Necip Fazıl tasavvufla nasıl tanıştı?

Üstad Necip Fazıl 1904 yılında, Osmanlı Devleti'nin payitahtı olan İstanbul'da dünyaya geldi. O dönem tahtta Ulu Hakan ismiyle yazacağı kitabın kahramanı İkinci Abdülhamid Han oturmaktaydı. 1909'da 31 Mart Vakası ile Padişah Abdülhamid'in tahttan indirildiği dönemde küçük Necip Fazıl olup bitenden habersiz, dedesi Mehmed Hilmi Efendi'den okuma yazmayı öğreniyordu. Daha sonrasında bu günleri ' Dört-beş yaşında su gibi okuyup yazıyordum.' olarak anlatacaktı. 1914-1918 seneleri Birinci Dünya Savaşı'nda Necip Fazıl dedesini kaybetti. Necip Fazıl da o dönem Mekteb-i Fünûn-ı Bahriye-i Şâhâne'de öğrenciydi. Çok sevdiği dedesini kaybetmesi üzerine kaleme aldığı 'Büyükbabamın Ölümü' başlıklı yazısı edebiyat öğretmeninin dikkatini çekmişti. Nazım Hikmet de aynı okulda öğrenciydi. Yahya Kemal Beyatlı, Hamdullah Suphi ve Cumhuriyet'in ilanından sonra Diyanet İşleri Başkanı olan Ahmet Hamdi Akseki Necip Fazıl'ın öğretmenleri arasındaydı. Necip Fazıl'ın tasavvufla tanışması, Bahriye Mektebi'nde öğrencilik yıllarında edebiyat muallimi İbrahim Aşkî Tanık Bey'in kendisine verdiği Sarı Abdullah Efendi'nin Semerâtü'l- Fuâd ve yazarını bilmediği Dîvân-ı Nakşî adlı eserleri okumasıyla başlamıştı. İlk tasavvufî bilgileri edinmesine vesile olduğu hocası İbrahim Aşkî'yi Necip Fazıl, şu ifadelerle tanıtır: 'Hocalarımızın en yaşlısı, derin irfan sahibi, ancak birkaç tanıdığı arasında maruf ve herkesçe meçhul hususî kıymet… Edebiyat ve felsefeden riyâziye ve fiziğe kadar iç ve dış birçok ilimde derin ve mahrem mıntıkalara kadar nüfuz edebilmiş, birkaç risalecikten başka hiçbir şey neşretmemiş ve kabuğunun içinde sönüp gitmiş bu kızıla çalan palabıyıklı ve Tatar suratlı insan, sonradan bize edebiyat muallimi oldu ve bana bilmeden isteklisi olduğum dünyadan, belki derme çatma; fakat ilk adresleri verdi.' Necip Fazıl'ın hocası hakkındaki bir başka tanımlaması şöyledir: 'Bundan birkaç yıl önce, belki yüz yaşlarında ve hiç ayrılmadığı Heybeliada'da ölen Tatar asıllı bu adam, dar bir muhitin tanıdığı ve Kıymetler Borsası'nın ismini kaydetmediği 'şöhret afettir' sırrına erişmiş bir adam... Eski bahriyeli ve sonra emekli… Bahriye Mektebi'nde muallim… İngiltere'de tahsil görmüş, yüksek riyâziye okumuş derin irfân sahibi…' Necip Fazıl'ın üniversite yılları İstanbul'un İngiliz, Fransız, İtalyan ve Beyaz Rus askerleri tarafından işgaline denk gelmişti. O dönemde Üstad, Darülfünun'da Felsefe Bölümü'ndeydi. Yahya Kemal, Ahmed Haşim, Halide Edib, Refik Halid ve Fuad Köprülü gibi önemli edebiyatçıların yazdığı Yeni Mecmua'da Necip Fazıl'ın da şiirleri yer almaya başlamıştı. Tasavvufi havanın hissedildiği şiirlerine karşı bir ilgi görülüyordu. Hatta Ahmet Haşim, Yeni Mecmua'nın idarehanesinde Necip Fâzıl'a, 'Çocuk, bu sesi nerden buldun?' diye soracaktı. Cumhuriyet'in ilan edildiği zamanlarda Necip Fazıl, Beylerbeyi'nde oturuyordu. Peyami Safa arkadaşıydı. Yirmili yaşlarının başında olduğu bu günlerde Maarif Vekaleti'nin Avrupa üniversitelerinde eğitime göndereceği ilk Cumhuriyet öğrencisi için imtihan açmıştı. Üstat da bu sınava girdi ve sınavı iyi dereceyle kazandı. Aralarında Suat Hayri (Ürgüplü), Burhan Ümit (Toprak), Cemil Sena (Ongun), Namdar Rahmi (Karatay) gibi, ileride ülke çapında tanınacak isimleri taşıyan gemi Marsilya'ya hareket etmişti. Necip Fazıl, Paris'e Sobon Üniversitesi'nde felsefe tahsiline gitmekteydi. Uğurlamaya gidenler arasında Üstad'ın hocası Prof. Mustafa Şekib (Tunç) de vardı. Hocası, öğrencisine 'Necip, tarihin malı olduğunu unutma!' demiştir. Fazıl, bir yıl sonra İstanbul'a döndü. Harf inkılabından hemen önce kaleme aldığı 'Kaldırımlar' isimli şiir kitabı ve aynı ismi taşıyan şiiri edebiyat dünyasını derinden sarstı. Yakup Kadri, İsmail Habib, Nurullah Ataç, Yaşar Nabi, Necip Fâzıl'ı ve şiirlerini öve öve bitirememişler, onu göklere çıkaran, yücelten yazılar kaleme almışlardı. O artık bir 'Kaldırımlar Şairi' idi. Yaşar Nabi, Üstad'ı 'Bir mısraı bir millete şeref verecek şair!' şeklinde anacaktı. Necip Fazıl, yirmi yaşlarında Fikret Adil'in, Beyoğlu'nda, Tünel tarafında, Asmalımescit sokağındaki pansiyon odasında, Peyami Safa, Çallı İbrahim, Mesut Cemil, Eşref Şefik gibi meşhurlarla yaşadığı bohem hayatı, hayatını anlattığı 'O ve Ben' isimli otobiyografisinde şu şekilde kaleme almıştır: 'Beyoğlu pansiyonlarında ve Fikret Adil'in Asmalımescit sokağındaki tavan arası garsoniyerinde, ressamlı, heykeltıraşlı, şairli, muharrirli, profesörlü bir kalabalığa gömülü, daral, patla, dur! Bu hayatın kendisi yok ama ismi var: (Bohem) hayatı... Mide gurultusu kadar başıboş insiyakların ve tabak gıcırdatılınca duyulan sinir kamçılanmaları gibi en kaba teessüriyetlerin hayatı... Bu hayat süresince bende, derin bir bunalma, ruh sıkışması, kendinden kaçma, kendini unutmaya çalışma hâli... Belki de, bu hâlden kurtulmak içindir ki, kendimi cehennem çarkına büsbütün kaptırmış bulunuyorum. Ve çabaladıkça batıyorum. Yirmi yaşını henüz aşmışım... Kendi kendimin, kendi mahrem 'ben' imin üstüne bir çeki taşı koymuş, taşa da çıkmış, hora tepmekteyim: 'Sus! Sesini duymak istemiyorum!' 'Üstün nizam ve topluluk derken, başıboşluk ve serserilik... Üniversite talebeliğinden Paris dönüşüne kadar geçen yılların özü. Ondan sonra bu hâl, bende büsbütün azdı. Şiirimdeki özenme tasavvufi eda ve Anadolu şiirinin 'koşma' şekline bağlı iptidaî hassasiyet de gittikçe silinip yerine dipsiz bir korku, sınırsız bir gurbet duygusu, devamlı bir ihtilâç, vecdini kaybetmiş büyük şehirlerin boğucu kâbusu geçti. İlk eserim Örümcek Ağı birinci, sonraki kitabım Kaldırımlar ikinci merhalenin belirticileri... Bir de, şiiri kendisinden, öz nefsinden ibaret bilen, ona başka murat biçemeyen, hasis gayelere bağlı aşağılık tebliğ şiirleri yanında, şiirin, öz muradına ancak Allah gayesiyle varabileceğini ve ancak böylelikle telkin şiiri olabileceğini henüz kestiremeyen ham ve yarım bir (poetik)anlayış... ' Necip Fazıl, 'Efendi Hazretleri' lakabıyla bahsettiği Abdülhakim Arvâsî'nin mânevî nazarı karşısında adeta avlandığını şu cümlelerle özetler: 'Bu büyük mânevî buhran (metafizik) kıvranış, yepyeni bir kuruluşa doğru temelinden sarsılıştı; en kısa zamanda sezdiğime göre onun Efendi Hazretleri'nin tez nazarıdır ki beni bu hâle getirmişti. Avlanmıştım. Beni avlamışlardı. Adî sinir hastalıklarıyla yahut marazî ruhiyât kitaplarının çerçevelediği basit ve süflî ruh ihtilallarıyla alâkası yoktu bu hâlin... Ulvî mi ulvî bir çile… Belki aklın verasına çıkıp çıldırma noktasına gelmenin ve sonra kudsî bir nur, bu ruh feyziyle kanat ve muvazene kazanarak oradan geriye dönmenin hâliydi bu… Ve aklın, akla güvenmenin sefaletini anlama hâli.' 1934 senesi bin yıllık edebiyatımızın parmakla sayılabilecek büyük isimlerinden biri olan Necip Fazıl için bir destani bir dönüm noktası olacaktı. Üstad o dönemde 30'lu yaşlarındaydı. İşte, 'Benim kurtarıcım, müjdecim, mürşidim, şeyhim, nurum, ruhum, canım, topyekûn hayatım...' dediği Esseyyid Abdülhakîm Arvasî hazretleri ile tanıştığı seneye kavuşmuştu. Bu dönemden sonra 'Genç Şair', 'Kaldırımlar Şairi' gibi yakıştırmalar geride kalacaktı. Necip Fazıl'ın Abdülhakim Arvâsî'yi tanıması ise şöyle gerçekleşmiştir: 1934 yılı içinde bir gün Avrupa Yakası'ndan karşıya geçerken, vapurda bir adam ile tanışır. Adam, sohbet esnasında dinden, dine bağlılığın günden güne zayıfladığından bahseder. Necip Fazıl onun bu anlattıklarından hayli sıkılır. Bir neticeye varmak ister ve tasavvuf bahsini açar. Adam bu konu üzerinde fazla konuşmak istemez. Bunun üzerine Necip Fazıl, 'Zamanımızda irşada ehliyetli bir kimse var mı? Böyle birini tanıyor musunuz?' diye sorar. Adam da 'Böyle bir kimse var.' diyerek, Beyoğlu Ağa Camii'nde cuma günleri vaaz veren Abdülhakim Arvâsî'yi işaret eder ve ona: 'Orada dinleyecekleriniz halk için, nâs için söylenen sözler. Siz o sözlerin içine girmeye ve ötesindeki hikmeti görmeye bakın!' der. Aynı haftalarda Necip Fazıl, bir cuma günü yakın arkadaşı Abidin Dino ile Beyoğlu Ağa Camii'ne gelerek Abdülhakim Arvâsî'yi ziyaret eder. Bu ilk tanışmada Abdülhakim Arvâsî, ona Eyüpsultan'da Gümüşsuyu mevkiinde ikâmet ettiğini belirterek bir davette bulunur. Mânevî yönden büyük kapıya dâhil edildiği anlamına gelen bu davet karşısında, Necip Fazıl oldukça sevinir. Yaşadığı o tarifi imkânsız sevincini şu ifadelerle zikreder: 'Kabul edilmiştik. Ama henüz, iç içe giden iç daireye değil... Dış daireye, güvenilir insanlara mahsus ilk sohbet, konuşma dairesine avluya…' Aradan haftalar geçtikten sonra Necip Fazıl, uzun yıllar hasretini çektiği kişiyi daha yakından tanımak için ressam arkadaşı Abidin Dino ile beraber Eyüpsultan'a Abdülhakim Arvâsî'nin dergâhına gider. Abdülhakim Arvâsî sohbette ilk olarak ona tasavvuf hakkında malumatı olup olmadığını ve bu konuda herhangi bir kitap okuyup okumadığını sorar. Necip Fazıl, Bahriye Mektebi'nde iken Semerâtü'l-Fuâd ve Dîvân-ı Nakşî adlı tasavvufî içerikli eserleri ve son olarak da Ma'rifetnâme'yi okuduğunu belirterek bu suali cevaplar. Bunun üzerine Abdülhakim Arvâsî ona: 'Bu iş kitapla olmaz. Akılla da varılmaz. Hiç yemeğin lezzeti çatal ve bıçakla aranıp bulunabilir mi?' diyerek tasavvufun kâl yani söz ilmi olmadığını hâl ilmi olduğunu ona izah eder. Böylece ilk görüşmenin ardından 1943'te Abdülhakim Arvâsî'nin vefatına kadar süren aralarındaki büyük bağlılık ve muhabbet ortamı başlamış olur. Bu süreç içinde Necip Fazıl'ın mürşidi ile her görüşmesi onun ruhunun derinliklerinde etkili izler bırakır. Bu denli büyük tesirlere vesile olmasına rağmen Abdülhakim Arvâsî, müntesibi olduğu Nakşibendiyye tarîkatına girmesi noktasında Necip Fazıl'a herhangi bir açık davette bulunmamıştır. Necip Fazıl, şeyhinin kendisine herhangi bir zorlamasının olmadığını şu ifadelerle belirtmiştir: 'Seni yola kabul ettim. Kütüğe yazıldın! Bundan böyle şu vazifelere başla! Şu toplantılara katıl! Âyinlerde ve merasimlerde bulun! Bu lisan ve hareketlerden eser yok! Ne tören, ne âyin… Her şey mânevî bir plânda geçiyor ve ruhun beyaz kâğıdı üzerinde kelimeler beyaz mürekkeple yazılıyor... Zâhirde hiçbir şey belli değil…'İfadelerden anlaşıldığı üzere Necip Fazıl'ın Abdülhakim Arvâsî ile irtibatı bilinen şekliyle şeyh ve mürîd olmanın ötesinde bambaşka mânevî bir bağlılık hâlinde gerçekleşmiştir. Necip Fazıl, şeyhini tanıdığı günden beri onun mânevî tasarrufu altında olduğunu şu ifadelerle dile getirir: 'Beni bu hâle getiren ne geçirdiğim kasırga, ne şu veya bu fâniye bağlanışım, ne bir şey… Onlar hep miskin vesileler… Ben onu ilk gördüğüm günlerden beri mânevî tasarruf altındayım. Beni bu hâle getiren onun tek bir nazarı… Dünyamı yıkan o, bana yeni bir dünya hediye edecek olan da yine o…' Nur neslinden büyük Allah dostu ile gerçekleşen tanışma ve köklü istikamet değişikliği şu şekilde dizelerine dökülmüştü: Tam otuz yıl, saatim işlemiş, ben durmuşum; Necip Fazıl, mürşidini tanımaya başladıktan sonra kendisinde meydana gelen büyük değişimi ise şu cümlelerle özetler: 'Hayatımda öyle bir gün doğdu ki; kundaktan patiğe, emzikten kısa pantolona, oyuncaktan boyunbağına, karalama defterinden polis hafiyesi romanına, beştaştan iskambil kâğıdına ve ayva tüyünden kır saça kadar anne, baba, dadı, mektep, arkadaş, kitap, hoca, tabiat, şehir, cemiyet, kimden ne aldımsa hepsini geriye verdim. Ruhuma istifledikleri hazırlop dünya bir sarsılışta yıkıldı gitti.' Yani karşılaşmanın tesiriyle Necip Fazıl, kendisine ve eserlerine yapılan övgüleri, yüceltmeleri 'Teneke madalyalar!' olarak isimlendirerek çöplüğe atıvermişti. Çöplüğe attığı şeyler bunlarla sınırlı olmayacaktı. Tanışmadan sonra tuttuğu yeni istikamette onunla uyuşmayan şiir ve yazıları da çöplüğe göndermişti. Bu büyük değişim edebiyat dünyasını ayağa kaldırdı. Üstadın yazılarında ve şiirlerindeki yeni hava bir türlü eski bohem çevresi tarafından kabullenil(e)meyecekti. Necip Fazıl, bazı elit kesimler tarafından yalnız bırakılsa da Anadolu insanı onu sevmiş, bağrına basmış, yazılarını ve konferanslarını ilgiyle takip etmişti. Sevenleri ona 'üstâd' unvanı lâyık görmüştür. Böylece o, hem döneminde hem de kendisinden sonraki yıllarda geniş halk kitlelerinin muhabbet duyduğu bir şahsiyet olarak sanat ve kültür tarihindeki yerini alacaktı. Kişilik, yetişme tarzı, akıl, zekâ vs. her yönden oldukça üstün meziyetlere sahip olan Necip Fazıl'ın bu ulvî vasıflarını mürşidi Abdülhakim Arvâsî, 'Sende iki şey ifrat halinde: Zekâ ve muhabbet.' diyerek özetlemişti. Abdülhakim Arvâsî'nin mânevî tesiri altında kalan Necip Fazıl'ın ruhunda meydana gelen büyük değişim, onun kalemine de yansımıştır. Zihin ve gönül dünyasında oluşan bu etkileşimi Necip Fazıl bir 'fetih' olarak kabul etmiş, bu konuda şu düşünceleri zikretmiştir: 'Kalemime, fetih ve inkişaf onunla geldi. İçimde yepyeni bir dünya görüşü daha evvel fikir kalıplarına dökülmeksizin yalnız huzurlarındaki kelime üstü feyiz, kendilerini tanıdıktan sonra tütmeye başladı.' Şeyhini tanıdıktan sonra kaleminin bereketlendiğini ve daha fazla eser telif ettiğini şu ifadelerle dile getirmiştir: 'Otuz yaşına kadar tıknefes yaşayan ve bir iki şiir kitabından başka bir şey veremeyen ben, ondan sonra piyes, fikir, tetkik, dava, tez; kırk elli ciltlik çapa doğru yükselecektim.' Çile şiirinden bazı mısralar, Necip Fazıl'ın Abdülhakîm Efendi ile karşılaşmasını öncesi ve sonrasıyla anlatacaktı: Gâiplerden bir ses geldi: Bu adam, ….. Gece bir hendeğe düşercesine, Altın Silsile'nin son halkasını oluşturan Abdülhakîm Efendi Hazretleri adına Necip Fazıl 'O'na' şiirinde şu dizeleri yazar: Benim efendim, Anladım işi, sanat Allah'ı aramakmış; Necip Fazıl, Abdülhakim Arvâsî ile tanışmasını, onun kendisi üzerindeki tesirlerini O ve Ben, Son Devrin Din Mazlumları, Babıâli ve Çile adlı eserlerinde kendine has üslubuyla dile getirmişti. Özellikle O ve Ben adlı bibliyografik eserinde hayatını Abdülhakim Arvâsî ile olan irtibatına göre tasnif ederek şu üç bölüme ayırmıştır: 'Tanıyıncaya Kadar (1904-1934)', 'Tanıdıktan Sonra (1934-1943)', 'O Günden Beri (1943'ten sonra)'. Üstad, Abdülhakim Arvâsî'den dinlediklerini ise kendi görüşlerini de yansıtarak Tanrı Kulundan Dinlediklerim adlı eserinde anlatmıştı. Ayrıca Bir Adam Yaratmak isimli tiyatro oyununda, Aynadaki Yalan adlı romanında bu tesirin teşekkülünü görmek mümkündür. 'O ve Ben' yazısından: 'Kalemime, fetih ve inkişaf Onunla geldi. İçimde yepyeni bir dünya görüşü, daha evvel cümle ve fikir kalıplarına dökülmeksizin, yalnız huzurlarındaki kelime üstü feyizle, kendilerini tanıdıktan sonra tütmeye başladı. Fildişi Kule 'yi yıkıp büyük içtimaî plana, cemiyet meydanına çıkmak; orta yere bir tarih, nefs, Şark ve Garp muhasebesi çıkarmak, asrın nabzını bulmak ve her şeyi kendi vahidine ve oradan mutlak vahide irca etmek ihtiyacı, bende, Onunla doğdu... Sokrat'ın yaptığı gibi, insanları eteklerinden çekip: Hey, nereye? diye haykırmak ve: - Her şey yanlış; her şey yeni baştan ele alınmaya ve inşa edilmeye muhtaç! Bizim dışarıda aradığımız güneş, cebimizde kayıp! Narasını basmak borcu, bende, onunla gerçekleşti. Tekrar ediyorum; tek kelime konuşmadan, yalnız görünmez feyiz mevceleriyle... Bu bir memuriyet miydi? Allah bilir... Muhakkak olan şudur ki, ben kendilerini tanımadan dik bir kaya üzerinde gururla dünyaya karşı dikilmiş uyuz bir keçiyken, tanıdıktan sonra; yere inen ve geçtiği yol boyunca süt koyuveren memeleri şiş, patlayasıya şiş bir koyun olmuştum. Otuz yaşına kadar tıknefes yaşayan ve bir-iki şiir kitabından başka bir şey veremeyen ben, ondan sonra piyes, fikir, tetkik, dava, tez; kırk elli ciltlik (şimdi yüz cildi aşan) bir çapa doğru yükselecektim. Varsın benim 'lâhik şair' (memuriyetinin başında) olduğumu görmeyenler, bana 'sabık şair' (şiiri bırakan) desin, şiir ve sanata sırt çevirdiğimi sansın ve buna hayıflansın... Mecmuamı (Büyük Doğu) çıkaracağım sıralarda, huzurlarında niyetimden bahsetmiştim. Emirleriyle, Şakir'in (nedimi) getirdiği, Muhiddin-i Arabî hazretlerine ait Tefe'ülnâme 'den niyetime bir âyet meali hâlinde şu cevap çıkmıştı: 'Onlara müjdeler olsun!' Müjde, çeyrek asırdır hep çile ve kahır şeklinde tecelli etti. Fakat müjdeliğini kaybetmedi. Çileler ve kahırlar caddesinde, itişe kakışa yol açmaya çalışarak, müjdeyi arıyorum. Bendeki her kıymet O'nun, her suç nefsimin... ' 1943'te mürşidinin Hakk'a yürümesi, Necip Fazıl için asla yeri doldurulamayacak büyük bir kayıp oldu. Böyle bir ayrılığın hüznünü Necip Fazıl şu cümlelerle ifade ediyordu. 'Yirmi dokuz yıl değil, iki bin dokuz yüz yıl değil, sayılar boyunca devirler gelip geçse üzerinden zaman geçmeyecek velîlerdensin sen… Ruhun gibi kalbin de mahfûz… Kalıbın orada; fakat ruhâniyetin Allah'ın izniyle her tarafta ve benim yanımda… Benim güzel Efendim! Başucumdasın biliyorum; ama ben ne yapayım ki dünya zindanı içinde, ayrıca beş hassemin zindanında kapalıyım ve seni göremiyorum.' Son devir tasavvuf âlimlerinden Abdülhakîm Arvasî, 1865 yılında Van'ın Başkale kazasında doğmuştur. Hazret-i Peygamber'in 43. kuşaktan torunudur. Babası Seyyid Mustafa Efendi'dir. Soyu anne tarafından Abdülkādir-i Geylânî'ye ulaşır. Hülâgû Bağdat'ı istilâ ettiğinde (1258) Musul'a hicret eden ataları daha sonra Urfa ve Bitlis'e, oradan da Mısır'a gitmişlerdi. Ailenin büyük oğlu Molla Muhammed bir süre sonra Van'a gelip şehrin güneyinde yüksek dağlar arasında bir köy kurmuş, bu köyde büyük bir dergâh ve iki katlı bir cami inşa ederek oraya Arvas adını vermişti. Kādirî tarikatına mensup olarak faaliyet gösteren ve 'Arvas seyyidleri' diye tanınan aile, altı yüz elli yıl varlığını devam ettirerek bugüne ulaşmıştır. Abdülhakim Arvâsî, I. Dünya Savaşı'nın başlarında Rusların Başkale'yi istilâ etmesi ve Ermenilerin silahlanarak Müslüman halkın mallarını yağmalamaya başlamaları üzerine, hükümetin emriyle, yüz elli kişilik ailesiyle birlikte daha emin bir yere göç etmek zorunda kaldı. Bağdat'a yerleşmek amacıyla yola çıkan aile, Revândiz-Erbil yoluyla Musul'a ulaştı. Burada iki yıla yakın bir süre kaldı. İngilizler Bağdat'ı işgal edince oraya gidemeyip ailesinden sağ kalan altmış altı kişiyle birlikte Adana'ya geldi. Adana'nın da düşman eline geçmesi ihtimaline karşı Eskişehir'e göç etti. Nisan 1919'da İstanbul'a geldi. Bir süre Evkaf Nezâreti'nce Eyüp'teki Yazılı Medrese'de misafir edildikten sonra yine Eyüp'teki Kâşgarî Dergâhı şeyhliğine tayin edildi (Ekim 1919). Medresetü'l-mütehassisîn'de tasavvuf tarihi dersi okuttu. Dergâh şeyhliğinin yanı sıra ayrıca Kâşgarî Camii'nin imamlık ve vâizlik görevi de kendisine verildi. Tekkeler kapatılana kadar bu görevlere devam etti. Daha sonra tarikat faaliyetlerini bırakarak eve dönüştürdüğü dergâh binasında tasavvufî sohbetlerle meşgul oldu. Menemen hadisesi (Aralık 1930) ile alâkalı görülerek tutuklandı ve Menemen'e gönderildi. Ancak olayla ilgisi olmadığı anlaşıldı. Soyadı kanunu kabul edilince Üçışık soyadını aldı. Beyoğlu Ağa Camii ve Beyazıt Camii'nde dersler verdi. Cumhuriyet döneminin önemli fikir ve sanat adamlarından Necip Fazıl Kısakürek'in kendisiyle tanışıp sohbetlerinde bulunması, aydın çevrelerde de tanınmasını sağladı. Eylül 1943'te sıkıyönetimin emriyle İzmir'e gönderildi. Bir süre sonra Ankara'ya gitmesine izin verildi. 27 Kasım 1943'te vefat etti. Kabri Ankara'da Bağlum Mezarlığı'ndadır.

Necip Fazıl tasavvufla nasıl tanıştı?

2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti: Aktau

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

Nuri Pakdil'in unutulmaz sözleri

Cengiz Dağcı'nın kaleminden "Üşüyen Sokak"

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Filistin'de kadın ve çocuk olmak

Kadın sahabilerin İslam'a hizmeti

Nuh Tufanı kopuyor I İnsanlığın hayata yeniden başlaması

Nuri Pakdil'in unutulmaz sözleri

İspanya’da ev sahiplerinin korkulu rüyası: Okupa

Kişiler arası ilişkilerde kullanılan bir silah: Manipülasyon

Arama

Necip Fazıl tasavvufla nasıl tanıştı?