Onun ünlü, "Toplumlar, filozofların kral, ya da kralların filozof olduğu güne kadar, rahat huzur yüzü görmeyeceklerdir." sözü, toplumu bilgelerin, filozofların yönetmesi gerektiği yolundaki aristokratik, eşitsizlikçi oligarşik görüşlerine evrensel temel oluşturabilmek için, aklın üstünlüğünü ve yönetimin akla ait olduğunu, felsefî düzeyde kanıtlama girişiminden başka bir şey değildir.