Arama
Necip Fazıl'ın çıkardığı ilk dergi: Ağaç
Ağaç, Necip Fazıl tarafından yayımlanan haftalık sanat, fikir ve edebiyat dergisiydi. Üstad, bu dergi aracılığıyla maddeci sanat anlayışının hakim olduğu bir dönemde manevi değerleri temsil etmek adına faaliyete geçti. Ülkenin milli ve manevi meselelerine eğilirken ilerde açacağı Büyük Doğu dergisinin de temellerini attı. Derginin en önemli özelliklerinden biri de yazar kadrosundaki çeşitlilikti. Ahmet Hamdi Tanpınar'dan tutun da Sait Faik'e kadar birçok değerli edebiyatçı dergide yazılar kaleme aldı. Peki, derginin edebiyat tarihimizdeki önemi ve kapanma hikayesi neydi?
📌Derginin ikinci sayısında yayımlanan "Allahsız Dünya" adlı makalesi, Türkiye'de bütün bir Cumhuriyet devrinin olduğu kadar, temelde bütün insanlığın ölüm karşısındaki aczini dile getiren çok önemli bir yazıydı.
"Allah dünyamızdan çekildi. Artık ne bir (harikulade) telakkisi, ne bir sonsuzluk duygusu, ne bir gizlilik idraki, ne bir istikbal iştiyakı. […] Allah dünyamızdan çekildi. Bu çekiliş bir insandan cesaretin çekilişi, bir çehreden muhabbetin uçuşu, bir bahçeden baharın gidişi gibi kaba madde üzerinde takibi mümkün bir iş değil. […] Perişan ruhumuzu düzene sokacak iman! Davamız seninle!"
📌Necip Fazıl'ın Manzara başlıklı yazı dizisi Büyük Doğu'da çıkacak yazılarının bir ön izlemesi niteliğindeydi.
📌Dergi milli ve manevi konular başta olmak üzere kültür ve sanat meselelerine de eğiliyordu. Genellikle sanat ve kültür üzerine makalelerle şiir, hikâye, tenkit ve tercüme türündeki eserlere yer ver veriliyordu.
📌Ağaç'ın içerik rotası, şiir, felsefe ve hikaye üzerine çizilmiş olsa da sinema yazıları, tercüme eserler, gezi notları ve diğer sanat dalları üzerine yazılan farklı denemeler de mevcuttu. Bunların yanında Abidin ve Arif Dino'ya ait çeşitli çizimler yer alıyordu.
Derginin her sayısının son sayfasına "Aktüalite" başlığında bir bölüm ekleniyordu.
📌Bu bölümde ülkedeki önem arz eden güncel olaylar yazarlar tarafından değerlendiriliyordu. Bunun yanında Aktüalite bölümünde yeni çıkan kitap, film, dergi gibi pek çok güncel olay da halka tanıtılıyordu veya bir olay eleştiriye tabi tutuluyordu.
📌Necip Fazıl, derginin 4. sayısında Aktüalite bölümünde görüldüğü gibi Nurullah Ataç'ı konu edinmişti. Necip Fazıl, Nurullah Ataç'ın milli edebiyat ve hece ölçüsü hakkında değişen fikirlerini ciddi bir şekilde eleştiriyordu.
Tarihte toplumu dönüştürme ve kültürel hegemonya aracı olarak mizah dergileri
Ortak görüşlere sahip olan edebiyatçıların birleştiği derginin kadrosunda Necip Fazıl dışında, Mustafa Şekip Tunç, Burhan Toprak, Ahmet Kutsi Tecer, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı, Ziya Osman Saba, Samet Ağaoğlu, Falih Rıfkı Atay, Suut Kemal Yetkin, Fikret Âdil, Sait Faik, Sabahattin Ali, Âsaf Hâlet Çelebi, Abdülhak Şinasi Hisar, Zahir Güvemli, Cevdet Kudret, Sabahattin Eyüboğlu, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Salih Zeki Aktay ve Nurullah Berk gibi önemli isimler de vardı.
📌Mustafa Şekip, Fransız filozof Bergson ile ilgili yazıları, Ahmet Muhip Dıranas sezgici şiirleri, Ahmet Hamdi Tanpınar hikayeleriyle dergi sayfalarında boy gösterdi. Bunun yanında edebiyat çevrelerinde yeni parlayan Sait Faik de birkaç sayı hikayeleriyle katkıda bulundu. Sabahattin Ali de bir köy hikayesiyle dergide yer alan isimlerdendi
📌Ağaç, yayımlandığı dönemden itibaren, içerik ve yazar kadrosu açısından kültür ve sanat camiasında büyük bir ses getirdi. Ortak paydada buluşsalar dahi, farklı aydın profillerini bir araya getirip tek bir ses oluşturabilmekteki başarısı bakımından da derginin önemi büyüktü. Bu duruş, sonraki yıllarda aynı çizgide dergi çıkaracak isimler için de ilham kaynağı oldu.
📌Ağaç dergisinin Necip Fazıl'ın fikirsel hayatı açısından da önemi büyüktü. Büyük Doğu dergisine zemin hazırlayan Ağaç, ayrıca şairin edebiyat dünyasında ünlenerek fikir ve eserlerini günümüze taşıyan önemli bir araçtı.